Solunum Güçlüğü Sendromu

SOLUNUM GÜÇLÜĞÜ SENDROMU

Anormal koşullarda (prematüre, sezar­yen ameliyatıyla, şeker hastası anneden doğum gibi) doğmuş bebeklerde görü­len, nedeni belirsiz bir akciğer hastalı­ğıdır.

Nedeni:
Akciğerin hava keseleri sı­vıyla çevrili olduğundan, havayla kan arası gaz alışverişi mümkün değildir. Bu alanda çok çalışma yapıldığı halde, ak­ciğerlerin bu durumunu ya da bu duru­mun neden belirli bir grup bebekte gö­rüldüğünü açıklamak mümkün olama­mıştır.

Belirtileri:
Hastalık, doğumdan he­men sonra oluşmakta, güçlü, sık solu­num, derinin morarması, bebeğin halsiz düşmesi belirmektedir. Bebek, ömrünün ilk bir iki günü yaşayabilirse, bir hafta içinde iyileşme görülmekte ve akciğer­lerde hiçbir devamlı bozukluk kalma­maktadır.

Tedavi:
Bu tür bebeklerin, ihtisas hastanelerinde, devamlı hemşire bakı­mında bulundurulması gereklidir. Nemli oksijen, kuvöz koşulları, damardan ve­rilen sıvılarla vücut kimyasının ve besin durumunun ayarlanması gereklidir. Ak­ciğer enfeksiyonu şüphesi belirirse, an­tibiyotikler uygulanabilir. Hava kesele­rini çevreleyen maddenin mikroskoptaki görünümünden ötürü, bu duruma, “ak­ciğer hiyalin membran hastalığı” adı da verilmiştir.

Soluma güçlüğü olarak da tanımlanan nefes darlığı (dispne) nedir?

Nefes darlığı hekimden yardım istemini gerektiren ve sık rastlanan belirtiler­den biridir. Her şeyden önce nefes darlığını doğru tanımlamak gerekir. Nefes darlığı hızlı soluma anlamına gelen “takipne” değildir; metabolizmanın artma­sına bağlı olarak daha sık ve derin soluma anlamına gelen “hiperpne” de değil­dir. Nefes darlığı öznel bir olgudur; hasta bilinçli bir biçimde, nefes alma ça­basını güçlendirmeye çalışır. Akciğerlerin yeterli oksijen sağlayamadığı du­rumlarda ortaya çıkar. Solunum güçlükle ve rahatsız bir biçimde gerçekleşir

Nefes Darlığı Tipleri

Nefes darlıklan başlıca özelliklerine göre iki grupta incelenebilir: Zorlamalı soluk alma ve zorlamah soluk verme.Zorlamalı soluk alma: Soluk alma süresiyle soluk verme süresi arasındaki normal oran (5:6) bozulmuş, soluk alma süresi uzamıştır. Ayrıca soluk alma zorlaşmış ve gürültülü hale gelmiştir. Yardımcı solunum kasları (boyun, göğüs, kann kasları) da soluk almaya katılmaktadır. Bu tür nefes darlığı genellikle havanın solunum yollarmdan geçişini zorlaştıran bir engelin varlığında ortaya çıkar; örneğin gırtlak ya da soluk borusu darlığında durum böyledir.

Zorlamalı soluk verme: Soluk verme süresi uzamış, soluk verme zor ve gürültülü hale gelmiştir. Başta kann kaslan olmak üzere yardımcı solunum kaslan da soluk verme eylemine katılmaktadır. Bu tür nefes darlığı akciğer anfizemi gibi akciğer dokusunun esnekliğinin azaldığı ya da astım gibi küçük bronşlarda spazma bağlı olarak havanın hava keseciklerinden (alveol) çıkmasının engellendiği durumlarda ortaya çıkar.

• Nöbetler halinde gelen nefes darlığı: Normal soluma dönemleri arasında nöbetler halinde ortaya çıkar. Kalp astımında, akciğer ödeminde, üremiye bağlı astımda ve gırtlak spazmında vb görülür. Ama bu tür nefes darlığının en tipik Örneği bronş astımıdır. Bu hastalıkta nöbetler genellikle geceleri tutar, 10 dakikadan birkaç saate kadar sürebilir. Önce yapışkan, daha sonra hafif köpüklü beyaz bir balgam çıkarılmasıyla nöbet sona erer. Nöbetin günlerce sürmesi status asthmaticus (astım durumu) olarak bilinir.

