Akut Larenjitisler
Akut Larenjitisler : Larenks mukozasında çeşitli patojen faktörlerin meydana getirdiği akut enflamasyondur. Hastalık mukozaya inhisar edebileceği gibi sup-mükozaya ve daha derinlere kartilajlara kadar gidebilir. Mükoza ülserasyonlar veya fos mamb ranlarla da örtülü görülebilir.
ETYOLOJİ — Değişiktir. Burun ve sinüslerin enfeksiyonu, burun teneffüsüne mani haller, rinofarenk hastalıkları, akut farenjitisler çok defa larenks mükozasında patolojik değişmeler husule getirirler.Yaş ve cinsiyetin rolü yoktur. Hastalığı meydana getiren patojen faktör değişik olmakla beraber hastalığın seyri, manzarası aynıdır.Hastalığın husulünde en fazla rastlanan bakteriler streptococcus hemoly- ticus. streptococcus viridans, staphylococcus catarrhalis, grip ve difteri basilleridir.
BELİRTİLER — Ateş her zaman mevcuttur. Hastalarda muhtelif şiddette ağrılar olup bunlar yutmada rahatsızlık hissinden, çok şiddetli kulağa intişar eden ağrılar şeklinde tezahür eder. Larenjitisle birlikte trakeo bronşit olup nefes alma ağrılıdır. Retrosternal nahiyede ağrı, önceleri kuru kentöz, daha sonraları dolgun öksürük vardır. Dinlemede ronflan ve sibilan railer alınır.Hastalarda disfoni mevcuttur. Konuşma müşküldür, ses değişmiştir. Kaba kısık azalmış olup hazan tamamen kaybolur. Nefes alma zorlaşmıştır. Önceleri teneffüs duyulur haldedir, sonraları ise gürültülüdür. Eğer larenks lümiyerini tıkayan bir hal mevcutsa tiraj husule gelir, buna spazmlar ilâve olunur.Muayenede, larenks mükozası ileri derecede şişkindir. Başlangıçta mükoza kuru olup, vasküler hiperemi mevcuttur. Bu hal daha ziyade epiglottis’de görülür, bütün larenkse yayılmış değildir.
Kısa bir müddet sonra konjesyon bütün larenks miikozasına yayılır. Konjesyon en son kord vokallerde görülür, kenarları kalınlaşır, ödemli kısımlar solgun ve ıslaktır.Damar genişlemesini eksiidasyon safhası takip eder. Önceleri az miktarda mahdut sonraları daha fazla olmak üzere açık, bilâhare beyaz gri renkte ve en sonunda sarımtrak cerahatlidir.
Hastalık on onbeş günlük bir seyir takip ettikten sonra şifa ile neticelenir.Mukoza enflamasyonu sübmiikozada da reaksiyon husule getirir. Bu hal umumi olmakla beraber önce kord vokallerde başlar, epiglotun dil yüzü, arite- noid boynuzcukları gibi gevşek sübmiikoza dokusu bulunan yerlerde daha kolaylıkla husule gelir.Bazı hallerde genel ve fonksiyonel belirtiler artar. Muayenede şişlik görülür, sarımtrak bir renk vardır. Bunun altında bir kolleksiyon husule gelmiştir. Apsenin açılması ve boşalmasile semptomlar ani olarak sükûnet bulur. Eğer enflamasyon kartilajları hastalandırmışsa bunların hayatiyeti bozulur. Nekroz başlar. Hastanın nefesinin özel bir kokusu vardır,sür’atle pis kokulu balgam arasında kartilaj parçaları görülür, hattâ bazı hallerde bütün aritenoidlerin atıldığı dahi görülmüştür.
DlYAGNOSTİK — İyi yapılan klinik muayene bize larenjit akut, suba- kut veya kronik olduğu hakkında kat’i bilgi verir.Radyolojik ve mikroskobik muayenler larenks tüberkülozunu uzaklaştırır.
TEDAVİ — Oldukça basittir. Larenks mükozası pülverizasyonlar, enstil- lasyonlarla dekonjestione edilir. Üzerinde en ziyade durulması lâzım gelen bir bal sebebin ortadan kaldırılmasıdır. Bilinen usullerle iyi olmayan bir larenji- tisi ihtiyatla karşılamalıdır. Bu gibi hallerde yukarı hava yollarının muayenesi icap eder. Burun eğrilikleri, adenoid vejetasyonlar tedavi edilir, sinüslerin tedavisi yapılır.
