Kök Boyası Nasıl Yapılır?

30-07-2015 --
0 Yorum

Kök Boyası Nasıl Yapılır? : Görünümü: Kök boya çok yıllık, sürüngen kökleri olan bir ottur. Köklerinin uzunluğu birkaç metreye ulaşır. Boyu 2 metreye ulaşabilir. Çiçekleri san-beyaz, çiçeklenme dönemi haziran-eylül aylandır. Meyveleri siyah, sulu, yuvarlaktır. Meyvesinin suyu koyu kırmızı leke çıkanr. Tıpta köklerinden yararlanılır. Batı Avrupa, Mısır ve yurdumuzda Doğu bölgelerinde yetişmektedir.

Toplanması ve Kurutulması: Geçmişte boya almak için meyvelerinden yararlanılmıştır. Tıpta köklerinden yararlanılmaktadır. Kökleri ilkbaharda veya sonbaharda toplandıktan sonra temizlenir ve kurutulur. Spesifik bir kokusu vardır.

Rengi, koyu kırmızıdır, iç taraftan kesildiğinde kırmızıdır. Muhafaza süresi 3 yıldır.

Kimyevi terkibi: Kökleri yüzde 6 oranında boya maddeleri içerir. Ruberitin asidi, husidin, ibericin vb. kökboyanm biyolojik aktif maddeleridir. Eski bitkinin kökleri daha fazla madde içerir.

Tıpta Kullanım Alanları: Köklerinden elde edilen preparatlar böbreklerde ve mesanede oluşan fosfat ve oksalat taşlarım yumuşatır ve parçalar, idrar sökücüdür ve spazm çözücü etkiye sahiptir.Kök boya preparatlan böbrek yetmezliği ve mide ülserlerinde kullanılmaz.

KÖKBOYA OTU (Rubia tinctorum)

Kökboya bitkisi , köklerinden alizarin ve parparin adlı boyar maddelerin (kök boya) elde edildiği bir çiçekli bitki türüdür. Anavatanı Akdeniz bölgesidir. Orta ve Batı Anadolu bölgelerinde çok yetiştirilir.

Sarı-beyaz renkte çiçekler açan, koyu kırmızı meyveleri olan, 1,5 metre boylarında, tırmanıcı bir bitkidir. Yaprakları oval veya mızrak şeklinde üst yüzeyi koyu yeşil, kenarları narin kertikli, kısa saplı ve ortada ana bir damara sahiptir.

Kökboya, çiçekleri oldukça küçük sarı veya sarımsı beyaz renkte mızrak şeklinde beş taç yapraktan meydana gelir ve çiçekleri geriden yıldız şeklinde görülür.Köklerinden alizarin ve purpurin adlı boyar maddeler elde edilir. Kökleri ayrıca, çeşitli glikozitler, sarı madde, sabit yağ, şeker ve pektin içerir.

Kökboya bitkisinin köklerinden elde edilen Alizarin ve Parparin maddeleri ile hazırlanan boya, Dünya’da “Türk Kırmızısı” adıyla bilinir. İplik boyamacılığında kullanılan ilk bitki olduğu bilinmektedir. İlk olarak Manisa-Alaşehir’de kullanıldığı sanılmaktadır.

Kökboya bitkisinin faydaları

İdrar söktürücüdür. Kabızlığı giderir. Böbrek taşlarını düşürmeye yardımcı olur ve yeniden oluşumunu engeller. Adet kanamalarını düzenler.

İdrar yolu hastalıkları, gut, kansızlık ve raşitizmde faydalıdır. Böbrek taşlarını düşürmeye yardımcı olur ve yeniden oluşumunu engeller.

Kökboya bitkisi nasıl kullanılır

Kökboya bitkisi, temmuz ve Ağustos aylarında kökleri söküldükten sonra yıkanır ve kurutulur. Kökleri boya elde etmek için kullanılmaktadır. Tıbbi amaçla kullanım için ise kurutulmuş kökler toz haline getirilerek yutulabilir ya da gibi suyla karıştırılarak içilebilir.