Tiroid Nodulleri

Tiroid bezinin içinde normal tiroid dokusundan farkli bir yapidaki yumru seklinde veya leblebi , nohut, bazen de nadiren ceviz veya portakal büyüklügünde olabilen anormal doku büyümelerine nodül adi verilir. Nodüllerle birlikte çogu zaman tiroid bezi de büyüdügünden bu hastaliga nodüler guatr adi da verilir.

Bir nodülün hasta ve doktor açisindan önemi nodülde kanser olup olmadiginin ögrenilmesidir. Ikinci önemli nokta ise nodülün asiri hormon salgilama özelligi olup olmadiginin ortaya konmasidir.

Toplumda Her iki Kisiden Birisinde Nodül vardir

Tiroid nodülleri toplumda çok sik görülen bir hastaliktir. Nodüllerin bir kismi elle fark edilir ve bunlarin orani toplumda % 7 civarindadir. Iyot yetmezligi olan bölgelerde ise el ile fark edilebilen nodül sikligi o toplumun % 25‘ni bulur.

El ile fark edilemeyen küçük nodül sikligi ise daha fazladir ve ultrason ile tiroid bezleri incelendiginde veya tarama yapildiginda toplumdaki % 50-60 kiside nodül saptanir. Bunun anlami neredeyse her iki kisiden birisinde nodül olmasidir. Ancak kisilerin çogu bundan habersizdir. Iyot yetmezligi olan bölgelerde nodüler guatr 2-3 kat daha fazla görülür.

Nodül Sikligi yasla Birlikte Artis Gösterir

Nodül sikligi yasla birlikte artar ve kadinlarda erkeklere göre 4 kat daha fazla bulunur.

Gebelikte tiroid nodülü çapinda artma ve yeni nodül olusumu sikliginda artis vardir.

Sicak veya Soguk Nodül Ne Demektir?

Bir nodülün sicak veya soguk olmasi sintigrafi tetkiki ile ortaya konan bir durumdur. Tiroid sintigrafisi teknesyum 99 isimli bir radyoizotop madde ile çekilir. Damardan verilen bu ilaç tiroid bezine gider. Eger nodül bu maddeyi tutmaz ise sintigrafi filminde nodül bir bosluk olarak görülür. Ilaci içine almayan bu nodüllere ‘‘soguk nodül‘‘ adi verilir. Verilen ilaci tutan nodüller ise sintigrafide siyah bir sekilde ortaya çikar. Teknesyumu tutan bu nodüllere ise ‘‘sicak nodül‘‘ adi verilir. Eger nodül diger tiroid dokusuna benzer sekilde ilaç tutarsa bu nodüle ‘‘ilik nodül‘‘ adi verilir.

Soguk nodüllerde kanser orani sicak nodüllere göre daha fazladir. Buna ragmen sicak nodüllerde de kanser olabilir. Bu nedenle bütün nodüllere sicak veya soguk olsun mutlaka biyopsi yapilmalidir. Biyopsi iki defa yapildigi halde iyi huylu çikanlarda anormal gelisim olmadikça tekrar biyopsi yapmanin anlami yoktur.

Kistik Nodül veya Solit Nodül Ne Demektir?

Nodüllerin bir kisminin içinde sivi birikir ve bunlara kistik nodül adi verilir. Içinde sivi olmayan sert nodüllere ise solit veya sert nodül adi verilir. Bir nodülün kistik veya solit olup olmadigi tiroid ultrasonu ile anlasilir.

Tek Nodül veya Çok Nodül Ne Demektir?

Tiroid bezinde bazen tek nodül, bazen birden fazla nodül olabilir. Tiroid bezinde tek nodül de olsa çok nodül de olsa tiroid kanser orani % 5‘dir.

