Hepatit NEDİR?

• Viral hepatiti olan hastada, virüsün kuluçka süresine bağlı olarak hastalık karaciğere geçmeden iki hafta ila bir ay önce, belirgin iştah azalması, mide bulantısı, kusma,yorgunluk ve grip benzeri belirtiler görülür.
• Belirtiler aniden ortaya çıkabilir veya sinsi gelişebilir.
• Hassas ve büyümüş karaciğer, ateş, sarılık.
• Koyu renk idrar (bilirubin düzeylerinin yükselmesi nedeniyle)
• Akyuvar sayımı normal veya düşük, kanda belirgin derecede yüksek karaciğer enzimi (aminotransaminaz) düzeyi, yüksek bilirubin düzeyi.

Hepatit karaciğer iltihabıdır. Birçok ilaç ve zehirli kimyasal madde hepatite neden olabilir; ancak olguların çoğu virüslerden kaynaklanır. A, B ve C tipi viral hepatitler en yaygın görülen hepatit türleridir. Hepatit A, bireysel veya salgın halinde olabilir ve çoğunlukla dışkı yoluyla bulaşır. Hepatit B, enfekte kan ve kan ürünleri veya cinsel temas yoluyla geçer (virüs tükürükle, meniyle ve vajinal salgıyla yayılır).

Daha önce hepatit n-A, n-B olarak bilinen hepatit C'nin başlıca bulaşma yolu kan naklidir. Kan nakli ile alınan hepatitlerin kabaca yüzde doksanı hepatit C'dir (geçmişte hepatit C kontrolü olmaksızın yapılan nakillerde kan alanların yüzde onunda hepatit C ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte günümüzde hepatit C olgularının sadece yüzde dördü kan nakli kaynaklıdır. Olguların çoğu damardan ilaç kullanımı nedeniyledir; diğer hepatit C enfeksiyonlarının nedeni ise bilinmemektedir. Hepatit C'de ölüm oranı (yüzde bir ila on iki) diğer hepatit türlerine göre çok daha yüksektir. Hepatitin diğer viral nedenleri arasında, D, E ve G hepatit virüsleri, herpes simplex (uçuk), sitomegalovirüs ve Epstein-Barr virüsü sayılabilir.

Akut viral hepatit, kişiyi halsiz bırakabilir ve yatak istirahatı gerektirebilir. İyileşme iki ila on altı hafta alabilir. Hastaların çoğu, genellikle A tipinde dokuz haftada; B, C, D ve G tipinde on altı haftada tümüyle iyileşirler. Bununla birlikte, hastaların yaklaşık yüzde biri yaşamını kaybeder. Hepatit B hastalarının ise yüzde onunda, hepatit C hastalarının yüzde onu ila yüzde kırkında kronik hepatit oluşur (kan nakli sonucu hepatit C olan hastalarda kronik hepatite dönüşme olasılığı yüzde yetmiş ila yüzde seksendir). Kronik hepatit belirtileri değişik olabilir. Bazı kişilerde hiçbir belirti görülmezken, bazılarında kronik yorgunluk, ciddi karaciğer hasan, hatta karaciğer sirozu veya karaciğer kanseri nedeniyle ölüm bile görülebilir.

Teşhis

Teşhis, tipik belirti ve bulguların görünümü kanda karaciğer enzimleri düzeyindeki yükselmeyi gösteren kan tahlilleri (karaciğer hücreleri hasar gördüğünde, SGPT, GGPT, SGOT ve alkalin fosfataz gibienzimler kana sızar), viral antijenlerin veya antijenleri bağlayan antikorların varlığı değerlendirilerek saptanır. İlgili virüsün tipi, viral antijenler ve kandaki belirli antikorlar tanımlanarak saptanır.

