bacak kırıkları iyileşme suresi
Bacak Kırıkları :
Kırık bacak tedavisi yaralanmanın yeri ve şiddetine bağlıdır. Ciddi kırıklarda bacağın iyileşmesi ve kemiklerin uyumlu hale gelmesi için ameliyat ile özel vida, protez gibi cihazların yerleştirilmesi gerekebilir. Diğer hafif yaralanmalarda alçı veya atel ile tedavi yapılabilir. Her durumda bacaktaki kırıkların ciddi komplikasyonlara yol açmadan tanısının erken konması ve tedavisine erken başlanması önemlidir.
Bacaklarda kemik kırılması olduğuna dair belirtiler şunlardır:
• Hareket ile daha da kötüleşen şiddetli ağrılar
• Şişme
• Hassasiyet
• Morarma
• Etkilenen bacakta belirgin deformite (şekil bozukluğu) veya kısalma
• Yürüyememe gibi.
Yeni yürümeye başlayan çocuklarda da bacak kırığı gelişebilir. Ancak söyleyemez ve yürüyemezler. Bu yüzden açıklanamayan ağlamalar tek belirti olur.
Ne zaman doktora görünmelidir?
Sizde veya çocuğunuzda herhangi bir yaralanma sonucu bacaklarda kırık olduğuna dair belirtiler yaşarsanız geç kalmadan doktora başvurunuz. Tanı ve tedavi konusunda geç kalınması, iyileşmeyi zorlaştırır ve başka sorunlara yol açabilir.
Trafik kazası gibi yüksek etkili travmalar içeren durumlar neticesinde gelişen bacak kırılmalarında acil yardım isteyiniz. Kalça kemiği kırıkları potansiyel olarak yaşamı tehdit eden yaralanmalar olduğu için hastanın daha fazla zarar görmeden güvenli şekilde hastaneye yetiştirilmesi önemlidir.
• Düşme: Dengesiz şekilde düşme sonucu uyluk kemiği ya da kaval kemiklerinde kırıklar meydana gelebilir. Çocuk ve bebekler ise oyun oynarken zemine düşerek ya da yeni yürümeye başlayan bebekler yürümeye çalışırken merdivenlerden düşme sonucu kaval kemiğine zarar gelebilir. Uyluk (kalça) kemiği önemli bir travma sonrası ancak kırılabilir. Kolay kolay kırılabilecek bir kemik değildir.
• Önemli travmalar: Bacaklardaki her üç kemik de trafik kazaları gibi önemli yaralanmalarda zarar görebilir. Dizleriniz çarpışma esnasında arada kalabileceği için sıkışma sonucu kırılabilir.
• Spor yaralanmaları: Futbol, basketbol, Amerikan futbolu, hokey gibi sporcular arasında temasın çok olduğu ve riskli hareketler barındıran spor dallarında bacak kırılma vakaları sıklıkla yaşanmaktadır. Ayrıca tırmanma ve bisiklet sürme esnasında da düşme riski bulunmaktadır.
• Bacakların aşırı kullanımı: Stres kırıkları denilen kemik çatlakları vücudun özellikle ağırlık taşıyan kemiklerinde oluşmaktadır. Bu kemiklerden biri de alt bacaktaki kaval kemiğidir. Stres kırıkları genellikle uzun mesafe koşuları, zıplama, fazla yürüme ya da bale ve dans gibi tekrarlayıcı bacak hareketi içeren durumlarda ortaya çıkabilmektedir. Ancak osteoporoz (kemik erimesi) gibi durumlarda kemikler zayıflamış olduğundan, bacakların normal şekilde kullanımı sonucu da kırklar meydana gelebilir.
RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
Bazı fiziksel aktivitelere katılma ya da bazı sağlık koşullarına sahip olma nedeniyle bacak kemiklerinde kırık oluşma riski yükselir.
Fiziksel aktiviteler
Stres (zorlayıcı) kırıkları genellikle bacak kemiklerinin tekrarlı şekilde kullanıldığı;
• Koşu
• Bale, dans
• Basketbol
• Yürüyüş
gibi fiziksel aktiviteler sonucu meydana gelir.
Buz hokeyi ve futbol gibi rakiple birebir temasın yer aldığı sporlarda bacaklara direk darbeler gelebildiği için kırık oluşma riski de doğar.