LARENJÎTÎS KATARALİS AKUTA — Bu çeşit larenjitis iptidai olabileceği gibi sinüslerin, rinofarenksin. burun boşlukları hastalıklarının neticesi sö- konder olarak da görülür.
ETYOLOJİ — Tütün, alkol, muharriş buharların teneffüsü, tozlu yerlerde ikamet gibi daha ziyade erkeklerin maruz bulunduğu haller hastalığın inkişafına müsait zemin hazırlayan faktörlerdir. Mevsimlerinde hastalığın husulünde mühim rolü vardır. Bilhassa ilkbahar ve kış avlarında daha sık görülür.
BELİRTİLER — Başlangıç daima gürültülüdür. Soğuğa maruz kalmış hasta boğazında kuruluk hissinden şikâyet eder. Yutma ağrılıdır, ses süratle kısılır. Bazı hallerde ise tamamen kaybolur (afoni), bazan da kuru ağrılı öksürük vardır.Hastanın genel durumu, eğer hastalığa bir trakeobronşit veya bir farenjit inzimam etmemişse bozulmamıştır.Muayenede başlangıçta münteşir konjesyon görülür. Kord vokaller ise pembe renktedir ve epiglot normal manzarasını muhafaza eder. Daha sonraları kord vokaller koyu kırmızı renk alırlar, hacimleri artar, band vantrikülerler şişmiş olup kordları örterler. Koyu ifrazlar interaritenoid mesafede birikmiş olarak görülür.Miikoza altındaki adele tabakası üstlerindeki iltihap dolayısiyle parezi hali gösterirler. Bu sebepten fonasyonda tiroaritenoid veyahutta aritenoid adalelerin paralizleri dolavısiyle glottis kapanamaz.
SEYİR — Normal olarak şifa ile neticelenir. 3-4 günde mükozanın kırmızılığı azalır, bir iki haftada her şey normale avdet eder. En son olarak kordlarıu kırmızılığı silinir. Bu sebepten bu hastalıktan sonra ses s&n’atkârlarının uzun müddet istirahatları icap eder.
DlYAGNOSTlK — Başlangıcın gürültülü, seyrin salim olması ve sür’atle şifa ile neticelenmesi teşhisi kolaylaştırır. Diğer larenjitislerden bunlara sebep olan hastalıkların semptomlarının bulunnıamasile kolaylıkla ayırd edilir.
TEDAVİ — Hastaya kord vokallerin tam istiralıatini temin maksadile konuşmaması tavsiye edilir. Balsamik inhalasyonlar yaptırılır.Baume de Peron15 gr.Baume de terebenthineââTeinture de BenjoinJ50 grLokal olarak boyuna sıcak kompresler tatbik edilir, sıcak mayiler alması tavsiye edilir. Öksürük varsa müsekkin ve ekspektoran ilâçlar verilir.
ROMATİZMA LARENJİTİ — Akut poliartiküler romatizmanın başlangıç, seyir ve nihayetinde görülür. Gonokoksik romatizma seyrinde görüldüğü gibi çok müellifler tarafından bildirilmiştir.
BELİRTİLER — Hastalık larenkte üç muhtelif yerde lokalizasyon gösterdiğinden üç değişik semptom gösterir.
1 — CRlCO - ARYHAENOlD ARTRİTl — Bu tip daha ziyade akut poliartiküler romatizmanın seyir ve nihayetinde görülür. Hararet tekrar yükselir, diğer mafsallarda ağrılar yeniden belirir.Yutkunma esnasında, alınan gıda ister katı ister sulu şekilde olsun, şiddetli ağrı vardır. Konuşurken de ağrı olduğundan hastalar konuşmak istemezler.Hastalık iki taraflı olursa afoni mevcuttur. Tek taraflı olduğu vakit teneffüste fazla bozulma olmaz, iki taraflı olduğu vakit tiraj ve kornaj bulunur. Öksürük larenks nahiyesinde şiddetli ağrı tevlit eder.
