Kabızlık Ve Tedavi
Kabızlık ve tedavi, kabızlık ve tedavi hakkında merak ettiklerinizi ve daha fazlasını aşağıda sizin için hazırladığımız yazımızda görebilirsiniz...
Tiroid bezinin az çalışması, şeker hastalığı ve romatizmal hastalıkların seyri esnasında kabızlık meydana gelebilir. Bunların dışında kalın bağırsağın yapısal bozuklukların da , darlıklarında, ve tıkanıklığa sebep olan hastalıklarında da kabızlık oluşabilir.
Dışkılama esnasında puborektalis ve makatı kontrol eden dış kısmındaki kaslar yeterince gevşememesi dışkılama işlemini engeller. Yine bu bölgedeki kasların koordineli çalışmaması fonksiyonel bir tıkanıklığa sebep olur. Doğmalık bir hastalık olan Hirshsprung hastalığında kas gevşemesindeki düzensizlikler sebebiyle çocukluk döneminde başlayan kabızlık meydana gelir.
Kalın bağırsak duvarında bulunan kas kasılmaları dışkının anüs (makata) doğru ilerlemesini sağlar. Bunu da düzenleyen sinir uyarılarıdır. Kas ve sinir uyarılarındaki düzensizlik kalın bağırsak geçiş süresini uzatır. Bu durum kabızlığa neden olur. Kabızlığa sebep olan diğer hastalıklar yüzünden bağırsak kontraksiyonları bozulduğunda da idrar yavaş ilerler. Bu da kolonun çok fazla su emmesine, sert ve kuru dışkı oluşumuna neden olur. Sertleşen dışkı hareket ettiğinde ağrıya neden olur.
Kabızlık Belirtileri:
Kabızlık, kendini dolgunluk hissi ile gösterir. Ciddi biçimde günlük işlerimizi etkilememesine rağmen kişinin kendini rahatsız hissetmesine neden olabilir. Sert ve kuru dışkı, geçişi zorlaştırır ve geçişin ağrılı olmasına neden olur. Bazı kişilerde zaman zaman dolgunluk hissi, karın şişkinliği ve yer değiştiren karın ağrıları bu bulgulara eşlik edeblir.
Bir çok kişi zaman zaman kabızlıktan şikayet edebilir. Ortam değişikliği, seyahatlar, yeme alışkanlıklarındaki değişiklikler zorlu dışkılamaya neden olabilir. Bunlar ortam eskiye dönünce düzelir. Önemli olan hiçbir neden yokken aniden ortaya çıkan kabızlıktır. Bu durumda bağırsağı tıkayan mekanik bir engel düşünülmelidir. Bu tıkanıklık kanser, iltihabi bir durum veya yapışıklıklar nedeni ile olabilir. Bu ani tıkanıklıklara genellikle bulantı, kusma, karın ağrısı, ateş gibi bulgular eşlik eder.
Kabız Olduğu Nasıl Anlaşılır?
-Haftalık dışkılama sayısında azalma (Normalden daha az bağırsak hareketleri)
-Kuru, sert dışkı ve bunların geçişinde zorlanma ve ağrı hissi
-Dışkılamadan sonrada rektumda (kalın bagırsagın son kısmı) dolgunluk ve tam boşalamama hissi
Yukarıdaki belirtileri olan bireylerde kabızlık rahatsızlığı nedeniyle doktor kontrolü gerekebilir.
Kabızlığın Nedenleri Nelerdir ?
Kabızlığın nedenini anlamak için vücudun ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmak gerekir. Zaman zaman diyet ve egzersizle bu ihtiyaçlar değişebilir. Bazı hastalıklarda vücut kabızlığı da içeren belirtiler verebilir.
Normalde günlük tüketilmesi gereken lif miktarı 25-30 gram kadardır. Modern yaşam ve hızlı, kolay yemek çözümleri ile günlük alınan lif miktarının azalması kabızlığa yol açar.
İnsanların yüzde 70-80 kadarı yaşamlarında bir dönem kabızlıktan şikayet ederler. Kısa süreli ve tekrarlanmayan kabızlık genelde alışkanlıklarımızın kısa süreli değişmesi ile meydana gelir.