Sağlık koşulları
Zorlanmaya bağlı kırıklar aşağıdaki belirtileri gösteren kişilerde daha sık görülür:
• Kemik yoğunluğunda azalma (osteoporoz)
• Düztabanlık veya yüksek kemerli ayaklar
• Diyabet
• Romatoid artrit
KOMPLİKASYONLAR
Bacak kırıklarına bağlı olarak gelişmesi muhtemel komplikasyonlar şunlardır:
• Diz ve ayak bileğinde ağrı: Kırılan kemik dizlerde ve bileklerde de ağrı oluşmasına neden olabilir.
• Yara izlerinin geç iyileşmesi: Şiddetli travma sonrası oluşan ciddi kırıklar geç iyileşebilir ya da tamamen iyileşmeyebilir. Bu durum genellikle açık yara oluşan kaval kemiklerinde daha yaygındır. Çünkü kemiğin dışa doğru tamamen kırılması sonucu yeterli kan akımı sağlanmaz. Sigara içen kişilerde ise kemiklerin birbiri ile kaynaşması zorlaştığı için iyileşme daha geç olabilir.
• Kemik enfeksiyonu (osteomiyelit): Kırılma sonucu açık yara oluşması durumunda, ilgili bölge mantar ve bakteri enfeksiyonuna maruz kalabilir.
• Sinir veya kan damarlarında hasar oluşması: Bacak kırıkları komşu sinirler ve kan damarlarına da zarar verebilir. Bu nedenle herhangi bir uyuşma veya dolaşım problemi fark ederseniz derhal acil yardım isteyiniz.
• Kompartman sendromu:Bu nöromüsküler durum gerçekleştiğinde, kırılan kemiğin etrafındaki yakın kaslarda şişlik, ağrı bazen de sakatlık durumu gelişebilir. Genellikle trafik kazaları gibi yüksek travma ve çarpma içeren yaralanmalarda karşılaşılan nadir bir komplikasyondur.
• Artrit: Eklem ve zayıf dizilime sahip kemiklerin içine doğru ilerleyen kemik kırıkları zaman içinde Osteoartrit’ e yol açabilir. Bacaklardaki yaralanmadan uzun bir müddet sonra ağrılar başlarsa bir doktora görünün.
• Eşit olmayan bacak uzunluğu: Çocuklarda uzun kemiklerdeki uzama, kemiklerin ucundaki “büyüme plakları” adı verilen yumuşak bölgede gerçekleşir. Büyüme plağında bir kırık ya da hasar oluşması durumunda bu bacak diğer bacaktan kısa ya da daha uzun hale gelebilir.
TESTLER VE TEŞHİS
Röntgen çekilmesi genellikle kırığın yerini ve etkilediği eklemleri görmek için yeterli olmaktadır. Bazen de, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MR) testleri de kullanarak daha ayrıntılı görüntüler alınabilir.
TEDAVİ VE İLAÇLAR
Bacak kırklarının tedavisi kırığın olduğu yere göre değişir. Çocuklarda ise tedavi çocuğun yaşına bağlı olmaktadır. Stres kırıkları için en etkili tedavi bacağı dinlendirme ve hareket ettirmemedir. Oluşan kırıklar aşağıdaki kategorilere ayrılır:
• Açık (bileşik) kırıklar: Bu tür kırıklarda deri kırılan kemik parçası ile delinmiştir. Enfeksiyon oluşma riskine karşı acil tedavi gerektiren ciddi bir durumdur.
• Kapalı kırıklar: Kapalı kırıkların çevresindeki deri bozulmadan kalır.
• Eksik kırık: Bu tür kemik kırığında kemik kırılmış ancak iki parçaya ayrılmış değildir.
• Tam kırık: Tam kırıklarda kemik iki veya daha fazla parçaya bölünmüştür.
• Yerinden çıkmış kırıklar: Bu tip kırıklarda her iki taraftaki kemik parçaları uyumlu değildir. Kemikleri uygun hizaya getirmek için ameliyat yapılması gerekebilir.
• Parçalı kırık: Kemiklerin birçok parçaya ayrıldığı kırık türüdür. Bu tür kırıklarda tam iyileşme için cerrahi müdahale gereklidir.