Larenkse yapılan palpasyon çok ağrılıdır. Larenks krepitasyonu azalmıştır.Muayenede larenks miikozası lıiperemiktir, aritenoidlerin bir veya ikisinde birden kırmızı iltihabi şişlik görülür.Kord hareketi hastalık bir veya iki taraflı olduğuna göre birinin veya ikisinin birden bozulmuştur. Fakat çok defa bunların bir tanesi hafif hareketlidir. Burada görülen paralizi sağlam taraf aritenoidin hasta taraf aritenoidile girift bir şekil almamasile n. recurrens paralizisinden ayrılır (Signe de Grabover).
2 — CRÎCO - TlROlD ARTRÎTİ — Daha az görülür. Bu tip birdenbire sesin kaybolmasile başlar. Burada da konuşma ağrılıdır. Cricotiroid mafsal pal- pasyonu çok ağrılıdır.
3 _ ROMATÎZMAL KORDİTtS — Burada bir myosit mevzu bahistir. Hastalık çok defa bir kord üzerine yerleşir ve şişlik kırmızılık hazan da granü- löz bir manzara görülür.SEYİR — Zamanında konulan teşhis ve tatbik edilen antiromatizmal tedavi ile hastalık 10-15 günde iyi olur.KOMPLİKASYON — İki taraflı Crico - aritenoid artritinde boğulma tehlikesine karşı trakeotomi yapılır. Tedavi görmiyen vak’alarda ankiloz ve bunu takiben de kord vokalde atrofi husule gelir.DİYAGNOSTİK — Larenjit gripalden ve larenjit ödematözden ayrılmalıdır. Romatizma larenjitinde palpasyonla ağrı görülmesi ve hastanın salisilat küründen istifade etmesi teşhisi kolaylaştırır.
TEDAVİ — Hastaya yatak istirahati ve konuşmaması tavsiye edilir. Günde 6-8 gr. salisilat de sud, bikarbonatla birlikte verilir. Teneffüs teşevvüşleri fazla ise trakeotomi yapılır.
GUT LARENJİTİ — Artritik veya gut hastalığı olan yaşlılarda bir arite- noidde ödem neticesi kord vokallerin hareketinin azalması ile husule gelir. Hastalarda karakteristik ses kısıklığı mevcuttur.
DÖKÜNTÜLÜ HASTALIKLARDA GÖRÜLEN LARENJİTÎSLER — Kızamık, çiçek, su çiçeği ve kızılda larenks mükozasında çeşitli belirtiler görülür.
KIZAMIK — Nezle devrinde larenks mükozasında adi kataral larenjitis belirtileri vardır. Bilhassa yedi yaşından küçük çocuklarda komplikasyon olarak stridülöz larenjit husule gelebilir. Döküntü devrinde enantemler larenkste yerleşebilir. Bu halde ari - epiglotik kıvrımlarda ve subglotik bölgede iltihap veya ödem görülür. Havlar gibi öksürük vardır, ses kısılmıştır, Nekahat devrinde ise çok az olmakla beraber ülseröz şekil görülür.ÇİÇEK — Çiçekte de başlangıçta kataral larenjitis vardır. 3-6 inci günlerde anantem görülür. Mükozada husule gelen vezikül sür’atle ülsere olur, etrafında iltihabi reaksiyon ve ödem görülür. Hasta iyi olduğu takdirde hiç bir se- kel kalmaz.
SU ÇİÇEĞİ — Larenkste nadir görülmekle beraber kord vokallerde ve ari- tenoidlerde veziküller husule gelir. Vaktinde trakeotomi yapılmadığı hallerde ölüme dahi sebep olur.
KIZIL — Larenkste kızıl belirtisi nadirdir. Perikondritle birlikte flegmo- nöz larenjit şeklinde ve birde psödodifterik şekilde görülür ki her iki şekilde seyir çok ağır olur.
LARENKS HERPESİ — Nadir olan bu hastalık çok defa vücudun diğer tarafındaki herpes belirtilenle bir arada bulunur. Yalnız olarak larenkste çok nadir görülür. Hastalık amili filtran bir virüstür. Hastalık çok defa belirsiz geçer.
SEMPTOM — Genel herpes belirtileri iyileşmiye yüz tuttuktan sonra hastalar boğazlarında yanma ve disfajiden şikâyet ederler. Ses boğuklaşır, bazan tamamen kısılır. Konuşma ağrılıdır.Muayenede larenk mükozasında veziküller görülür. Hastalık genel olarak 5-6 gün seyrettikten sonra şifa ile neticelenir.