Birçok faktör kabızlığa neden olabilir. Başlıcaları şunlardır:
-Kötü beslenme alışkanlığı (fazla miktarda kafein alımı, düzensiz beslenme zamanları gibi)
-Diyetteki yetersiz lif
-Az egzersiz yapma
-Az sıvı alma
-Bağırsak hareketlerini kendi isteğiyle engellemek
-Stres ve anksiyete
-Rutin hayatta değişiklikler. (Hamilelik veya seyahat gibi)
-Kullanılan ilaçların yan etkileri
-ılritabıl bağırsak sendromu
-Tıkanıklığa neden olan bağırsak hastalıkları (ör: kanser, Crohn Hastalığı, divertikül)
-Cerrahi tedavi (karın içi yapışıklıklar, Hirschsprung hastalığı)
-Sistemik hastalıkların varlığı (aşağıda tablo)
Sinameki yaprağı (Senna follıum) ıcmde bulunan senna glıkozıülerınden hazırlanan ilaçlar (Pursennıd) da laksatıf veya musil olarak çok alınmaktadır. Halk arasında Kaskara sagrada, Ravend hulasası, sarısabır (Aloe), siyah akçaağaç kabuğu (Frangulın) fenolftaleyn (Laksa-fenol) bısacodly (Dulcolax) şeklinde bilinen laksatıfler de ülkemizde çok yaygın olarak kullanılır
Kabızlık Tedavisi ıçin Nezaman Doktora Gidilmeli?
Genellikle kolayca düzeltilebilen geçici bir durumdur. Ne var ki bazen daha ciddi problemlere işaret edebilir. Aşağıdaki durumlardan biri varsa doktora gitmek gerekir:
- Kalıcı ve açıklanamayan kabızlık durumu
- Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik (sıklığında artma veya azalma olması)
- Dışkı çapında incelme ve kanlı dışkılama
- Diyet değişikliklerine rağmen yedi günden uzun süren kabızlık
- Dışkıda kan, karın ağrısı veya hassasiyeti
Kabızlık Nedenlerinin Araştırılması
Kabızlığın bir çok nedeni olabilir. Basit veya özel tedavinin uygulanabilmesi için nedenin ortaya çıkarılması önemlidir. Doktor, kolon içinde daralma veya tıkanıklık yapan anatomik sebepleri araştıracaktır.
Öncelikle dikkatli bir hastalık hikayesi, kullanılan ilaçlar, dışkılama düzeni, dışkı tipi, ıkınma ve tam boşalma hissi doktor tarafından sorgulanır. 40 yaş üzerindekilerde kalın bağırsak kanseri araştırılmalıdır. Bunun ardından anorektal (makat) alanın parmakla muayenesi yapılır. Bağırsağın endoskopi (kolonoskopi) yada baryum grafi (ilaçlı kolon filmi) çalışmaları ile incelenmesi Polipler, tümör gibi ciddi kabızlık sebeplerinin araştırılmasına yardımcı olur. Anatomik bir problem tespit edilirse tedavi direkt bu nedene göre olur.
Bunun haricinde işlevsel bozukluklara yönelik incelemeler de yapılabilir. Bunlardan bazıları aşağıda anlatılmıştır.
Kalın Bağırsak Transit Testi
Dışkının kalın bağırsaktan geçiş süresini hesaplamaya yarar. ıçinde çok sayıda küçük halkalar olan bir kapsül hastaya içirilir. Kapsülün içindeki halkalar çekilen karın grafisinde (röntgen) görüldüğü için bağırsak içindeki ilerleyişi çekilen grafiler ile takip edilir. Normalde kapsül alındıktan 5 gün sonra halkaların % 80�i dışkı ile atılır. Beşinci gün çekilen karın grafisinde halkaların %20�sinden fazlasının halen bağırsak içinde görülmesi bağırsak geçiş süresinin uzunluğuna işaret eder.
Doktor hastanın kabızlık hikayesini ve diğer sindirim sistemi problemlerini bilmek isteyecektir. Bağırsak alışkanlıklarını, diyeti, stres faktörleri ve kullanılan ilaçları bilmek isteyecektir. Bunları araştırmak, doktorun, ana nedeni bulmasında yardımcı olacaktır.
Sonra bir fizik muayene ve spesifik testler yapmak gerekmektedir.
Ana hatları ile hastaya bağırsak fonksiyonları ve diyet eğitimi, davranış modifikasyonu, ilaç tedavisi ve ender olarak cerrahi tedavi önerilebilir.
Hastalara düzenli egzersiz yapması, lifli gıda tüketimi, dışkılama ihtiyacını ertelememeleri tavsiye edilir.
Dışkılamanın rahatça olabilmesi için bireyin yeterli zamanı ayırması gerekir.
Gastrokolik refleksin (yukarıda izah edilmiştir) işlerlik kazanması için sabah kahvaltıdan sonra dışkılama alışkanlığını kazanması öğretilir.
Kabızlığa neden olan ilaçlar bırakılır veya bir başkası ile değiştirilir.
