Yüksek Tansiyon Nedir?

13-02-2015 --
0 Yorum

YÜKSEK TANSİYON NEDİR?

Daha önceki sayfalarda da bahsettiğimiz gibi, hipertansiyon, yani yüksek tansiyon, normal giden kan basıncının, normalin üstünde ölçülmesidir. Buna halk arasında süper tansiyon da denilmektedir.Hipertansiyon nasıl sınıflandırılmaktadır?Kan basıncı, ölçülen değerlere göre iki kısımda İncelenmektedir,

1. Büyük tansiyon: Doktorlar bu tansiyona sistolik tansiyon adını verirler. Büyük tansiyonu oluşturan en önemli mekanizma, kalbin atım gücüdür. Bugün hipertansiyon topluluğunda en çok önem verilen tansiyon, büyük tansiyondur. Vücutta oluşan ciddi hasarların çoğundan büyük tansiyonun yükselmesi sorumlu tutulmaktadır.

2. Küçük tansiyon: Doktorlar bu tansiyonu diyastolik tansiyon olarak adlandırırlar. Oluşma mekanizması karışık olmasına karşın, genel olarak damar duvarındaki direncin artması ile ilgili olduğu düşünülmektedir. Eskiden küçüktansiyona çok önem verilirdi, ancak son zamanlarda önemini kısmen yitirmiştir. Buna karşın tedavi ile normal sınırlara getirilmesinin önemi büyüktür, ihmal edilmeye gelmez.

Kan basıncı ölçümü yapılırken, milimetre cıva deyimi (mmHg) kullanılır.

Tansiyon, doktorlar ve sağlık personeli arasında üç basamaklı rakamlar ile ifade edilir. Örneğin 120/80 mmHg gibi. Ancak ülkemizde, halk arasında genellikle iki basamaklı rakamlar ile ifade edilme eğilimi vardır. Örneğin 12’ye 8 gibi. Yani buradaki 120 veya 12, büyük tansiyonu, 80 veya 8, küçük tansiyonu ifade etmektedir.

Biz bu kitapta anlaşılması daha kolay olsun diye doktorların kullandığı şekilde ifade edeceğiz.

Yani kitap içerisinde 140 mmHg dediğimiz zaman, bu rakam halk arasında kullanılan şekliyle, 14 anlamına gelmektedir.Kan basıncı yüksekliğini tarif ederken normal değerlerin ne olduğunu bilmenin önemi büyüktür. Dünyada çeşitli sağlık örgütleri zaman zaman toplanarak kan basıncını, ölçülen değerlere göre sınıflandırmaktadırlar Bazı kişilerde büyük tansiyon yüksek, yani 140 mmHg’nın üstünde, küçük tansiyon ise düşük, yani 90 mmHg’nın altında ölçülebilir.

Biz doktorlar bu hastalardaki tansiyona “izole sistolik hipertansiyon” adını veririz.
Tüm yüksek tansiyonluların yaklaşık % 30’u bu gruba girmektedir. Yeri geldikçe öneminden bahsedilecektir.Yukarıdaki tabloda kan basıncının ölçülen değerlerine göre sınıflandırması yapılmıştır. Yüksek tansiyon nedenlerine göre de iki şekilde sınıflandırılmaktadır. Kısaca bahsedersek:Nedeni belli olmayan hipertansiyon (Pirimerhipertansiyon)İlk zamanlar esansiyel (gerekli) hipertansiyon olarak adlandırılırdı. 100 yıl kadar önce kan basıncı yükselmesinin, dokuların beslenmesi için gerekli olduğu düşünülürdü. Ancak bu görüşün çok hatalı olduğu anlaşıldığı için, terk edilmiştir. Pirimer hipertansiyon grubunda herhangi bir neden saptanamayan hastalar yer almaktadırlar.

Hemen tüm yüksek tansiyonlu hastaların yaklaşık % 95’i bu gruba girmektedir.
Kalıtımsal faktörlerin, bu hastalardaki yüksek tansiyonun oluşmasında önemli bir faktör olduğu düşünülmektedir.Nedeni belli olan hipertansiyon (Sekonderhipertansiyon):Modern tıptaki ilerlemeler yüksek tansiyona da yansımış ve bilinmeyen birçok noktanın aydınlanmasına yardımcı olmuştur. Yapılan ayrıntılı incelemeler ile yüksek tansiyon hastalarının yaklaşık % 5’inde bir neden bulunabilmektedir. Bu oran, inceleme yapan merkezlerin olanaklarına ve yaş gruplarına göre % 1-9 arasında değişiklik göstermektedir. Oran küçük olmasına karşın, bir neden bulunduğu takdirde çok önem kazanmaktadır. Düzeltilebilecek neden saptanabilmişse, hasta yüksek tansiyondan tamamen kurtulabilir veya çok az ilaçla idare edebilir.

İlerdeki sayfalarda, yüksek tansiyon oluşturan nedenlerden biraz daha ayrıntılı olarak bahsedilecektir.
Yüksek tansiyonun toplumda görülme sıklığınasıldır?Hipertansiyonun görülme sıklığı, ülkeden ülkeye, değişik coğrafyalarda ve ırklar arasında farklılıklar gösterir. Bir toplumdaki dağılımı ise yaş, cinsiyet ve ırka göre farklıdır.Yetişkin nüfusta yapılan araştırmalara göre yüksek tansiyonun görülme sıklığı % 20 ile % 50 arasında değişmektedir.

Avrupa’da, ABD’ye göre görülme sıklığı biraz daha yüksektir.
Bizim toplumumuzda yapılan çalışmalarda, 18 yaş sonrası nüfus içerisinde yüksek tansiyon görülme oranının % 30-40 arasında olduğu söylenmektedir. Yüzde 30 görüldüğünü kabul etsek bile, ülkemizde 15-20 milyon civarında yüksek tansiyon hastası olduğunu varsayabiliriz.Her ülkede yüksek tansiyonun görülme sıklığı yaş ile birlikte artmaktadır.

Yüksek tansiyon gelişmiş batı ülkelerinde erkeklerde kadınlara göre biraz daha fazla görülmektedir. Bizim ülkemizde ise yapılan çalışmalarda farklı sonuçlar alınmasına karşın, Avrupa ülkelerine yakın sonuçlar elde edilmektedir. Genç yaşlarda erkeklerde yüksek tansiyon fazla görülür, ileri yaşlarda, özellikle 70 yaş sonrasında ise kadınlarda daha fazla hipertansiyon görülme oranı mevcuttur.