• Yaş ağaç kırıkları: Çoğunlukla çocuklarda görülen bu tür kırıklarda kemikte çatlamalar vardır ancak kırık oluşmamıştır. Şuna benzetilebilir: Yaş bir ağacı bükmeye çalıştığınızda ağacın kırılmadan çatlaklar oluşturması gibidir. Çocukların kemikleri yetişkin kemiklerine göre daha yumuşak ve esnek olduğu için, bu tür kırıklar çocuklarda görülür.
Bacakların ayarlanması
Kırık bacak için ilk tedavi genellikle acil serviste başlar. Burada, doktorlar yaralanmayı değerlendirmek için bir atel ile bacak hareketsiz hale getirilir. Bacağın herhangi bir yerinde kırık tespit edilirse, atel yapılmadan önce kemik parçaları uygun konuma getirilir. Bu işleme “kemik redüksiyonu” denir. Ağrı ve şişkinliğin şiddetine göre, işlem öncesi bir kas gevşetici, sakinleştirici verilebilir ya da genel anestezi yapılması gerekebilir. Bazı kırıklarda alçıya almadan önce bir gün kadar şişkinliğin inmesi beklenir.
Bacakların Sabitlenmesi
Bacak kırığının erken iyileşmesi için ilgili bacağın hareket ettirilmemesi ve sabitlenmesi çok önemlidir. Bunun için atel ve alçı kullanılabilir. Altı ile sekiz hafta boyunca veya daha uzun bir süre ayağa kalkarken etkilenen bacağın zorlanmaması için koltuk değneği ya da baston kullanılması gerekebilir.
İLAÇLAR
Ağrı ve iltihaplanmaları azaltmak için “asetaminofen” veya “ibuprofen” etken maddeli ağrı kesicilerin tek başına ya da ikisinin bir arada kullanılması önerilir. Çok şiddetli ağrılarda “kodein” gibi uyuşturucu etkili ilaç da kullandırılabilir.
TEDAVİ
Alçı ve ateller açıldıktan sonra bacaklarda oluşan sertliği azaltmak ve eski hareket kabiliyetini tekrar kazanmak için fizik tedavi almanız gerekebilir. Belli bir süre bacaklarınızı hareket ettiremediğiniz için kırık olan kemiğin etrafındaki kaslarda sertlik ve bacaklarda zayıflık meydana gelmesi muhtemeldir. Bacağın eskiye dönmesi için rehabilitasyon hizmeti de yardımcı olabilir, ancak özellikle şiddetli vakalarda tam iyileşme sağlanması için birkaç ay hatta daha uzun bir süre rehabilitasyona devam etmeniz gerekebilir.
Ameliyat ve diğer işlemler
Alçı ya da atel kullanılması çoğu bacak kırığında işe yaramaktadır. Ancak, iyileşme sırasında kemiklerin uygun konumunu korumak için ameliyat ile plaka, çubuk, özel vida gibi implantların kırık kemikleri bir arada tutmak için ilgili bölgeye yerleştirilmesi gerekebilir. Daha çok aşağıdaki yaralanma durumlarında bu tür dahili aygıtlar yerleştirilir:
• Çoklu kırıkların olduğu yaralanmalar
• Stabil olmayan ve yerinden oynayan kırıklar
• Eklem içlerine geçebilen gevşek kemik kırıklarının olduğu durumlar
• Kırığı çevreleyen bağ dokularında hasar oluştuğunda
• Kemik kırıklarının eklem içine geçtiği vakalarda
• Kemiklerde ezilmeye yol açan trafik kazalarında
•Kalça kemiği gibi bacağın belirli bir bölgesinde gerçekleşen kırıklarda dahili implantların kullanılması gerekebilir.
Bacak içine yerleştirilen çoğu aygıt yerinde kalır. Bu implantaların bazıları kemik tam iyileştikten sonra çıkarılırken bazıları da kemikle kaynaşır ve çıkarılmaz. Ortaya çıkabilecek komplikasyonlar nadirdir. Ancak yara iyileşmesinde gecikmeler, enfeksiyon oluşumu ve kemiklerin tam iyileşememesi gibi durumlar yaşanabilir.