TEDAVİ — Ağrıya karşı müsekkin ilâçlar verilir. Sulfamit veya penicillin tatbiki iyi netice verir.
LARENKS AFTI — ETYOLOJİ — Patojen faktör filtran bir virüstür. Çok defa aftöz stomatit ile birlikte sökonder olarak bulunur.
SEMPTOM — Başlangıç gürültülüdür. Yutma çok defa ağrılıdır. Genel durum bozulmamıştır.Muayenede epiglotis ve ari - epiglotik kıvrımlarda ağızda görüldüğü gibi aftöz teşekküller görülür. Hastalık 4-5 günlük bir seyirden sonra şifa ile neticelenir.
TEDAVİ — Aftlara nitrate d’argent veya chromique asitle atuşmanlar yapılır. Bazı gıdalar hastalığın husulünde hazırlayıcı sebep olduklarından balık, konserve, biberli, baharlı yemeklerin yenmemesi tavsiye edilir.
LARENKS ERİZİPELl — ETYOLOJİ — Primer veya sökonder olarak görülür. Hastalık amili en ziyade streptokoklar olmak üzere pnömokok, stafilo- kok aureuslaıla husule gelir. Patojen faktör yenen sert maddelerin meydana getirdiği port - d’entree’ler den girer.
BELİRTİLER — İster primer ister sökonder olsun daima yüksek ateş vardır. Baş ağrısı fazla olup hastalar dalgındırlar. Yutma çok ağrılıdır, ses kısılmıştır, teneffüs teşevvüşleri vardır.Muayenede dil kaidesi koyu kırmızı renkte ve şişmiş olarak görülür. Kırmızılık epiglottise, ari - epiglotik kıvrımlara uzanır. Larenks mükopürülan ifrazlarla örtülüdür. Band vantrikülerlerde ödem vardır, kord vokaller salim olmakla beraber hareketleri azalmıştır. Çene altı ganglionları şişmiştir.
TEDAVİ — Lokal sıcak tatbikat yapılır. Yüksek doz sülfamit verilir veya penicillin tatbik edilir.
TİFO LARENJİTİSİ — Her zaman görülmez. Daha ziyade tifo epidemilerinde uzviyetin zayıf olduğu hallerde meydana çıkar. Soğuk hastalığın husii- liinde hazırlayıcı sebep olarak gösterilmektedir. Hastalığı meydana getiren patojen ajan hakkında bazı müellifler uzviyetin mukavemeti kalmaması dolayı- sivle adi mikropların virulanslarının artması ile bazıları ise doğrudan doğruya Eberth basilinin larenks mükozasında yerleşerek hastalığın meydana geldiği fikrini ileri sürmektedirler. Bazıları ise tifoda hastalık nasıl Peyer plaklarında yerleşirse ayni şekilde farenks, dalak, mide ve larenks foliküllerinde yerleştiği fikrini ileri sürmektedirler.Hastalık tifonun başlangıç veya nekahat devrinde husule gelir. Nekahat- ta görülen şekli daima ağır seyreder.
BELİRTİLER — Değişik şekilleri vardır.
1 — ERİTEMATÖZ ŞEKÎL — Daima başlangıçta, birinci veya ikinci haftalarda görülür. Boğazda kuruluk, yanma hissi vardır. Seste kısıklık fazla değil-dir. Muayenede farenks arka duvarı ve amigdallerde yaygın kırmızılık vardır. Larcnks mukozası, bilhassa epiglottis, band vantrikülerler ve aritenoidlerde çok ileri derecede yaygın kırmızılık mevcut olup yer yer gri renkte miikozite ile örtülüdür.
2. DÎFTEROİD ŞEKİL — Üçüncü hafta zarfında görülür. Larenks müko- zası yer yer gri renkte, ince ve altlarında erozyon, ülserasyon bulunan fos ıııam- branlarla örtülmüştür. Teneffüs teşevvüşleri azdır. Tiraj, kornaj görülmez. Yutma ağrılıdır.
3. ÖDEMATÖZ ŞEKİL — Daha ziyade nekahat devrinde rastlanır. Ödem birden bire teessüs eder, daima trakeotomiyi icap ettirir.
