Piyore
Dişi saran dokuların iltihabı olan piyore, dişeti kenarlarındanirin sızmasına, dişetlerinin gevşemesine ve dişlerin dökülmesineyol açan bir diş hastalığıdır.Piyore adı Eski Yunanca'da irin anlamına gelen puon ve dökülme anlamına gelen reo sözcüklerinden türetilmiştir. Tek bir hastalığın değil, diş kökünün çevresini saran diş çevresi bağı (periodontum), sement, diş yuvası kemiği ve dişeti gibi dokularda ortaya çıkan birçok hastalığın ortak adıdır.Diş kökleri alt ve üst çenedeki yuvalarına diş çevresi bağı aracılığıyla sıkıca bağlanmıştır. Bu bağ sağlam bir biçimde diş yuvasına oturmasını sağladığı dişlerin çiğneme sırasında ortaya çıkan basınca (azıdişleri için bu güç 70- 80 kg'dir) karşı koymasına ve çevre dokulara aktardığı basıncın uygun biçimde dağılmasına da yardımcı olur.Dişi çevreleyip destekleyen dokuların işlevlerini pek çok etken bozabilir.
Bu bozukluklar genel olarak periodontal hastalık adı altmda toplanır. Farklı nedenlere bağlı bozuklukların saptanması güç olduğundan, iç içe olan bu dokulardaki hastalıkların birbiri üstüneeklenerek karmaşık bir tablo ortaya çıkardığından ve tanının hangi belirtilere bakılarak konacağı konusunda bir görüş birliği bulunmadığından, ayrıntılı sınıflandırmalar yapmak son derece güçtür. Ama gene de diş çevresi dokularını etkileyen hastalıklar üç ana başlık altmda toplanabilir:
• Jinjivit - Dişetiyle sınırlı bir iltihaplanmadır.
• Periodontoz - Diş çevresi dokularının iltihaba bağlı olmayan yozlaşmasıyla ayırt edilen bir hastalıktır.
• Periodontit - Diş çevresi dokularına yayılan iltihaplanmadır.Birçok iltihaplanma tipinde, örneğin kronik jinjivit ve periodontitte dişeti kenarlarından irin sızabilir. Daha önce de belirtildiği gibi, bütün bu hastalıkları tanımlamak için özgün adlarının yanı sıra piyore adı da kullanılır. Hatta iltihap söz konusu olmadığı için piyore tanımına sokulamayacak çeşitli periodontal hastalık tipleri için piyore adının kullanılmasına oldukça sık rastlanır.
Diş çevresinde iltihaplanma ve yozlaşmaya yol açan irinli periodontit dişin bir süre sonra düşmesiyle sonuçlanır. Diş yuvasındaki doku yıkımının ilerleme yönüne göre, "yatay" ve "dikey" pe- ridontit ayrımı yapılabilir. Dikey tip daha hızlı ilerler ve dişin ekseni boyunca gelişir.Piyoreye daha çok orta yaşlarda rastlanır. Görülme sıklığı bakımından erkek ve kadınlar arasında bir fark yoktur. Ama "aile hastalığı" özelliği taşıyacak ölçüde aynı aile bireyleri arasında görülme sıklığının artması dikkat çekicidir.