Her Nodül Ameliyat Gerektirmez

Nodüler guatri olan her hastanin ameliyat edilmesi sart degildir. Ameliyat sonrasi birkaç yil içinde %20-30 hastada tekrar nodül gelismektedir. Bu nedenle ameliyat edilmesi gereken nodüller kanser süphesi olan nodüllerdir. Bir nodülde kanser olup olmadigi ancak nodüle igne batirilarak yapilan biyopsi ile anlasilir. Biyopside kanser yoksa özellikle küçük nodüller için (çapi 2,5 cm den küçük) ameliyat gereksizdir. Ameliyat, ancak biyopside kanser çikarsa veya kanser yönünden süphe varsa veya nodül çok büyükse (3cm ve üzeri) o zaman düsünülür. Igne biyopsisinin devreye girmesiyle artik lüzumsuz yere ameliyat olma dönemi kapanmistir.

Bu nedenle bütün nodüllerde (sicak veya soguk olmasi fark etmez) biyopsi yapilmasi gerekir. Nodül küçükse biyopsi ultrason altinda yapilir. Iyi huylu çikan bir nodülde böylece lüzumsuz yere yapilacak ameliyattan kurtulunmus olur. Nodül iyi huylu çiktigi halde gittikçe büyüyorsa veya etrafindaki dokulara baski belirtileri varsa bu nodüllerde ameliyat gerekebilir.

Nodül saptanan hastalarin ilk önce Endokrinoloji uzmanina basvurmalari ve bu uzmanlarin önerisi dogrultusunda tedavilerini yaptirmalari gerekir.

Nodüllerde Kanser Sikligi Ne Kadardir?

Nodüllerin yaklasik yarisi tiroid bezinde tek nodül olarak bulunurken, geri kalan yarisi ise birden fazla nodül halinde vardir. Yani bazi hastalarin bezinde tek nodül varken bazen birden fazla nodül bulunur. El ile yapilan muayenede tek nodül olan hastalarda tiroid ultrasonu yapildiginda daha küçük ilave nodüller de saptanabilir. Tiroid bezinde tek nodül de olsa çok nodül de olsa tüm nodüllerde % 5 oraninda kanser olma riski vardir. Sicak nodüller de kanser sikligi az ( % 0.23) olmasina ragmen yine de kanser riski vardir. Soguk nodüllerde kanser riski daha fazladir ( % 5 kadar).

Hangi Tiroid Nodüllerinde Kanser Olasiligi Yüksektir?

Nodülü olan bir hastada gittikçe ilerleyen yemek yeme zorlugu, ses kalinlasmasi veya nefes almada zorluk kanser olma süphesini artirir. Ancak, kanser olmayan nodüller sinire baski yaparak ses kalinlasmasi yapabilir.

Önceki yillarda bas veya boyuna yönelik isin tedavisi (radyoterapi) alan nodüler guatrli hastalarda ve ailesinde tiroid kanser hikayesi olanlarda kansere egilim artar.

Nodüler guatr kadinlarda erkeklere göre dört kat daha fazla görülür. Ancak tiroid kanseri erkeklerde daha çok görülür. .

Erkek olmak, 20 yasindan önce ve 60 yasindan sonra birden nodül gelismesi kanser için risk olusturur. Erkeklerdeki nodüllerin % 8‘inde kanser saptanirken kadinlarda bu oran %4-5‘tir.

Yavas veya ani baslayan agri veya hassasiyet nodül veya kist içine olan kanama nedeniyle olabilir veya agri tiroid bezi iltihabi nedeniyle de gelisebilir ve bu durum habis olmayan bir olaya isaret eder. Ancak bazen yayilmis kanserde de agri olabilir.

Nodüler guatrli bir hastada boyundaki lenf bezlerinin sismesi, nodülün sert olmasi, hareket etmemesi ve hizli bir sekilde büyümesi kanser süphesini artirir. Nodüllü hastalar Levotiroksin ilaci kullanirken nodül gittikçe büyüyorsa kanser süphesi artar. Bu nodüllerde tekrar biyopsi yapmak gerekir. Çocuklarda nodül saptanmasi kanser riskini artirir. Bu nedenle mutlaka biyopsi yapilmalidir.