4. ÜLSERO - NEKROTİK ŞEKİL — Bu tipte nekahat devrinde görülür, en ağır seyreden şeklidir. Başlangıç sinsi veya giirülütülü olabilii. Birden bire görüldüğü zaman ödemle birlikte olur ve boğulma nöbetleri görülür. Fakat genel olarak larengo - tifüs yavaş ve sinsi başlar. Seste, teneffüste veyutmada değişiklik husule gelir. Bu değişmeler hastalığın lokalizasyonuna göre bir sıra dahilinde olur. Semptomlar ülserasyonun genişliğine göre şiddetlidir. Larenks sışar- dan şişkin gözükür, palpasyonla ağrılıdır’ Larengo - vertebral krepitasyon kaybolmuştur. Muayenede larenkste difteroid eksiida ile ülserasyonlar görülür. Bunlar gittikçe derinleşirler ve daha ileri safhalarda bu ülserasyonlar birleşerek geniş bir ülserasyon meydana getirirler.Larengo - tifüs larenkste en fazla epiglottis, band vantrikülerler ve crico - aritenoid bölgede görülür.
5. MiYOPATiK ŞEKİL — Çok az görülen bu şekil de nekahat devrinde görülür. Larenks adalelerinin bir kısmında bilhassa dilâtatörlerde veya hepsinde birlikte paralizi husule gelir. Paralizi hali bazan geçicidir. Devamlı olduğu vakit çok tehlikelidir.
TEDAVİ — Yukarı hava yollarının hijyenine çok dikkat etmek lâzımdır. Antiseptik gargaralar, buhar inhalasyonları tavsiye edilir. Teneffüs teşevvüşleri ileri dereced olduğu hallerde trakeotomi yapılır.
ÇOCUKLARIN AKUT LARENJİTİSLERİ (Stridülöz larenjit veya yalancı krup) — Akut larenjitis çocuklarda adenoid dokunun fazla olması neticesi sık görülür. Çocuklarda larenks lümiyerinin çok dar olması sebebiyle kolaylıkla ödem husulü, hastalığın büyüklerden daha vahim seyredeceğini izalı eder.Hastalık yukarı hava yolları enfeksiyonu neticesi sökonder olarak teşekkül edebileceği gibi primer olarak da ve ayrıca genel bir enfeksiyonun komplikasyonu neticesi husule gelir.
ETYOLOJİ — Hastalık sebebi olarak stafilokok, pnömokok, streptokok gibi çeşitli bakteriler bulunur. Çocuklarda adenoid dokunun fazla oluşu hazırlayıcı sebeplerin başında gelir. Ayrıca soğuk ve hava değişmelerinin hastalığın husulündeki rolü mühimdir En ziyade 2-6 vas arasındaki çocuklarda görülür.
PATOLOJİK ANATOMİ — Hastalık çok defa subglotik nahiyede yerleşir. Histolojik olarak mükoid bir örtü ile kaplanmış, içinde polinükleer ve dejenere epitel hücreleri bulunan iltihaplı bir miikoza görülür. Epitel tabakası polimorf nüveli lökositler, kısmen harabiyet gösteren hücrelerle enfiltredir. Lenfoid foliküller şişmiştir. Asinöz (alveolar) glandların içinde lökositler degenere epitel hücreleri ile dolu bir mayi bulunur.
BELİRTİLER — Hafif nezle halinde bulunan çocuk gece sakin uykusunun arasında ekseriya gece yarısı birdenbire titreyerek uyanır, boğuk sık bir öksürüğü vardır, teneffüsü sık ve inspirasyonda ıslık çalar gibidir. Ses değişmiş boğuk ve kısıktır, fakat hakiki krupta olduğu gibi hiç bir zaman tam olarak kısalma- mıştır.Nöbet yarım saatten bir kaç saate kadar devam ettikten sonra hasta sakinleşir, ateş düşer, hasta uyur.
