disk kayması belirtileri
Omurlar arasında, omurgaya esneklik sağlamak için bulunan disklerin yerinden oynamasına disk kayması denir.Diskler, ortalarında nukleus pul- posus denen yumuşak süngerim- si bir kısım ile onu çevreleyen halka şeklindeki sert bir bağdoku- sundan (annulus fibrosus) oluşmuştur. Bu halka herhangi bir nedenle zayıflar veya yırtılırsa diskin ortasındaki yumuşak çekirdek dışarı kayıp omurların yanından geçmekte olan bir ya da birkaç spinal sinir köküne basınç yaparak şiddetli ağrılara neden olabilir.Omurlararası diskler, yuvarlak bir yastık gibi olup, ortada nükle- us pulpozus denilen yumuşak kıvamlı bir kısım, onun çevresinde de annulus fibrozus denilen sert kıkırdaksı kısım bulunur. Üstte ve altta da kıkırdaksı bir yapı, diskin yapısını tamamlar.
Nükleus pulpozus, yumuşak, jelatinimsi, oval şekilli bir kitledir. Sudan zengin ve gergin olan bu kısım, bir otomobil amortisörü gibi omurgaya binen ağırlığı dengeler ve dağıtır. Annulus fibrozus ise oldukça kuvvetli bir dokudur. Özel lifleri ile omurlara tutunmuştur. Yaşlanmayla birlikte diskin ihtiva ettiği su miktarı % 80’den % 60’a kadar düşer. Yaşlanmayla elastik fibriller de giderek azalır ve disk, dıştan gelecek etkilere daha hassas hale gelir.Sırt ağrılarının, siyatik denilen bacak ağrılarının en sık rastlanan nedenleri omurlar arası diskin kayması veya disk çekirdeğinin fıtık şeklinde dışarı çıkmasıdır. Buna disk hernisi de denir. Baskı altında kalan sinirlerde ağrı, reflekslerde azalma ve zamanla adalelerde atrofi gibi belirtiler meydana gelir.
Bel fıtıklarının % 90'ı 4. ve 5. bel omurları arasındaki veya 5. bel omuruyla kuyruksokumu arasındaki disklerde görülmektedir. Bununla beraber, disk fıtığına nazaran daha az oranda üst omurlarda da rastlanmaktadır. Boyun disklerinde görülenler % 5, göğüs disklerindekilerse % 1 kadardır. Omurlararası disk fıtıklarının çoğunluğu bel bölgesinde görüldüğü için genellikle omurlarara- sı disk fıtığı denilince bel fıtığı anlaşılmaktadır. Mekanikyüklenme- nin en fazla olduğu kısım beldir. Ayrıca bu bölgede yumuşak doku desteği de azalmıştır ve buradaki omurların bağları incedir.
Fıtıklaşan diskin yerine göre kişideki belirtiler de değişir. Sinire olan baskı daha çok bir omurilik sinirinin kökünü ilgilendirir. Şiddetli hasarlarda ön köklerin de basınca uğraması halinde siyatik sinir sahasında felçler de başgös- terir. Hasta zorlanmayı müteakip aniden belin alt kısımlarında teşekkül eden ağrıdan şikâyet eder. Takip eden aylar içinde lumbago denilen ağrı krizleri meydana gelir. Bundan sonra siyatik sinir boyunca bacağa ağrı yayılması görülür. Ağrıların yayılışı, basınca uğrayan sinire bağlıdır. Öksürme, aksırma, ıkınma, eğilme gibi hareketler ağrıyı artırır. Bu kısımlarda uyuşma bulunabilir, bazen his kaybı da vardır.
Ayak bileğinin arka kısmına vurunca ayağın refleks olarak hareketi azalmıştır. Bazı vakalarda dizkapağı refleksi de azalmış ve kaybolmuştur. Fıtıklaşma, sinir köküne baskı yapmazsa, sadece bel ağrısı vardır. Fıtıklaşma sinirlere doğru değil de omur cisimlerine doğru olursa hiçbir belirti olmayabilir. Fıtıklaşma, omuriliğin uç kısımlarından çıkan at kuyruğu şeklindeki sinirler üzerine baskı yaparsa, sinir belirtilerine ilaveten idrar ve büyük abdest tutamama da görülür. Bel fıtığının vuku bulduğu omur, üzerine basmakla ağrılıdır.
Bu bölgede kaslar kasılıdır ve omurgada ağrıyı azaltmak üzere hafif bir eğrilik mevcuttur.Miyelografi denilen özel bir yöntemle yani omurilik kanalına kontrast madde enjekte edilerek çekilen röntgen filmi ile disk arızalan teşhis edilebilir.Tedavide sert yatakta yatarak dinlenmek esastır. Bazı disk kaymaları, traksiyon denilen bir yöntemle, yani omurganın iki yönden çekilerek kayan diskin yerine girmesini sağlamakla tedavi edilebilir. Tedavi uzun sürer. Bazı vakalarda laminektomi ameliyatı ile omur kemiğinin bir bölümü çıkarılmakta ve dışarı kaymış disk çekirdeği alınmaktadır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