Bazen de bacağın dış kenarından harici cihazlar da kullanılır. Bacak kemiğine vidalanan bu cihazlar iyileşme sürecinde denge sağlar ve genellikle altı ila sekiz hafta sonra çıkarılır. Bu tür cihazların bir dezavantajı bacak ile bağlantıyı sağlayan vida kısımlarında enfeksiyon oluşma riskidir.
ÖNLEME
Bacak kırılmasının önceden tahmin edilmesi ve önlenmesi çoğu zaman mümkün olmamaktadır. Ancak aşağıdaki ipuçları kırılmaya neden olabilecek yaralanmaların önlenmesinde ve kırık oluşması durumunda da kolay atlatma konusunda yardımcı olacaktır:
• Kemik sağlamlığını arttırın. Süt, yoğurt ve peynir gibi kalsiyum yönünden zengin besinler, kemiklerin gelişmesine yardımcı olmaktadır. Kalsiyum veya D vitamini takviyeleri de kemiklerin güçlenmesini sağlamaktadır.
• Uygun spor ayakkabıları giyin. Sportif faaliyetleriniz için uygun ayakkabılar seçiniz. İşlevini yitiren ve eskiyen ayakkabıları da düzenli olarak değiştirin. Topuk kısmı ve taban kısmı aşınan ve dengesiz yürümenize neden olan ayakkabıları değiştirmeniz önerilir.
• Alternatif faaliyetler yapınız. Vücudun sürekli olarak aynı bölgesine, özellikle bacak bölgesine baskı yapan faaliyetlere bazen ara vererek başka faaliyetler yapmanız stres kırıklarını önlemede etkili olacaktır. Örneğin sürekli koşu yapmak yerine bazen yüzme ve bisiklet sürmeyi deneyebilirsiniz.
BACAKLARDA KIRIK
Bacaklarda kırılma, bacak kemiklerinden birinde meydana gelen kırılma veya çatlamayı ifade eder. Zorlama sonucu oluşan basit kırıklar olabildiği gibi kırılan kemiğin deriyi yırtarak dışarı çıktığı şiddetli vakalar da vardır. Her yaştan insanın karşılaşabileceği bir yaralanma türüdür.Kırık bacak tedavisi yaralanmanın yeri ve şiddetine bağlıdır. Ciddi kırıklarda bacağın iyileşmesi ve kemiklerin uyumlu hale gelmesi için ameliyat ile özel vida, protez gibi cihazların yerleştirilmesi gerekebilir. Diğer hafif yaralanmalarda alçı veya atel ile tedavi yapılabilir. Her durumda bacaktaki kırıkların ciddi komplikasyonlara yol açmadan tanısının erken konması ve tedavisine erken başlanması önemlidir.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kalça bölgesindeki uyluk kemiği kırığının anlaşılması kolaydır, çünkü vücuttaki en güçlü kemiktir ve kırılması güçtür. Ancak dizin hemen altında, alt bacaktaki incik kemiği (kaval kemiği) daha incedir ve yaralanma durumlarında kırılma riski daha yüksektir.Bacaklarda kemik kırılması olduğuna dair belirtiler şunlardır:
• Hareket ile daha da kötüleşen şiddetli ağrılar
• Şişme
• Hassasiyet
• Morarma
• Etkilenen bacakta belirgin deformite (şekil bozukluğu) veya kısalma
• Yürüyememe gibi.
Yeni yürümeye başlayan çocuklarda da bacak kırığı gelişebilir. Ancak söyleyemez ve yürüyemezler. Bu yüzden açıklanamayan ağlamalar tek belirti olur.
Ne zaman doktora görünmelidir?
Sizde veya çocuğunuzda herhangi bir yaralanma sonucu bacaklarda kırık olduğuna dair belirtiler yaşarsanız geç kalmadan doktora başvurunuz. Tanı ve tedavi konusunda geç kalınması, iyileşmeyi zorlaştırır ve başka sorunlara yol açabilir.
Trafik kazası gibi yüksek etkili travmalar içeren durumlar neticesinde gelişen bacak kırılmalarında acil yardım isteyiniz. Kalça kemiği kırıkları potansiyel olarak yaşamı tehdit eden yaralanmalar olduğu için hastanın daha fazla zarar görmeden güvenli şekilde hastaneye yetiştirilmesi önemlidir.
NEDENLERİ NELERDİR?
Bacak kırıklarına neden olan bir dizi faktör bulunmaktadır:• Düşme: Dengesiz şekilde düşme sonucu uyluk kemiği ya da kaval kemiklerinde kırıklar meydana gelebilir. Çocuk ve bebekler ise oyun oynarken zemine düşerek ya da yeni yürümeye başlayan bebekler yürümeye çalışırken merdivenlerden düşme sonucu kaval kemiğine zarar gelebilir. Uyluk (kalça) kemiği önemli bir travma sonrası ancak kırılabilir. Kolay kolay kırılabilecek bir kemik değildir.
• Önemli travmalar: Bacaklardaki her üç kemik de trafik kazaları gibi önemli yaralanmalarda zarar görebilir. Dizleriniz çarpışma esnasında arada kalabileceği için sıkışma sonucu kırılabilir.
• Spor yaralanmaları: Futbol, basketbol, Amerikan futbolu, hokey gibi sporcular arasında temasın çok olduğu ve riskli hareketler barındıran spor dallarında bacak kırılma vakaları sıklıkla yaşanmaktadır. Ayrıca tırmanma ve bisiklet sürme esnasında da düşme riski bulunmaktadır.
• Bacakların aşırı kullanımı: Stres kırıkları denilen kemik çatlakları vücudun özellikle ağırlık taşıyan kemiklerinde oluşmaktadır. Bu kemiklerden biri de alt bacaktaki kaval kemiğidir. Stres kırıkları genellikle uzun mesafe koşuları, zıplama, fazla yürüme ya da bale ve dans gibi tekrarlayıcı bacak hareketi içeren durumlarda ortaya çıkabilmektedir. Ancak osteoporoz (kemik erimesi) gibi durumlarda kemikler zayıflamış olduğundan, bacakların normal şekilde kullanımı sonucu da kırklar meydana gelebilir.
RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
Bazı fiziksel aktivitelere katılma ya da bazı sağlık koşullarına sahip olma nedeniyle bacak kemiklerinde kırık oluşma riski yükselir.
Fiziksel aktiviteler
Stres (zorlayıcı) kırıkları genellikle bacak kemiklerinin tekrarlı şekilde kullanıldığı;
• Koşu
• Bale, dans
• Basketbol
• Yürüyüş
gibi fiziksel aktiviteler sonucu meydana gelir.
Buz hokeyi ve futbol gibi rakiple birebir temasın yer aldığı sporlarda bacaklara direk darbeler gelebildiği için kırık oluşma riski de doğar.
Sağlık koşulları
Zorlanmaya bağlı kırıklar aşağıdaki belirtileri gösteren kişilerde daha sık görülür:
• Kemik yoğunluğunda azalma (osteoporoz)
• Düztabanlık veya yüksek kemerli ayaklar
• Diyabet
• Romatoid artrit
KOMPLİKASYONLAR
Bacak kırıklarına bağlı olarak gelişmesi muhtemel komplikasyonlar şunlardır:
• Diz ve ayak bileğinde ağrı: Kırılan kemik dizlerde ve bileklerde de ağrı oluşmasına neden olabilir.
• Yara izlerinin geç iyileşmesi: Şiddetli travma sonrası oluşan ciddi kırıklar geç iyileşebilir ya da tamamen iyileşmeyebilir. Bu durum genellikle açık yara oluşan kaval kemiklerinde daha yaygındır. Çünkü kemiğin dışa doğru tamamen kırılması sonucu yeterli kan akımı sağlanmaz. Sigara içen kişilerde ise kemiklerin birbiri ile kaynaşması zorlaştığı için iyileşme daha geç olabilir.
• Kemik enfeksiyonu (osteomiyelit): Kırılma sonucu açık yara oluşması durumunda, ilgili bölge mantar ve bakteri enfeksiyonuna maruz kalabilir.
• Sinir veya kan damarlarında hasar oluşması: Bacak kırıkları komşu sinirler ve kan damarlarına da zarar verebilir. Bu nedenle herhangi bir uyuşma veya dolaşım problemi fark ederseniz derhal acil yardım isteyiniz.