Biraz sonra tekrar uyanır, öksürük ayni vasfı muhafaza etmekle beraber biraz yumuşamıştır. Sabahleyin hasta uyandığı vakit nezle öksürüğü vardır, teneffüsü ıslık çalar halini kaybetmiştir, sesi tabii halini almıştır. Biraz sonrada yalnız kater bronşik semptomları kalır. Nöbet bir kaç gece üst üste fakat şiddeti gittikçe azalarak devam edebilir. Gündüzleri küçük hasta sakin ve rahattır.Nöbet esnasında veya nöbetten bir kaç saat sonra yapılan direkt larengosko- pide larenks vestibulumunun yaygın kırmızı, kordların pembe renkte olduğu görülür. Kord vokallerin alt kısmında ödemli ve kırmızı renkte kabartı görülür. Tablonun şiddetini meydana getiren bu lezyonlardan ziyade nahiyenin lıipereste- zik olmasından husule gelen spazmlardır.Hastalık normal olarak şifa ile neticelenir. Trakeotomi icap ettiren haller nadirdir.
TEDAVİ — Hasta çocuk yatakta istirahat ettirilir. Boğazı üzerine dışardan sıcak tatbikat yapılır. Burnuna antiseptik solüsyonlar damlatılır. Glüconate de calcium enjeksiyonlarından büyük faydalar temin edilir. Nöbetin çok şiddetli olduğu hallerde trakeotomi yapılır.
AKUT LARENGO - TRAKEO - BRONŞİT Amerikalı müellifler tarafından bildirilen ve 4 ay ile 4 yaş arasındaki çocuklarda bilhassa kışın birdenbire başlıyan, boğucu dispne nöbetleri ile seyreden bir hastalıktır. Hastalık amili olarak strep, hemolyticus ve viridans, staphylococcus, pneumococcus ve friend- lander basilleri bulunmuştur.Hastalık bazı hallerde 24 saatte ölümle neticelenebilir. Direkt larengos- kopide trakeo bronkoskopik muayenede larenks ve trakea mükozasında ödem, konjesyon, yer yer krutlar görülür.
TEDAVİ — Hasta rutubetli odada 18 - 20 derece hararette yatak istiraha- tine terk edilir. Şiddetli dispne hallerinde oksijen vermek icap edar. Hastalara yüksek doz sülfamit, penicillin tatbiki iyi neticeler vermektedir. Boğulma hallerinde trakeotomi yapılır. İfrazların aspiratörle çekilmesi tedavi bakımından fayda sağlar.
LARENKS DİFTERİSİ ( Croup ) — Löffler basilinin larenks miikozasmda yerleşmesile meydana gelir. Hastalığın seyrine göre fos mambranlar larenks methalinde, kord vokallerde olur veya epiglottis'i, ari - epiglottik kıvrımları aritenoidleri. larenks vantriküllerini ve kord vokalleri örter. Hastalık buradan sublotik bölgeye, trakeaya, bronşlara inebilir ve bu şekilde descendant croup husule gelir.Hastalık difterik anjinle birlikte veyahut onu takiben husule gelebileceği gibi doğrudan doğruya larenkste de lokalize olabilir. Bu sonuncu halin nazarı dikkati çekmiyen rino-farenks difterisini takiben görüleceği bir çok müellifler tarafından ileri sürülmektedir.Hastalığın evvelâ trakea, bronşlarda yerleşip sonra larenkse çıkması nadirdir (croup ascendet).
PATOLOJİ — Löffler basili ıııükoza sathında yerleşir, çoğalır. Hiç bir zaman derin tabakalara nüfuz etmez, kana geçmez. Meydana getirdiği toksini kana geçerek bilhassa beyin ve sürrenallere yerleşir. Bu şekilde hastalık bir taraftan basilin viriilansile diğer taraftan toksinde tesir eder.Basil ve toksini mükoza sathında fibrinden ibaret ve içinde lökosit, eritrosit ve hücre bakiyeleri ihtiva eden mambranlar meydana getirir. Bu örtünün üzerinde ağız florasının tabii bakterileri yanında fazla miktarda löffler basili bulunur. Mükoza konjesyone ve lökositle enfiltredir. Fos mambranlar, altındaki dokuya sıkıca yapışmıştır. Kaldırılmak istenirse kanar.