Hastalar dışkılamayı kolaylaştıran laksatifler ve yan etkileri hakkında da bilgilendirilir.
Tiroid bezinin az çalışması, şeker hastalığı ve romatizmal hastalıkların seyri esnasında kabızlık meydana gelebilir. Bunların dışında kalın bağırsağın yapısal bozuklukların da , darlıklarında, ve tıkanıklığa sebep olan hastalıklarında da kabızlık oluşabilir.
Dışkılama esnasında puborektalis ve makatı kontrol eden dış kısmındaki kaslar yeterince gevşememesi dışkılama işlemini engeller. Yine bu bölgedeki kasların koordineli çalışmaması fonksiyonel bir tıkanıklığa sebep olur. Doğmalık bir hastalık olan Hirshsprung hastalığında kas gevşemesindeki düzensizlikler sebebiyle çocukluk döneminde başlayan kabızlık meydana gelir.
Kalın bağırsak duvarında bulunan kas kasılmaları dışkının anüs (makata) doğru ilerlemesini sağlar. Bunu da düzenleyen sinir uyarılarıdır. Kas ve sinir uyarılarındaki düzensizlik kalın bağırsak geçiş süresini uzatır. Bu durum kabızlığa neden olur. Kabızlığa sebep olan diğer hastalıklar yüzünden bağırsak kontraksiyonları bozulduğunda da idrar yavaş ilerler. Bu da kolonun çok fazla su emmesine, sert ve kuru dışkı oluşumuna neden olur. Sertleşen dışkı hareket ettiğinde ağrıya neden olur.
Kabızlık Belirtileri:
Kabızlık, kendini dolgunluk hissi ile gösterir. Ciddi biçimde günlük işlerimizi etkilememesine rağmen kişinin kendini rahatsız hissetmesine neden olabilir. Sert ve kuru dışkı, geçişi zorlaştırır ve geçişin ağrılı olmasına neden olur. Bazı kişilerde zaman zaman dolgunluk hissi, karın şişkinliği ve yer değiştiren karın ağrıları bu bulgulara eşlik edeblir.
Bir çok kişi zaman zaman kabızlıktan şikayet edebilir. Ortam değişikliği, seyahatlar, yeme alışkanlıklarındaki değişiklikler zorlu dışkılamaya neden olabilir. Bunlar ortam eskiye dönünce düzelir. Önemli olan hiçbir neden yokken aniden ortaya çıkan kabızlıktır. Bu durumda bağırsağı tıkayan mekanik bir engel düşünülmelidir. Bu tıkanıklık kanser, iltihabi bir durum veya yapışıklıklar nedeni ile olabilir. Bu ani tıkanıklıklara genellikle bulantı, kusma, karın ağrısı, ateş gibi bulgular eşlik eder.
Kabız Olduğu Nasıl Anlaşılır?
-Haftalık dışkılama sayısında azalma (Normalden daha az bağırsak hareketleri)
-Kuru, sert dışkı ve bunların geçişinde zorlanma ve ağrı hissi
-Dışkılamadan sonrada rektumda (kalın bagırsagın son kısmı) dolgunluk ve tam boşalamama hissi
Yukarıdaki belirtileri olan bireylerde kabızlık rahatsızlığı nedeniyle doktor kontrolü gerekebilir.
Kabızlığın Nedenleri Nelerdir ?
Kabızlığın nedenini anlamak için vücudun ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmak gerekir. Zaman zaman diyet ve egzersizle bu ihtiyaçlar değişebilir. Bazı hastalıklarda vücut kabızlığı da içeren belirtiler verebilir.
Normalde günlük tüketilmesi gereken lif miktarı 25-30 gram kadardır. Modern yaşam ve hızlı, kolay yemek çözümleri ile günlük alınan lif miktarının azalması kabızlığa yol açar.
İnsanların yüzde 70-80 kadarı yaşamlarında bir dönem kabızlıktan şikayet ederler. Kısa süreli ve tekrarlanmayan kabızlık genelde alışkanlıklarımızın kısa süreli değişmesi ile meydana gelir.