• Sürekli nefes darlığı : Genellikle ağır kalp, dolaşım ve solunum yetmezliklerinin ileri evrelerinde görülür.

Solunum Fonksiyon Testleri
Solunum fonksiyon testleri, göğüs hastalıkları uzmanları veya daha genel bir yaklaşımla akciğer sağlığı ve hastalıkları ile uğraşan hekimlerin en sık başvurduğu tanı yöntemidir. Solunum fonksiyon testleri spirometre denilen cihazlarla yapılır. Solunum fonksiyon testlerinin uygulamaya girdiği ilk yıllarda çok büyük maliyeti olan ve oldukça büyük laboratuarlara gereksinim duyan bu cihazlar, günümüzde elektronik ve bilgisayar teknolojisinin bu alanda kullanılması ile artık cepte dahi taşınılıp hastanın bulunduğu yerde uygulanabilen pratik aletlere dönüşmüştür. Solunum fonksiyon testleri çok genel bir yaklaşımla akciğerlerin kapasitesini ve fonksiyonel durumunu objektif olarak ölçmeye yarar. Yani bu test ile akciğerlerin alabildiği hava hacmi ve bu havanın akciğere alınması ve verilmesi esnasında yapılan güçlü solunum faaliyeti ile oluşturulan hava akım hızı ölçülebilir. Bu iki parametre birçok hastalığın tanısında son derecede önemli ip uçları vermektedir.

Örneğin Astım ya da KOAH(Kronik bronşit, amfizem) hastalarında akciğerleri tamamen hava ile doldurduktan sonra yapılan çok güçlü ve hızlı bir nefes verme sırasında ölçülen akım hızlarında normal sağlıklı bireylere göre azalma olduğu saptanır ve bu azalma oranına göre hastalık tanısı konulabildiği gibi hastalığın ağırlık derecesi de belirlenir. Ayrıca bu hastaların tedavisinin takibinde yapılan solunum fonksiyon testleri ile tedavinin başarısı ve yıllar içerisinde hastalığın seyri somut olarak izlenebilir. Diğer yandan akciğer dokusu içerisinde yer kaplayan lezyonların varlığında ya da akciğer dokusunda harabiyet ile seyreden hastalıkların varlığında, kalp yetersizliği gibi akciğer ödemine neden olan hastalıklarda,akciğerlerin alabildiği maksimum hava hacmi azalır.

Solunum fonksiyon testleri nasıl yapılır ?
Test sırasında hasta oturur pozisyondadır. Plastik bir mandalla burun kapatılarak burundan soluk alıp verme engellenir. Hasta cihazın ucunda bulunan ve sadece kendisinin kullanacağı tek kullanımlık karton bir ağızlıktan gayet rahat bir şekilde ağızdan nefes alıp verir. Testi yapan hekim ya da teknisyen, uygulanan testin özelliğine göre hastaya çok derin nefes almasını, çok hızlı ve sonuna kadar nefes vermesini ya da kısa bir süre nefesini tutmasını isteyerek test manevralarını yaptırır. Testin sonucu bu manevralar tamamlandıktan hemen sonra alınır ve sonuçlar göğüs hastalıkları uzmanı tarafından yorumlanır.

Hangi durumlarda solunum fonksiyon testleri yapılır?
1. Nefes darlığı, hışıltılı solunum, öksürük varlığında,
2. Muayene bulguları ve akciğer grafisine göre kuşkulanılan tanıyı desteklemek amacıyla,
3. Göğüse ait doğumsal yada sonradan gelişen deformitelerin solunuma etkisini araştırmak amacıyla,
4. Teşhis edilmiş KOAH, astım, kalp yetersizliği ve solunum kaslarını tutan hastalıkların seyrinin ve tedavinin etkinliğinin izlenmesi amacıyla,
4. Solunum hastalığı nedeniyle maluliyet değerlendirmesi yapmak amacıyla,
5. Akciğer hastalığı yönünden risk taşıyan kişi ve grupların taranması (Örneğin sigara içenler, maden ocaklarında çalışanlar, çalıştığı ortamda zararlı gaz soluyan işçiler) amacıyla,
6. Genel anestezi ve ameliyata bağlı solunumsal komplikasyon risklerinin önceden belirlenmesi ve riskli hastalarda ameliyat öncesi dönemde gerekli olan tedbirlerin alınmasını sağlamak amacıyla,solunum fonksiyon testleri yapılmaktadır.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp