Mikst Venöz Oksijen Satürasyonu
Mikst venöz oksijen satürasyonu, dokulara oksijen sunulması, oksijen gereksinimi ile oksijen tüketimi dinamiğinin bir göstergesidir. Oldukça masraflı ve zahmetli bir işlem olmakla birlikte mikst venöz oksijen satüras- yonunun ölçülmesi kritik hastaların kardio- pulmoner durumu hakkında değerli bilgiler verir. Yöntem, pulmoner arterden kan örneği alarak oksijen satürasyonunun değerlendirilmesidir. Yakın zamanda geliştirilmiş, bilinen özelliklerine ek olarak fiberoptik lifler içeren ve ucunda bir detektörü olan pulmoner arter kateterleri kullanılarak Sv02'yi sürekli ve otomatik olarak monitorize etmek olanağı doğmuştur.Mikst venöz oksijen satürasyonunun ne olduğunu anlayabilmek için bazı temel bilgileri gözden geçirmek gerekir. Dokulara arte- riyel sistem ile oksijen sunulması sırasında götürülebilen toplam oksijen miktarı (D02) hemoglobin konsantrasyonu, bunun satürasyonu ve kalp debisine şu eşitlik ilişkisi içinde bağlıdır:
13.8 katsayısı lg hemoglobinin taşıdığı oksijen miktarı (1.38 mİ) ile ilgilidir. Vücutta metabolizmayı karşılayabilmek için hücresel düzeyde kullanılan toplam oksijen miktarı yani oksijen tüketimi (VO2) arteriyel ile venöz sistemlerde taşman oksijen miktarının farkına eşittir:Buradan da görülebileceği gibi Sv02 arteriyel oksijen satürasyonu, hemoglobin konsantrasyonu ve kalp debisi ile doğru, metabo- lik hız (oksijen tüketimi) ile ters orantılı olarak değişim göstermektedir. Normal değer %75 civarındadır (%70-85). Bunun anlamı, normal metabolik gereksinimlerin, sunulan oksijenin % 25'inin arteriyel kandan çekilmesi ile karşılanabildiğidir. Daha fazla oksijenin tüketilmesi ya da gerektiği kadar oksijenin kalp-akciğer mekanizması tarafından dokulara sunulamaması sonucunda Sv02 düşer, tersine durumlarda yükselir (Tablo 11). Sv02 nin %50'nin altına inmesi ile anaerobik metabolizma başlar; %30’un altında ise aerobik metabolizma sürdürülemez.
Gözönünde tutulması gereken özel bir durum sepsistir. Sepsiste lokal arteriovenöz şantlar, kan akımının yeniden dağılımı ve hücresel oksijen kullanımının bozulması gibi etmenler nedeniyle doku oksijenizasyonunun azalması ile birlikte Sv02 yüksektir. Bu gibi durumlarda tek başına Sv02 ölçümlerine dayanarak doku oksijenizasyonunu değerlendirmeye kalkışmanın yanlış yorumlara neden olabileceği açıktır. Sv02 ölçümünün cerrahi kritik hastanın prognoz göstergesi olabileceği de gösterilmiştir. Korkmaz ve arkadaşları Sv02'nin %56'mn altında olduğu durumlarda mortalité nin %86'ya yükseldiğini bildirmişlerdir.Bu yöntem arteriyel oksijen satürasyon ölçümlerine göre daha duyarlıdır, çünkü ölçtüğü değerler oksijen dissosiyasyon eğrisinde eğrinin dik, lineer olduğu bölgeye düşmektedir (Şekil 7). Burada PvCb'deki 1 mmHg'lık bir değişim Sv02'de yaklaşık %2'lik bir değişime neden olmaktadır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