Birçok faktör kabızlığa neden olabilir. Başlıcaları şunlardır:
-Kötü beslenme alışkanlığı (fazla miktarda kafein alımı, düzensiz beslenme zamanları gibi)
-Diyetteki yetersiz lif
-Az egzersiz yapma
-Az sıvı alma
-Bağırsak hareketlerini kendi isteğiyle engellemek
-Stres ve anksiyete
-Rutin hayatta değişiklikler. (Hamilelik veya seyahat gibi)
-Kullanılan ilaçların yan etkileri
-ılritabıl bağırsak sendromu
-Tıkanıklığa neden olan bağırsak hastalıkları (ör: kanser, Crohn Hastalığı, divertikül)
-Cerrahi tedavi (karın içi yapışıklıklar, Hirschsprung hastalığı)
-Sistemik hastalıkların varlığı (aşağıda tablo)
Sinameki yaprağı (Senna follıum) ıcmde bulunan senna glıkozıülerınden hazırlanan ilaçlar (Pursennıd) da laksatıf veya musil olarak çok alınmaktadır. Halk arasında Kaskara sagrada, Ravend hulasası, sarısabır (Aloe), siyah akçaağaç kabuğu (Frangulın) fenolftaleyn (Laksa-fenol) bısacodly (Dulcolax) şeklinde bilinen laksatıfler de ülkemizde çok yaygın olarak kullanılır
Kabızlık Tedavisi ıçin Nezaman Doktora Gidilmeli?
Genellikle kolayca düzeltilebilen geçici bir durumdur. Ne var ki bazen daha ciddi problemlere işaret edebilir. Aşağıdaki durumlardan biri varsa doktora gitmek gerekir:
- Kalıcı ve açıklanamayan kabızlık durumu
- Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik (sıklığında artma veya azalma olması)
- Dışkı çapında incelme ve kanlı dışkılama
- Diyet değişikliklerine rağmen yedi günden uzun süren kabızlık
- Dışkıda kan, karın ağrısı veya hassasiyeti
Kabızlık Nedenlerinin Araştırılması
Kabızlığın bir çok nedeni olabilir. Basit veya özel tedavinin uygulanabilmesi için nedenin ortaya çıkarılması önemlidir. Doktor, kolon içinde daralma veya tıkanıklık yapan anatomik sebepleri araştıracaktır.
Öncelikle dikkatli bir hastalık hikayesi, kullanılan ilaçlar, dışkılama düzeni, dışkı tipi, ıkınma ve tam boşalma hissi doktor tarafından sorgulanır. 40 yaş üzerindekilerde kalın bağırsak kanseri araştırılmalıdır. Bunun ardından anorektal (makat) alanın parmakla muayenesi yapılır. Bağırsağın endoskopi (kolonoskopi) yada baryum grafi (ilaçlı kolon filmi) çalışmaları ile incelenmesi Polipler, tümör gibi ciddi kabızlık sebeplerinin araştırılmasına yardımcı olur. Anatomik bir problem tespit edilirse tedavi direkt bu nedene göre olur.
Bunun haricinde işlevsel bozukluklara yönelik incelemeler de yapılabilir. Bunlardan bazıları aşağıda anlatılmıştır.
Kalın Bağırsak Transit Testi
Dışkının kalın bağırsaktan geçiş süresini hesaplamaya yarar. ıçinde çok sayıda küçük halkalar olan bir kapsül hastaya içirilir. Kapsülün içindeki halkalar çekilen karın grafisinde (röntgen) görüldüğü için bağırsak içindeki ilerleyişi çekilen grafiler ile takip edilir. Normalde kapsül alındıktan 5 gün sonra halkaların % 80�i dışkı ile atılır. Beşinci gün çekilen karın grafisinde halkaların %20�sinden fazlasının halen bağırsak içinde görülmesi bağırsak geçiş süresinin uzunluğuna işaret eder.
Doktor hastanın kabızlık hikayesini ve diğer sindirim sistemi problemlerini bilmek isteyecektir. Bağırsak alışkanlıklarını, diyeti, stres faktörleri ve kullanılan ilaçları bilmek isteyecektir. Bunları araştırmak, doktorun, ana nedeni bulmasında yardımcı olacaktır.
Sonra bir fizik muayene ve spesifik testler yapmak gerekmektedir.
Ana hatları ile hastaya bağırsak fonksiyonları ve diyet eğitimi, davranış modifikasyonu, ilaç tedavisi ve ender olarak cerrahi tedavi önerilebilir.
Hastalara düzenli egzersiz yapması, lifli gıda tüketimi, dışkılama ihtiyacını ertelememeleri tavsiye edilir.
Dışkılamanın rahatça olabilmesi için bireyin yeterli zamanı ayırması gerekir.
Gastrokolik refleksin (yukarıda izah edilmiştir) işlerlik kazanması için sabah kahvaltıdan sonra dışkılama alışkanlığını kazanması öğretilir.
Kabızlığa neden olan ilaçlar bırakılır veya bir başkası ile değiştirilir.
Hastalar dışkılamayı kolaylaştıran laksatifler ve yan etkileri hakkında da bilgilendirilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