• Kompartman sendromu:Bu nöromüsküler durum gerçekleştiğinde, kırılan kemiğin etrafındaki yakın kaslarda şişlik, ağrı bazen de sakatlık durumu gelişebilir. Genellikle trafik kazaları gibi yüksek travma ve çarpma içeren yaralanmalarda karşılaşılan nadir bir komplikasyondur.
• Artrit: Eklem ve zayıf dizilime sahip kemiklerin içine doğru ilerleyen kemik kırıkları zaman içinde Osteoartrit’ e yol açabilir. Bacaklardaki yaralanmadan uzun bir müddet sonra ağrılar başlarsa bir doktora görünün.
• Eşit olmayan bacak uzunluğu: Çocuklarda uzun kemiklerdeki uzama, kemiklerin ucundaki “büyüme plakları” adı verilen yumuşak bölgede gerçekleşir. Büyüme plağında bir kırık ya da hasar oluşması durumunda bu bacak diğer bacaktan kısa ya da daha uzun hale gelebilir.
TESTLER VE TEŞHİS
Röntgen çekilmesi genellikle kırığın yerini ve etkilediği eklemleri görmek için yeterli olmaktadır. Bazen de, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MR) testleri de kullanarak daha ayrıntılı görüntüler alınabilir.
TEDAVİ VE İLAÇLAR
Bacak kırklarının tedavisi kırığın olduğu yere göre değişir. Çocuklarda ise tedavi çocuğun yaşına bağlı olmaktadır. Stres kırıkları için en etkili tedavi bacağı dinlendirme ve hareket ettirmemedir. Oluşan kırıklar aşağıdaki kategorilere ayrılır:
• Açık (bileşik) kırıklar: Bu tür kırıklarda deri kırılan kemik parçası ile delinmiştir. Enfeksiyon oluşma riskine karşı acil tedavi gerektiren ciddi bir durumdur.
• Kapalı kırıklar: Kapalı kırıkların çevresindeki deri bozulmadan kalır.
• Eksik kırık: Bu tür kemik kırığında kemik kırılmış ancak iki parçaya ayrılmış değildir.
• Tam kırık: Tam kırıklarda kemik iki veya daha fazla parçaya bölünmüştür.
• Yerinden çıkmış kırıklar: Bu tip kırıklarda her iki taraftaki kemik parçaları uyumlu değildir. Kemikleri uygun hizaya getirmek için ameliyat yapılması gerekebilir.
• Parçalı kırık: Kemiklerin birçok parçaya ayrıldığı kırık türüdür. Bu tür kırıklarda tam iyileşme için cerrahi müdahale gereklidir.
• Yaş ağaç kırıkları: Çoğunlukla çocuklarda görülen bu tür kırıklarda kemikte çatlamalar vardır ancak kırık oluşmamıştır. Şuna benzetilebilir: Yaş bir ağacı bükmeye çalıştığınızda ağacın kırılmadan çatlaklar oluşturması gibidir. Çocukların kemikleri yetişkin kemiklerine göre daha yumuşak ve esnek olduğu için, bu tür kırıklar çocuklarda görülür.
Bacakların ayarlanması
Kırık bacak için ilk tedavi genellikle acil serviste başlar. Burada, doktorlar yaralanmayı değerlendirmek için bir atel ile bacak hareketsiz hale getirilir. Bacağın herhangi bir yerinde kırık tespit edilirse, atel yapılmadan önce kemik parçaları uygun konuma getirilir. Bu işleme “kemik redüksiyonu” denir. Ağrı ve şişkinliğin şiddetine göre, işlem öncesi bir kas gevşetici, sakinleştirici verilebilir ya da genel anestezi yapılması gerekebilir. Bazı kırıklarda alçıya almadan önce bir gün kadar şişkinliğin inmesi beklenir.
Bacakların Sabitlenmesi
Bacak kırığının erken iyileşmesi için ilgili bacağın hareket ettirilmemesi ve sabitlenmesi çok önemlidir. Bunun için atel ve alçı kullanılabilir. Altı ile sekiz hafta boyunca veya daha uzun bir süre ayağa kalkarken etkilenen bacağın zorlanmaması için koltuk değneği ya da baston kullanılması gerekebilir.
