nefes darlığının belirtileri nelerdir
Nefes Darlığı
Derhal tıbbi yardım sağlayın, eğer:
• Kişi soluk alıp vermiyorsa
• Kişinin solunumu gürültülüyse
• Dudaklar ve burun çevresinde bir köpük belirirse
• Dudaklar ve kulaklar çevresinde mavimsi bir renk belirirse
Tıbbi yardım için beklerken:
Solunum-dolaşım yardımı veya Heimlich manevrasına gerek olup olmadığını değerlendirin. Eğer kişi öksürme veya solumada sorun yaşıyorsa, boğulup boğulmadığını sorun:
• Eğer öksürebilir veya konuşabilirse, tıkanıklığı kendisinin gidermeye çalışmasına izin verin.
• Eğer öksüremiyor ama nefes alıyorsa, hava yolu kısmen tıkanmıştır. Tıkanıklığın giderilmesi için derhal bir sağlık kuruluşu acil servisine ulaştırılmasını sağlayın.
NEFES DARLIĞI NEDEN OLUR
Nefes darlığı her türlü solunum güçlüğünü anlatmak için kullanılan bir terimdir. Hasta genellikle yardımcı solunum kasları aracılığıyla soluk alıp verir ve hava açlığı denen bir boğulma duygusuna kapılır.Çoğu durumda nefes darlığı daha derin soluk alıp verme ve daha sık soluma biçiminde ortaya çıkar. Ama solumanın seyrekleştiği ya da normal sıklıkta kaldığı nefes darlıkları da vardır. Olguların çoğunda hasta soluma güçlüğünü duyar, yani hava açlığının farkındadır, ama bazen, Örneğin bilinç kaybı söz konusuysa bu Öznel duygu bulunmayabilir. Nefes darlıklarının birçok türünde hasta yatar konumda duramaz, solunum kaslarının kolay çalışması için oturur ya da yarı oturur bir konum almak zorundadır. Nefes darlığı normal solumanın engellenmesine ya da kandaki oksijen gereksiniminin artmasına bağlı olarak solunumun zorlamalı hale gelmesidir.Nefes Darlığı Tipleri
Nefes darlıklan başlıca özelliklerine göre iki grupta incelenebilir: Zorlamalı soluk alma ve zorlamah soluk verme.Zorlamalı soluk alma: Soluk alma süresiyle soluk verme süresi arasındaki normal oran (5:6) bozulmuş, soluk alma süresi uzamıştır. Ayrıca soluk alma zorlaşmış ve gürültülü hale gelmiştir. Yardımcı solunum kasları (boyun, göğüs, kann kasları) da soluk almaya katılmaktadır. Bu tür nefes darlığı genellikle havanın solunum yollarmdan geçişini zorlaştıran bir engelin varlığında ortaya çıkar; örneğin gırtlak ya da soluk borusu darlığında durum böyledir.Zorlamalı soluk verme: Soluk verme süresi uzamış, soluk verme zor ve gürültülü hale gelmiştir. Başta kann kaslan olmak üzere yardımcı solunum kaslan da soluk verme eylemine katılmaktadır. Bu tür nefes darlığı akciğer anfizemi gibi akciğer dokusunun esnekliğinin azaldığı ya da astım gibi küçük bronşlarda spazma bağlı olarak havanın hava keseciklerinden (alveol) çıkmasının engellendiği durumlarda ortaya çıkar.
• Nöbetler halinde gelen nefes darlığı: Normal soluma dönemleri arasında nöbetler halinde ortaya çıkar. Kalp astımında, akciğer ödeminde, üremiye bağlı astımda ve gırtlak spazmında vb görülür. Ama bu tür nefes darlığının en tipik Örneği bronş astımıdır. Bu hastalıkta nöbetler genellikle geceleri tutar, 10 dakikadan birkaç saate kadar sürebilir. Önce yapışkan, daha sonra hafif köpüklü beyaz bir balgam çıkarılmasıyla nöbet sona erer. Nöbetin günlerce sürmesi status asthmaticus (astım durumu) olarak bilinir.
NEFES DARLIĞI SENDROMU
Anormal koşullarda (prematüre, sezaryen ameliyatıyla, şeker hastası anneden doğum gibi) doğmuş bebeklerde görülen, nedeni belirsiz bir akciğer hastalığıdır.Nedeni: Akciğerin hava keseleri sıvıyla çevrili olduğundan, havayla kan arası gaz alışverişi mümkün değildir. Bu alanda çok çalışma yapıldığı halde, akciğerlerin bu durumunu ya da bu durumun neden belirli bir grup bebekte görüldüğünü açıklamak mümkün olamamıştır.
Belirtileri: Hastalık, doğumdan hemen sonra oluşmakta, güçlü, sık solunum, derinin morarması, bebeğin halsiz düşmesi belirmektedir. Bebek, ömrünün ilk bir iki günü yaşayabilirse, bir hafta içinde iyileşme görülmekte ve akciğerlerde hiçbir devamlı bozukluk kalmamaktadır.
Tedavi: Bu tür bebeklerin, ihtisas hastanelerinde, devamlı hemşire bakımında bulundurulması gereklidir. Nemli oksijen, kuvöz koşulları, damardan verilen sıvılarla vücut kimyasının ve besin durumunun ayarlanması gereklidir. Akciğer enfeksiyonu şüphesi belirirse, antibiyotikler uygulanabilir. Hava keselerini çevreleyen maddenin mikroskoptaki görünümünden ötürü, bu duruma, “akciğer hiyalin membran hastalığı” adı da verilmiştir.