Basınç

Basınç (Tansiyon, Kan Basıncı)

Kah kütlesinin damar duvarlarına yüklenmesi ve damar elastikiyetinin oluşumuna denir. Bu basınç sistolde, ortada 17 cm, kol atardamarında 12-13 cm cıva sütununa eşittir. Buna sistolik veya maksimal basınç denir. Diastolda, yani kalbin gevşeme devresinde basınç kol atardamarında 7-9 cm cıva seviyesine düşer.

Basınç damarlar küçüldükçe düşmeye devam eder, kalbe yakın büyük venalarda hava basıncının altına düşer. Onun için bu damarlar zedelenirse kan fışkırmaz, aksine hava damara girer ki bu da kalbi veya atar damarları tıkamak suretiyle ölüme sebep olabilir. Buna hava embolisi denir.

Basıncın kol atardamarında ölçülmesi için bir manşetle damara, kanı geçirmeyecek hadde gelinceye kadar hava basıncı tatbik edilir, verilen hava basıncı bir manometrede (cıvalı veya madeni) ölçülür.

Atardamarın kan basıncı damarın dolma derecesine, (Ki kalp faaliyetine bağlıdır.) ve elastiklyetirıe bağlıdır. Büyük bir bölgenin damarları büzülürse, basınç yükselir; genişlerse düşer. Adrenalin, damarları büzmek suretiyle basıncı yükseltir. Amilnitrik düşürür. Fikri çalışma, korku, isteksizlik ve bazen damarların kireçlenmesi basıncı yükseltir. Soğuk su basıncı yükseltir, sıcak su basıncı düşürür.