Larenks Enfiltrasyonları (flegmonlar - Ödemler)
Larenks Enfiltrasyonları (flegmonlar - Ödemler) : Larenks enfiltrasyonları larenks mükozasının, altındaki dokuya gevşek olarak yapıştığı kısımlarda görülür, septik, aseptik olmak üzere iki kısma ayrılır. Septik enfiltrasyonlar (flegmon) primer veya sökonder olurlar. Süpüre oldukları zaman larenks apseleri teşekkül eder.Aseptik olanlar kardiyo - renal veya diskrazik teşevvüşler neticesi husule gelirler.
LARENKS FLEGMONLARIETYOLOJİ— Başta grip olmak üzere, çiçek, kızıl, kızamık, romatizma, erizipel, septisemi gibi hastalıklardan sonra sökonder olarak teşekkül edebileceği gibi balık kılçığı, kemik gibi cisimlerle mükozanın zedelenmesi neticesi de husule gelir.Beden mukavemetinin azalması predispozisyon yaratır. Çok defa da birden soğuğa maruz kalma neticesi görülür. Hastalık âmili olarak streptokok, stafi- lokok. pnömokok bulunur.
BELİRTİLER — Başlangıç safhasında yutmada rahatsızlık hissi, baş ağrısı, kırgınlık, hafif ateş yükselmesi vardır. Ses değişmiştir. Kısa bir müddet sonra genel belirtiler artar. Ateş yükselir, ağrı şiddetlenir. Hastanın yüzü boğulma korkusunu ifade eder şekilde endişelidir. Bol miktarda salya ifrazı mevcuttur. Hastanın boğazında yabancı cisim hissi vardır. Bu sebepten devamlı olarak yutkunma ihtiyacı hisseder.
Önceleri ağrısız olan bu hal gittikçe şiddetlenir ve kendini kulağa intişar eden ağrılar şeklinde gösterir. Ağrıya mani olmak için hastalar yutkunma refleksinin önüne geçmek isterlerse de tükürük ifrazı sebe- bile buna muvaffak olamazlar. Bu gibi hastaların su içmeleri gayet karakteristiktir. Başlarını öne ve arkaya eğerek, omuzlarını kaldırarak acı duymadan susuzluk ihtiyaçlarını gidermeye çalışırlar. Ses sert ve titrektir, kurbağa sesi adını alır.
Dispne inspiratuar tipte olup kornaj ve tirajla bir arada bulunur. Bu zemin üzerinde en ufak bir hareket bazan ölümle neticelenen spazm tevlit eder.Larenks muayenesi çok dikkat ve itina ile yapılmalıdır. Hipofarenks koyu kırmızı renkte, tükrük ve ifrazla dolu gözükür. Epiglottis sucuk manzarasında koyu kırmızı renkte olup bilhassa dil yüzü kalınlaşmıştır. Kırmızılık ve şişlik ariepiglottik kıvrımlara ve ariteııoidlere kadar uzanır. Bu sonuncular şişlik dolayısıyla şekillerini kaybetmişlerdir.Beş on gün içinde müsait vak’alarda bir öksürük nöbeti ile kolleksiyon kendiliğinden boşalır, her şey normale avdet eder.
KOMPLİKASYON — Spazmla ani ölüm dışında cerahatin alt bava yollarına kaçmasiyle bronkopnömoni veya gangren pülmoner husule gelebilir. Bundan başka cerahatin kriko - tiroid mambranı perfore etmesile mediyastene geçebilir, plevrayı da delerek pürülant plörezi yapabilir.
AYIRIM DİYAGNOSTİK— Akut ödemler, krup, perikondritis, retrofa- renks apseleri ve larenks erizipelinden ayırmalıdır.
TEDAVİ — Hastalar sıcak ve rutubetli odalarda istirahata terk edilirler. Sülfamit veya antibiotik tatbik edilir. Damar içinden calcium zerkleri yapılır. Boyuna sıcak kompresler konur. Ajite hastalara morfin zerk edilir. Mümkün olan vak’alarda iyi yapılan lokal anesteziden sonra apse açılabilir. Dispne- nin fazla olduğu hallerde trakeotomi yapılır.
LARENKS ÖDEMLERİ
Larenks ödemi birden soğuğa maruz kalma, kalp ve böbrek hastalıkları, bazı gıdalara karşı uzviyetin gösterdiği hassasiyet veya nöro - vejetatif sistemde husule gelen muvazenesizlik gibi değişik sebepler dolayısiyle su - müköz kon- jonktif doku aralıklarında lenf enfiltrasyonu neticesi husule gelir.
