Bağırsak Tıkanmasının Nedenleri

En önemli neden, bir bağırsak bölümünün olağandışı hareketliliğidir. Bu hareketlilik, ilgili bağırsak bölümünün askısının normalden uzun olmasından ya da bağırsak askısı olmaması gereken bağırsak bölümlerinde de askı bulunmasından kaynaklanır. Öteki hastalık nedenleri arasında, geçirilmiş ameliyatlar sonucu oluşan karın içi yapışıklıklar, bağırsak tümörleri ya da bağırsak askısının kronik bir iltihap sonucu çekilmesiyle iki bağırsak kıvrımının birbirine yaklaşması ve bu kıvrımların zaman içinde dönmesiyle gelişen tıkanmalar sayılabilir. Bağırsak dönmesinin bu son biçimi daha çok sigmoit kolonda görülür. Bağırsak dönmesinin en yaygın nedeni, sığamsı bağırsak hareketlerinin artmasıdır (hİ-perperistaltizin). Hareket artışı ishallerde ya da ağır yemeklerden sonra görülebilir.

Hastalığın Yerleşimi

Bağırsak dönmesi en çok bağırsak ask sının bulunduğu bağırsak bölümlerir yani kalınbağırsağın son bölümü ile h cebağırsağı tutar. Normal yapısında b ğırsak askısı olmayan bir bağırsak bölı mümin dönmesi olanaksızdır. Kam arka duvarına yakın bağırsak bölüml rinde dönme görülürse, o bölümleri normalde olmaması gereken bağırs; askısı bulunduğu düşünülmelidir. K ramsal olarak, bağırsak dönmesi bağ sağın her bölümünde görülebilir. Ar yukarıda belirtildiği gibi, en çok tutul bölgeler, incebağırsak ile kahnbağırs ğın son bölümüdür.

Tanı

Karnın sağ alt kadranında dönerek nişleyen bağırsak kıvrımının oluştun ğu şişliğin (kütlenin) elle yapılan mı yenede saptanması tanıyı sağlar. Doğ dan çekilen karın filmlerinde bağır; tıkanması belirtileri görülebilir, ama kanmanın yapısı hakkında bilgi edinmez. Dolayısıyla, akut karın tabii oluşturan bağırsak dönmesinin nasıl süreç sonucu geliştiği, ancak yapı cerrahi girişim sırasında saptanabilir. • İncebağırsak Dönmesi. İncebağır dönmesi, incebağırsağın bütününde rülürse genel, incebağırsağın bir b( mündeyse yerel dönme olarak adlaı rılır. Tam bağırsak dönmesinde, c bağırsak askısı üst duvarı boyunca rülür. Birinci ve sonuncu incebağn kıvrımları birbirlerinin üzerine kıvr lar. Bu kıvrımlarda önce kan bozulur. Daha sonra bağırsağın öteki bölümleri de etkilenir. İlgili bağırsak bölümü kansız kalır, mavimsi bir görüntü alır ve bu durum uzun sürerse doku ölümü gelişir. Bağırsak dönmesinin bu tipi çok sık görülmez ve bağırsağın embriyon dönemindeki oluşum kusuruna bağlı olarak gelişir. Bu oluşum kusuru bazı çocuklarda “mesenterium com-mune” adı verilen birleşik bağırsak askısının gelişmiş olmasından kaynaklanır ve doğumsal bir hastalık olarak görülür. Erişkin hastalarda bağırsak dönmesi genellikle incebağırsağın bir bölümünde görülür. İncebağırsağm yalnız bir parçası kendi bağırsak askısıyla birlikte ekseni etrafında birkaç kez döner. Dönmenin gerçek nedeni genellikle bağırsak boşluğunda daralma (stenoz) yapan bir hastalık sürecidir. Bağırsak kıvrımı zorlanma sonucunda bağırsak askısı üzerine dönmüştür. En çok üeumun son bölümünde görülür. Dönen bağırsak bölümü biriken gaz ve sıvıdan dolayı genişler, mavimsi bir görünüm alır ve zamanla delinebilir.

İncebağırsak dönmesinin belirtileri akut bağırsak tıkanması belirtilerinin aynıdır: Hastada tüm karna yayılan ve ağrılı noktayı tam olarak gösteremediği, ani başlayan, şiddetli bir karın ağrısı ve sürekli kusma vardır. Kusmayla önce besin artıkları, sonra da safra gelir Karın şiştir, gaz ve dışkı geçişi bütünüyle durmuştur. İlerleyici sıvı kaybı yetmezlik belirtileri oluşturabilir. Hasta acil olarak hastaneye yatırılmalı ve tek tedavi yöntemi olan cerrahi girişim uygulanmalıdır. • Sigmoit Kolon Dönmesi. Sigmoit kolon dönmesi, bağırsak dönmelerinin en sık görülenidir. Çünkü bağırsağm bu bölümünde dönme (volvulus) yapabilecek birçok etken vardır: Kalınbağırsağın bu bölümü bağırsak askısıyla birlikte oldukça hareketlidir; bağırsak sıklıkla normalden uzun olabilir; kalınbağırsağın bu bölümündeki kronik iltihaplar doku kalınlaşmasına ve bağırsak kıvrımı uçlarının birbirlerine yaklaşmasına yol açarak dönmeyi kolaylaştırabilir.

Bu tür bağırsak dönmelerinde de hemen dolaşım bozukluğu belirtileri görülür. Bükülen bağırsak kıvrımı, gaz ve sıvı birikiminden Ötürü aşın genişler, dolaşım bozukluğuna bağlı olarak mo-rarır ve üzerinde kanama odaklan görülür. Zamanla doku ölümü, delinme gelişir. Bağırsak içeriği delinme noktasından kann boşluğuna akarak kaim zan iltihabına yol açar. Hastanın yakınmala-n incebağırsak dönmesindeki gibidir. Sigmoit kolon dönmesinde olay daha yavaş gidişlidir.

Cerrahi Girişim

Önce laparatomi adı verilen bir ameliyatla karın boşluğu açılır. Tıkanmanın incebağırsakta olduğu düşünülüyorsa karın boşluğu orta hatta, yukandan aşağıya açılır; bağırsak dönmesi sigmoit kolonda ise kann Ön duvan düz kasının sol yanından yapılan bir kesiyle batın açılır. Tanıda bir kararsızlık varsa kann boşluğunun orta hattan açılması daha uygundur. Tıkanmaya neden olan gelişme bulunup, incelenir. Bağırsak dönmesinin etkilediği bağırsak parçası düzeltilir.

Dönme ile birlikte genellikle yapışıklık da geliştiğinden bağırsak kolay düzeltilemez. Etkilenen bağırsak bölümü kesilerek çıkartılır ve arası kesilen bağırsak uçları birbiriyle ağızlaştrnlarak kapatılır. Hasta ameliyat sonrası dönemde dikkatle izlenmelidir. Gerekirse damar yolundan sıvı ya da kan verilir, şok ve enfeksiyona karşı tedavi uygulanır ve ameliyat edilen bağırsak bölümünün uzun süre boş ve temiz kalması için onikiparmakbağırsağı içeriği aspiratör adlı aygıt ile emilip çıkarılır.