BELİRTİLER — Hastalık daha ziyade 2-5 yaş arasındaki çocuklarda görülür. Başlangıç sinsidir. Hastada adi larcnjit belirtisi olan kuru bir öksürük vardır, ses boğuktur. Hararet fazla değildir. Ses kısıklığı sür'atle artar, tamami- le kaybolur. Öksürük bir müddet boğuk devam ettikten sonra sessizleşir. Bir iki gün sonra dispne görülür. Nefes alma zorlaşmıştır, uzamıştır ve ıslık çalar vaziyettedir. Bu hal gittikçe artar. Tiraj teessüs eder. Hasta endişelidir.
Nefes alma zorlaşır. Nefes verme de uzar ve ıslık çalar gibidir. Larenks spazmı sıklaşır. Hastanın yüzü siyonezedir. Burun kanatları nefes alma zorluğunu gösterir şekilde kalkıp inmektedir. Bütün yardımcı teneffüs adaleleri takallüs etmiş haldedir. Hasta devamlı çırpınma halindedir. Paroksistik boğulma nöbetleri arasında sakin değildir. Teneffüs zorluğunun devamlı hal alması mekanik tıkanma neticesidir. Larenks stenozu belirtisi olarak sternum üstünde tiraj görülür. Nefes alma ve verme güçleşmiş olduğundan teneffüs sayısı azalmıştır. Hastalığın devamı neticesi çocuk gittikçe bitkinleşir. Teneffüs sür’atli, sathidir. Tiraj mevcuttur. Nabız küçük süratli ve hazan sayılamıyacak kadar fazlalaşmıştır. Yüz siyanoze veya solgundur. Etraf soğuktur. Bu zamanda yapılan trakeotomi büyük fayda sağlamaz.
KOMPLİKASYON — Fos inandıranların trakea ve bronşlara inmesile tra- keobronşik difteri husule gelir. Bu halde prognos daha ağırdır. Bronkopnömoni krupun en fazla görülen ve ekseri ölümle neticelenen komplikasyonudur.Lokal olarak da larenks ülserasyonları görülür. Bu sebepten stenoz uzar, spazm husule gelir, ödem teessüs eder, hatta apse teşekkül edebilir.
PROGNOS — Yaş, patojen faktörün virülansı, seroterapinin zamanında tatbiki prognos üzerinde rol oynayan mühim faktörlerdir.
DİYAGNOSTİK — Difterik anjinle birlikte olduğu vakit kolaylıkla tanı- lır. Bakteriolojik muayenenin ehemmiyeti büyüktür. Fakat hiç bir zaman bilhassa larenks difterisinde bakteriolojik muayenenin neticesini beklemek sure- tile vakit kaybetmek doğru olmaz. Muayene neticesi basil üremediği hallerde dahi beklemeden serum tatbik etmelidir.
AYIRIM DİY AGNOSTİK — Adenoidit, amigdal enfeksiyonları, bronkop- nömoni, trakeobronşit adenopati, mediyasten tümörleri, yabancı cisimler, ti- mus hipertrofisi, retrofarenks apseleri, glottis spazmı, stridülöz larenjitten ayrılmalıdır.
TEDAVİ — Genel tedavi farenks difterisinde olduğu gibidir. Lokal olarak sıcak tatbikat, antiseptik burun damlaları, buhar inhalasyonları yaptırılır.Asfiksiye karşı tübaj ve trakeomoni yapılır.
GRİP LARENJİTİS’l — ETYOLOJİ - 1918-1919 yıllarında Avrupada ve memleketimizde büyük epidemi yapan, halk arasında İspanyol nezlesi adile anılan bu hastalık geniş ölçüde tahribat yapmıştır. Gripi meydana getiren sebeplerle husule gelir. Hastalık amili olarak Pfeiffer basili ile birlikte pnömo- koklar, streptokoklar bulunur.PATOLOJİ — Ani hava değişimi veya soğuk hastalığın husulünü kolaylaştıran sebeplerdir. Soğuk tesirile mukavemeti azalan kimselerde patojen faktörler kolaylıkla hastalık meydana getirir. Büyükler çocuklardan daha ziyade hastalığa maruzdurlar. Şahısların genel ve lokal müdafaa durumlarının hastalığın seyri üzerinde mühim rolü vardır. Bu bakımdan gebelerde, diyabetli, nef- ritli kimselerde hastalık uzun ve ağır seyreder.BELİRTİLER — Hastalığın semptomatolojisi çok değişik olup basit bir enfeksiyondan öldürücü komplikasyonlara kadar değişik şekiller gösterir. Hastalık nezleyi veyahut bir farenjiti müteakip husule gelebileceği gibi doğrudan doğruya larenkste de yerleşebilir. Dör-t muhtelif seyir şekli gösterir.