BELİRTİLER — Ödemi meydana getiren sebep ne olursa olsun enfiltras- yonun yaygınlık ve hacmile ilgili dispne mevcuttur. Ses değişikliği kord vokallerde, mükoza altındaki dokuya sıkıca yapışık olduğundan her vakit görülmez. Dispne hafif kalabileceği gibi, gittikçe artabilir, veya birden bire çok şiddetlenebilir. Seyir bütün şekillerde aynıdır.
Başlangıçta ıslık çalar gibi olan nefes alma sonraları zorlu olur, nihayet tirajla birlikte stridülöz hal alır. Nefes verme gittikçe güçleşir, Kornaj meydana çıkar. Dispne ile birlikte spazm dolayı- sile boğulma akseleri asfiksinin artmasına sebep olurMuayene, spazm dolayısiyle, çok dikkat ve itina ile yapılmalıdır. Bütün larenks vestibülü oldukça şeffaf, gergin şişlik gösterir. Epiglottis gayri muntazam müdevver bir hal almıştır. Ari - epiglottik kıvrımlar larenks kavitesini maskeler şekilde asimetrik kabarıklık gösterirler. Heyeti umumiyesiyle larenks üst methali balık ağzı manzarası gösterir.
KLİNİK ŞEKİLLERİ
ENFEKSİYÖZ ÖDEM— Bilhassa erkeklerde şiddetli soğuğa kalma neticesi görülür. Sigara, alkol, vücut mukavemetinin azlığı predispozisyon yaratır.Hastalık disfaji, kırıklık, yüksek hararetle birden başlar. Dispne mevcuttur. Muayenede ya epiglottisde veyahut ari - epiglottik kıvrımlarda kırmızı renkte ödem görülür. Dispne gittikçe artar, Spazm mevcudiyeti bazan trakeotomiyi icap ettirir. Bazı hallerde ödem süpürasyona müncer olur.Hastalığın selim şeklinde belirtileri azdır, ödem mat ve donuk renkte gözükür. Bir hafta zarfında şifa ile neticelenebilir.Hastalığın bir de ataksi - adinamik şekli vardır. Hasta etrafı siyanoze, rengi soluk ve soğuk terle örtülü bir halde hareketsizdir. Dil ve dudakları kuru, kavrulmuş ve paslıdır. Teneffüs sathi, kısa ayni zamanda gürültülüdür. Nabız sayılamaz haldedir. Hastalar 48 saat zarfında ölürler.
BRÎGHT ÖDEMİ — Bright ödemi akut bir larenjitis olup böbrek bozukluğu neticesi klorür retansiyonundan ileri gelir (Bourgeois).Dispne mevcuttur. Ses önce kısıktır, bilâhare tamamen kaybolur. Muayenede gri pembe renkte yaygın ödem görülür. Seyir çok sür’atlidir, erken trakeo- tomiyi icap ettirir.
TOKSİK ÖDEMLER — Kabuklu deniz hayvanlarının yenmesi veya az miktarda dahi olsa iod alınması neticesi olur. Spesifik bir santibilite mevzuu bahistir. Ödemle birlikte göz yaşı, hiper - salivasyon, ürtiker, kırıklık ve lıafif ateş yükselmesi vardır. Dispne değişik şiddette olup hazan hastanın bayatını tehlikeye sokabilir.
QUÎNKE ÖDEMİ ( Anjiyo - nörotik ödem) — Beyaz, elâstik vasıfta bir ödemle karakterizedir. Hastalık tercihan yanaklarda, dudaklarda, göz kapaklarında oturur. Larenks ve farenkste lokalize olabileceği gibi bağırsaklarda da görülebilir.Hastalık sebebi olarak unlu ve et gibi gıdalara karşı fartı hassasiyet kabul edilirse de bazan andokrin teşevvüşlerinin de hastalığın husulünde rol oynadığını kabul etmek lâzımdır. Bazan ise, hastalık sebebi tamamen meçhul kalır. Ailevî ve irsi faktörlerin rolü büyüktür.Ödem glottisde lokalize olduğu vakit şiddetli dispne olur, bazan ani ölüm görülebilir.
TEDAVİ — Ödemli hastalar sıcak ve rutubetli odalarda istirahate sevk edilirler. Spazm ve dispneye karşı morfin enjeksiyonları yapılır. Ödemin azalmasını sağlamak için aşağıda yazılı şekilde pülverizasyonlar yaptırılır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