İLAÇLAR
Ağrı ve iltihaplanmaları azaltmak için “asetaminofen” veya “ibuprofen” etken maddeli ağrı kesicilerin tek başına ya da ikisinin bir arada kullanılması önerilir. Çok şiddetli ağrılarda “kodein” gibi uyuşturucu etkili ilaç da kullandırılabilir.
TEDAVİ
Alçı ve ateller açıldıktan sonra bacaklarda oluşan sertliği azaltmak ve eski hareket kabiliyetini tekrar kazanmak için fizik tedavi almanız gerekebilir. Belli bir süre bacaklarınızı hareket ettiremediğiniz için kırık olan kemiğin etrafındaki kaslarda sertlik ve bacaklarda zayıflık meydana gelmesi muhtemeldir. Bacağın eskiye dönmesi için rehabilitasyon hizmeti de yardımcı olabilir, ancak özellikle şiddetli vakalarda tam iyileşme sağlanması için birkaç ay hatta daha uzun bir süre rehabilitasyona devam etmeniz gerekebilir.
Ameliyat ve diğer işlemler
Alçı ya da atel kullanılması çoğu bacak kırığında işe yaramaktadır. Ancak, iyileşme sırasında kemiklerin uygun konumunu korumak için ameliyat ile plaka, çubuk, özel vida gibi implantların kırık kemikleri bir arada tutmak için ilgili bölgeye yerleştirilmesi gerekebilir. Daha çok aşağıdaki yaralanma durumlarında bu tür dahili aygıtlar yerleştirilir:
• Çoklu kırıkların olduğu yaralanmalar
• Stabil olmayan ve yerinden oynayan kırıklar
• Eklem içlerine geçebilen gevşek kemik kırıklarının olduğu durumlar
• Kırığı çevreleyen bağ dokularında hasar oluştuğunda
• Kemik kırıklarının eklem içine geçtiği vakalarda
• Kemiklerde ezilmeye yol açan trafik kazalarında
•Kalça kemiği gibi bacağın belirli bir bölgesinde gerçekleşen kırıklarda dahili implantların kullanılması gerekebilir.
Bacak içine yerleştirilen çoğu aygıt yerinde kalır. Bu implantaların bazıları kemik tam iyileştikten sonra çıkarılırken bazıları da kemikle kaynaşır ve çıkarılmaz. Ortaya çıkabilecek komplikasyonlar nadirdir. Ancak yara iyileşmesinde gecikmeler, enfeksiyon oluşumu ve kemiklerin tam iyileşememesi gibi durumlar yaşanabilir.
Bazen de bacağın dış kenarından harici cihazlar da kullanılır. Bacak kemiğine vidalanan bu cihazlar iyileşme sürecinde denge sağlar ve genellikle altı ila sekiz hafta sonra çıkarılır. Bu tür cihazların bir dezavantajı bacak ile bağlantıyı sağlayan vida kısımlarında enfeksiyon oluşma riskidir.
ÖNLEME
Bacak kırılmasının önceden tahmin edilmesi ve önlenmesi çoğu zaman mümkün olmamaktadır. Ancak aşağıdaki ipuçları kırılmaya neden olabilecek yaralanmaların önlenmesinde ve kırık oluşması durumunda da kolay atlatma konusunda yardımcı olacaktır:
• Kemik sağlamlığını arttırın. Süt, yoğurt ve peynir gibi kalsiyum yönünden zengin besinler, kemiklerin gelişmesine yardımcı olmaktadır. Kalsiyum veya D vitamini takviyeleri de kemiklerin güçlenmesini sağlamaktadır.
• Uygun spor ayakkabıları giyin. Sportif faaliyetleriniz için uygun ayakkabılar seçiniz. İşlevini yitiren ve eskiyen ayakkabıları da düzenli olarak değiştirin. Topuk kısmı ve taban kısmı aşınan ve dengesiz yürümenize neden olan ayakkabıları değiştirmeniz önerilir.
• Alternatif faaliyetler yapınız. Vücudun sürekli olarak aynı bölgesine, özellikle bacak bölgesine baskı yapan faaliyetlere bazen ara vererek başka faaliyetler yapmanız stres kırıklarını önlemede etkili olacaktır. Örneğin sürekli koşu yapmak yerine bazen yüzme ve bisiklet sürmeyi deneyebilirsiniz.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