Kronik hepatit B ya da C'de enfeksiyonun gelişimini ya da temizlenmesini izlemek üzere sürekli kan değerlendirmeleri yapmak gerekir. Hepatit C, karaciğer enzimlerinin yanı sıra, polimeraz zincir reaksiyonuna (PCR) bağlı viral RNA (HCV-RNA[PCR]) varlığına göre de izlenir. HCV-RNA düzeyi ne kadar yüksekse kronik enfeksiyon o kadar ağırdır.

Tedavi

Hepatit tedavisinde doğal terapiler çok yararlı olabilir. Çeşitli besin unsurlannın ve tıbbi bitkilerin virüs üremesini bastırdığı; bağışıklık sistemi işlevini iyileştirdiği ve hasar gören karaciğer hücrelerinin yenilenmesini büyük ölçüde uyardığı saptanmıştır. Karaciğeri korumak ve desteklemek için genel terapiler DETOKSİFİKASYON bölümünde daha aynntılı verilmiştir.Oradaki öneriler, bu bölümde verilen belirli önerilerle birlikte uygulanabilir.

Kronik hepatit varlığında, yüksek karaciğer kanseri (hepatoselüler karsinom) ve siroz (şiddetli karaciğer hasan) riski bulunduğundan, bu durumun tedavisinde daha etkin olma zorunluluğu vardır. Kronik hepatit B'de siroz söz konusuysa, örneğin beş yıl daha yaşama olasılığı yüzde elli ila altmıştır. Bir başka deyişle, karaciğer sirozu bulunan hepatit B hastalanın yüzde kırk ila ellisi beş yıl içinde ölecektir.

Hepatit B'nin Önlenmesi

Hepatit B'nin önlenmesi için başlıca çare aşıdır. Özellikle kan ve diğer vücut sıvıları ile sürekli karşı karşıya olan hekim, diş hekimi ve diğer sağlık personeli gibi yüksek risk taşıyan mesleklerde çalışanların aşı yaptırması çok uygun olacaktır.

Hepatit B virüsüne (HBV) akut maruz kalma durumunda, enjeksiyon yoluyla hiperimmün globülin (HBIG) verilir. Bu solüsyon, hepatit B virüsüne maruz kaldığı bilinen (örneğin, hepatit B hastasından kan alınan bir iğneyle kazara temas eden bir sağlık personeli gibi) kişilere verilir. Enfeksiyona karşı derhal fakat kısa süreli bir bağışıklık sağlar. Bu bağışıklık üç ay sürer. Virüse maruz kaldıktan sonraki iki hafta içinde, iki doz HBIG verilir ve bu dozun virüse maruz kalan kişilerin yüzde yetmiş beşi için yeterli olduğu düşünülür.

HBV yüzey antijenleri bulaşan maddelere müköz membran veya derideki çatlaklar yoluyla maruz kalan kişilere de HBIG uygulanması önerilir. Ayrıca, HBsAG-pozitif annelerin yeni doğmuş çocukları da aşılanmalıdır (doğumdan kısa süre sonra, altı aylıkken ve üç yaşındayken, 0,5 ml).

Beslenme

Hastalığın akut aşamasında, sebze çorbaları, yan yarıya sulandırılmış sebze sulan ve bitki çayları ile sıvı takviyesine odaklanılmalıdır. Katı besinler, esmer pirinç, buharda pişirilmiş sebzeler ve ölçülü miktarda az yağlı protein kaynaklan ile sınırlı tutulmalıdır.

Kronik durumlarda, DETOKSİFİKASYON bölümünde verilen beslenme önerilerine uyulmalıdır. Karaciğerin detoksifikasyon mekanizmasına yardımcı olmak için beslenme programında doymuş yağlara, basit karbonhidratlara (şeker, beyaz un, meyve suyu, bal vb.), oksit-lenmiş yağ asitlerine (kızarmış yağlar) ve hayvansal besinlere olabildiğince az yer verilmelidir. Bitkisel besinlere (yüksek lifli beslenmeye) odaklı bir diyet sayesinde safra asitlerinin, ilaçların ve zehirleyici safra maddelerinin sistemden atılımında artış saptanmıştır.