Iyi huylu ve kötü huylu tiroid nodüllerinin bazi özellikleri Tablo-6‘da verilmistir. Tablo-7‘de belirtilen özellikler bir nodülün kanser yönünden tasidigi riski gösterir. Bu bulgular mutlaka kanser oldugunu veya olmadigini göstermez. Örnegin tiroid kanseri olan tiroid nodülü de tiroid hormon ilaci (Levotiroksin) tedavisiyle küçülebilir. Yine sicak nodüllerde de soguk nodül kadar olmasa da kanser olabilir. Kanser ayirimi için en iyi test ince igne biyopsisi yapmaktir. Biyopsi yapmadan kesin olarak bir nodül için kanser var veya yoktur denemez.

Bütün Nodüllere Ince Igne Aspirasyon Biyopsisi (IIAB) Yapilmasi Gerekir

Tiroid igne biyopsisi tiroid nodüllerinin tani ve tedavisinde kullanilan en etkili ve en hassas tetkiktir. Bir nodülde kanser olup olmadigini anlamak için mutlaka igne biyopsisi yapilmasi gerekir. Diger tetkiklerle kanser olup olmadigi anlasilamaz.

Tiroid nodülünün degerlendirilmesine ilk olarak biyopsi ile baslanmalidir. Bu durum tek olsun çok olsun tüm nodüller için geçerlidir. Bir bezde birden fazla nodül varsa tüm nodüllerden ayri ayri biyopsi yapmak gerekir. Kuralimiz erisilebilen tüm nodüllere biyopsi yapilmasidir. Biyopsi yapilmayan bir nodülde kanser olmadigini hiçbir tetkik veya kisi garanti edemez. O nedenle palpasyonla (el ile) erisilemeyen nodüllere de ultrason altinda mutlaka biyopsi yapilmalidir.

Ince igne aspirasyon biyopsisi sayesinde ameliyata verilen hasta sayisinda % 50 oraninda azalma olmustur. Biyopsinin tecrübeli bir hekim tarafindan yapilmasi ve yine deneyimli bir patolog tarafindan degerlendirilmesi gerekir.

Biyopsi ile alinan hücrelerin patolojik incelemesi sonucunda genellikle hastalarin % 4‘ ünde kanser, % 10‘unda kanser yönünden süpheli , % 17‘sinde yetersiz örnek (Biyopside parça gelmemesi) ve % 70‘i iyi huylu nodül olarak rapor edilir.

Görüldügü gibi nodüllerde kanser orani azdir. Bununla birlikte igne biyopsisinde bazen parça gelmez. Bu durumda biyopsiyi 2 veya 3 kez daha tekrar etmek gerekir. Tekrarlanan biyopsiler ile sonuç alma olanagi artar. Parça alinamayan nodüllerin bir kismi kistik nodüllerdir. Bunlarda sivi oldugu için hücre az gelir. Parça alinamayan nodüllerin bir kismi ise küçük nodüllerdir.

Biyopsi ile papiller, medüller ve anaplastik kanser türleri patolog tarafindan kolayca taninir. Ancak folliküler kanser türü biyopsi ile teshis edilemez. Patolog bu nedenle folliküler tümör olarak rapor yazar. Kanser, kanser süphesi veya folliküler nodül diye patoloji raporu çikanlarda ameliyat yapilir. Iyi huylu çikanlarda nodül çok büyük degilse ameliyat genellikle yapilmaz.

Bir nodül yapilan ilk biyopside iyi huylu çiktigi halde gittikçe büyürse ve özellikle Levotiroksin ilaci alirken büyürse mutlaka tekrar biyopsi yapilir. Boyunda lenf bezleri sismis kisilerde de tekrar biyopsi yapilir.