1— KATARAL— Adi kataral larenjit belirtileri görülür. Boğazda gıcıklanma hissi, hafif disfoni vardır. Bir kaç gün sonra boğazda nefes alırken yanma hissi duyulur, soğuk hava teneffüsü öksürük tevlit eder.Muayenede bütün larenks vestibülümünde konjesyon, mükozada değişik kesafette pembelik ve tümefaksiyon görülür. Pembelik kord vokallerde de mevcuttur, üzerinde müko - pürülant vasıfta sekresyonlar vardır. Gerek larenks ves- tibülümii, gerek kord vokaller üzerinde damar teressümatı görülür.
2— - ENFÎLTRO - ÖDEMATÖZ ŞEKİL — Kataral safha iyi tedavi görmez veya hijyen şartları uygun olmazsa konjesyonun yerini ödem alır. Semptomlar şiddetlenir, bunlara larenkste daralma hissi ilâve olunur.Muayenede kırmızılıkla beraber değişik şiddette larenks vesiibülümü mii- kozasında ve bilhassa aritenoidlerde, ariepiglotik kıvrımlarda, band vantrikül- lerde ödematöz enfiltrasyon görülür. Aritenoidlerdeki enfiltrasyon fazla olursadisfaji husule gelir. Epiglotisde ödem görülmez, hafif konjesyon vardır. Kord vokaller de hemen daima konjesyonedir. Cilasız mat renkte olup uzunlukları boyunca veya kısmen kuru görülürler.En önemli belirti lareııks spazmıdır. Spazmalar bilhassa geceleri şiddetli öksürükle birlikte gelir. Seste fazla değişiklik yoktur. Spaztik krizlerin devamı muhteliftir, hazan da öldürücü olabilir.
3— FLEGMONÖZ ŞEKİL — Hastalığın daha ileri safhalarında ödem husule gelir. Genel durum çok bozulmuştur. Hastaların endişeli bir hali vardır. Ajitedirler. Hararet hazan yüksektir, nabız siir’atlidir.Lokal belirtiler artmıştır. Yutmada, konuşmada her iki tarafa intişar eden şiddetli ağrılar vardır. Hastalığın daha ileri safhalarında hastalar ağrıların şiddetlenmesi neticesi tükrüklerini dahi yutamazlar. Ses de değişmiştir. Ses kısıklığı hazan da afoni görülür. Nefes alına zorlaşmıştır. Kısa ve zorlu teneffüs vardır. Dispne ile birlikte tiraj, kornaj görülür.Muayenede aritenoidler, ariepiglotik kıvrımlar, vantriküler bandlar çok fazla derecede enfiltre olup kendilerini örten mükoza kesif kırmızı renktedir. Band vantrikülerlerde husule gelen ödem bir tarafta daima diğer tarafa nazaran fazladır.Ariepiglotik kıvrım ve band vantrikiilerdeki şişlik birleşerek larenks ves- tibiilümüniin büyük bir kısmını kapar. Bir kaç gün sonra bu şişlik en kabgrık yerinden açılır.
4- - NEKROZANT ŞEKİL— Çok nadir görülür, vak’aların büyük bir kısmı hemen daima ölümle neticelenir. Hastalık sür’atle seyreder, Mükoza ülseras- yonu üzerinde difteroid bir örtü husule gelir. Larenksin jeneralize enfiltrasvonu sür’atle hastayı asfiksiye götürür. Bakteriyolojik muayenede löffler basili bulunmaz.DİYAGNOSTİK— Milyar tüberküloz, sifilis, larenks erizipeli, akut ödemler, çocuklarda ise kruptan ayrılmalıdır.
PROGNOS — Hastalığın seyrine, klinik şekillerine göre değişir.TEDAVİ — Akut kataral larenjitis tedavisinin aynıdır. Buna ilâveten hastaya ağızdan veya adale yolu ile sulfanıitler verilir. Ağır vak’alarda penicillin tatbik edilir bunlardan başka penicillin buharları teneffüs ettirilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
