Larenks Stenozu
Larenks Stenozu : ETYOLOJİ — Değişik patolojik durumlar larenks lüıniyerini daraltarak akut veya kronik larekns stenozu meydana getirirler.Larenkste ödem yapan hastalıklarla sifilis, larenks travmaları ve yaraları, yabancı cisimler, akut larenjitis, septik iltihaplar, difteri, mambranöz larenji- tis, ekzantemli hastalıklar ve diğer akut larenks flegmonları akut larenks stenozu husule getirebilirler. Harplerde duman perdesi yapmakta kullanılan klo- riir de zenk siib - glottik stenoza sebeb olabilir.Kronik larenks tüberkülozunda birden bire stenoz olabildiği gibi birdenbire fakat geçici stenoz, larenks spazmının başlıca hususiyetleridir.Kronik larenks stenozu sebeblerine gelince.
Malformasyonlar, iyi ve fena tabiatlı tümörler, sifilis gom ve sikatrisleri, tüberküloz, lupus, lepra, skleroma, ses şeritlerinin enfeksiyon veya tümörlerle fiksasyonu, travma veya enfeksiyondan mütevellit perikondritis, büyümüş boyun lenf düğümlerinin tazyiki, iki taraflı larenks paralizleri, galvano - koterizasyon, larengofisür ve fena yapılmış trakeotomi gibi şirürjikal traumatizmalar larenks stenozuna sebep olabilirler. Aritenoid oynağının ankilozu (romatizma veya diğer sebeplerle) larenks lü- miyerini daraltabileceği gibi, ayni durum tifonun larenks komplikasyonunda da meydana gelebilir.Larenks stenozunun kronik şekillerinde hasta zamanla bu duruma alışır, ekseriya mühim derecede darlığa tahammül eder.
PATOLOJİ — Yukarıda sayılan muhtelif etyolojilere aid başlıklar altında tetkik edilmelidir.
BELİRTİLER — Başlıca belirtiler dispne, stridor, sesin değişmesi veya tamamen kaybolmasıdır. Bu belirtiler çalışma, hareket esnasında daha barizdirler. Siyanoz aşikâr olabilirse de kronik stenozlarda hastanın hava için çırpındığı, yardımcı teneffüs adalelerinin çalıştığı, hastanın soğuk ter döktüğü zaman dahi aşikâr dispne olmayabilir. Ekseriya hasta solgun renktedir.
İspirasyon maniası tedricen arttıkça göğüs içi tazyiki azalır, büviik venalara ve sağ kalbe kanın emilmesine sebep olur. İlâveten akciğer kapilleri de genişler, kanın umumi deverandaki dolaşımı serbesttir ve siyanoz husule gelmez. Fakat stenozun lıad olduğu vak’alarda göğüs içi tazyiki birdenbire azalır ve hayat için tehlikeli olur. Stenozda enspirasyon esnasında larenks göğüs içine doğru çekilir. Stridor ens- pirasvonda barizdir. Larenks stridorunda ses daha ziyade metalik, öksürük havlama tarzındadır.
PROGNOS— Vak’aların çoğunda stenoz kendi kendine rezolusyone olur. Bilhassa akut vak’alarda bu tarz hâkimdir. Difteri veya yabancı cisimlerden ileri gelen stenozlar tehlikelidir. Fena tabiatlı tümörlerle ilerlemiş tüberküloz vak’alarındaki stenozlarda spontan şifaya meyil olmaz. Artarsa kalp yetersizliği ve asfiksi ile ölüm olur. Stenozlu çocuklarda hatırda tutulmalıdır ki larenks lümiyeri zamanla büyüyeceğinden tedavi kolaylaşır.
TEDAVÎ — Akut stenozların tedavisinde stenozları meydana getiren âfetlere ait bahislere müracaat edilmelidir. Kronik stenozların tedavisine gelince genel tedavi metodları tatbik edilir.
1 - İlâç.
2 - Plastik tashih ile larenks lümi- yerini iade etmek.
3 - Entübasyon.
4 - Trakeotomi.
1. İlâçla tedavi— Lareııks sfilişindeki stenozda antisifilitik tedavi çok kısa bir zamanda hastayı rahata kavuşturur. Hayatı tehdit eden ve trakeotomi elzem görülen vak’alarda dahi yatak istirahati ve spesifik tedavi şayanı hayret derecede muvaffakiyet verir. *1. arenjit tüberküloza ait stenozlarda ekseriya mutlak yatak istirahati ve susma rejimleri ile birlikte streptomycin tatbikiyle ülsere olmuş tüberküloz enfiltrasvonu rezolüsyona uğrar. Stridorun devam ettiği vak’alarda aşağı trakeotomi yapılmalıdır. Müsait vak’alarda sonra dekanülman yapılır.
2. Skatrisiyel stenozlarda larengofisür ile larenks açılır. Ameliyattan önce veya ameliyat esnasında trakeotomi yapmak gerekir. Larenks içindeki ııedbe dokularını kaldırmak suretiyle kâfi derecede larenks lümiyeri temin edilir. Bu lümiyerin idamesi için hazırlanan gref lümiyere uyacak genişlikte bir plâstik tüp ile tesbit edilir, gref larenksin üzeri kaldırılmış olan iç yüzüne intibak eder, tiroid kanatlarından geçirilmiş gümüş tel veya ipek iplik ile plastik tüp tesbit olunur. Tüp trakeotomi kanüiünede tesbit olunabilir. İki hafta veya iki ay sonra tel çekilir ve direkt larengoskopi ile tüp çıkarılır.
3. Entübasyon - Fibröz darlıkların genişletilemesinde fasılalarla buji tatbik etmek tatmin edici neticeler vermez. Uygun hacimde entübasyon tübünü aylarca larenks içinde bırakmakla stenoz bertaraf olunabilir. Bazı vak’alarda 3-6 yıl müddetle dilatasyon tüplerini kullanmak gerekir. Sert lastikten yapılmış entübasyon tüpleri madeni olanlara tercih olunur.On haftada bir, tüb temizlenmek için çıkarılır ve tekrar yerine konur.
4. Larenksteki sikatrisler veya perdeler önce larenks bistürisi, larenks pensi, diaytermi veya galvano - koterle ayrıldıktan sonra yara satıhlarında yeniden sikatrizasyonu önlemek içiıı trakeotomi yapılarak diğer dilatasyon me- todlarına müracaat edilir. Larenkse konan lâstik tüpün devamlı elâstik tazyiki sikatrisiyel nescin rezorpsiyonunu sağlar.
5. Trakeotomi — Stenozun entübasyonla tedavisinde ve bazan anti - sifilitik tedavi esnasında muvakkat trakeotomi yapmak lâzım gelir. Larenksin yanma, yaralanma, kıvrılma gibi hallerde, tifo ülserasyonunda, lupusda ve bazı tüberküloz vak’alarında en kıymetli kurtuluş vasıtası trakeotomidir.Skleroma, larenks ve farenksin ilerlemiş fena tabiatlı tümörleri gibi ümitsiz vak’alarda trakeotomi mecburiyeti vardır.Netice olarak sikatrisiyel stenozlarda ameliyatla larenks lümiyerini iade ederek deri gref i tatbik etme metodu tavsiye edilir. İki taraf abdüktör felçlerinde devamlı olarak kanül taşımak icap eder.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