C vitamini

Dr. Robert Cathcart'a göre, akut hepatit, C vitamini kullanımıyla en kolay tedavi edilebilecek hastalıklardan biridir.Dr. Cathcart, yüksek dozda (ağızdan veya damardan 40 ila 100gram) C vitamini sayesinde akut viral hepatitin iki ila dört gün içinde büyük ölçüde azaltılabileceğini göstermiştir. Ayrıca sanlığın altı günde yok olduğunu göstermiştir.3 Diğer araştırmalarda da benzer yararlar saptanmıştır.

Kontrollü diğer bir araştırmada, günde iki gram veya daha fazla C vitamininin hastanede yatan hastalarda hepatit B'yi önlediği görülmüştür (hastanede yatma hepatit B'ye maruz kalmanın bir diğer yoludur). Kontrol grubundaki (günde 1,5 gramdan az C vitamini alan) hastaların yüzde yedisinde hepatit gelişirken, günde iki gram veya daha fazla C vitamini verilen hastaların hiç birinde hepatite rastlanmamıştır.

Karaciğer ekstreleri

1896 yılından bu yana birçok kronik karaciğer hastalığının tedavisinde ağızdan karaciğer ekstresi uygulaması yapılmıştır. Karaciğer ekstrelerinin tedavideki etkinliğini saptamaya yönelik çok sayıda araştırma, bu ekstrelerin karaciğer yenilenmesini artırdığını ve kronik aktif hepatit dahil, kronik karaciğer hastalıklarının tedavisinde çok etkili olduğunu ortaya koymuştur. Örneğin, bir çift kör araştırmada 556 kronik hepatit hastasına günde üç defa 70mg karaciğer ekstreleri veya plasebo verilmiştir. Üç aylık tedavi sonrasında karaciğer ekstreleri verilen gruptaki hastaların kanında, karaciğer enzimi düzeyleri açık farkla azalmıştır.Kandaki karaciğer enzimi düzeyleri karaciğerdeki hasan yansıttığından, karaciğer ekstrelerinin kronik hepatitin tedavisinde etkili olduğu; bunu da hasarlı karaciğer hücrelerinin işlevini iyileştirerek ve karaciğerin daha fazla zarar görmesini önleyerek gerçekleştirdiği sonucuna varılabilir.

Timus Ekstreleri

Akut ve kronik viral hepatitin tedavisinde, ağızdan verilen büyükbaş hayvan (sığır) timusu ekstrelerinin etkili olduğunu destekleyen güçlü klinik veriler vardı. Timus ekstrelerinin viral hepatit tedavisinde etkili olması bağışıklık sistemine geniş kapsamlı güç kattığının göstergesidir; muhtemelen bu etki, timus bezi aktivitesini iyileştirmesinden kaynaklanır. Viral hepatit B konusunda yapılan birçok çift kör araştırmada, timus ekstrelerinin hem akut hem de kronik olgularda etkili olduğu saptanmıştır. Bu araştırmalarda tedavinin etkisi, karaciğer enzimlerindeki daha hızlı azalma ve daha yüksek oranda anti-HBe oluşumu (ki bu, klinik hafiflemeyi gösterir) ile gözlenmiştir.

Tıbbi Bitkiler

Viral hepatit tedavisinde bazı bitkisel ilaçların etkisi araştırılmıştır. Bunlardan en olumlu sonuç verdiği belgelenen ikisi meyan kökü (Glycyrrhiza glabra) ve silimarindir (devedikeni yani Silybum marianum'dan elde edilen flavonoid kompleksi). Bir üçüncüsü, Phyllanthus amarus, ilk sonuçlarda büyük heyecan yaratmış ancak ayrıntılı izleme araştırmalarında hiçbir yaran olmadığı anlaşılmıştır.