Akdiken Kabuğu Faydaları

Akdiken Kabuğu Faydaları :

AK DİKEN

Giriş:Akdikengillerin takriben 150 türü vardır ve bunlardan Y.Akdiken en çok bilinen ve kullanılandır. Akdikenin meyvesi yabani akdikenin ise kabukları tıbbi maksatla kullanılır. Bu nedenle akdikenleri iki ayrı grupta in¬celemek gerekir. Yabani akdiken kabuğu 13.yy.dan itibaren kabızlığa karşı kullanılmaya başlanmış ve zamanla yaygınlaşmıştır. Eski Keltcede ram dikenli çalı anlamına gelir. Türkçe Y.Akdiken diye anılması genellikle bazı yazarlar tarafından yanlış anlaşılarak almanca akdiken anlamına gelen Weiβdorn la karıştırılmaktadır. Weiβdorn’un Türkçede karşılığı alıç tır kelimeleri tercüme ederek bitkilere yanlış anlam vermemek gerekir. Türkçe akdiken deyince R.Cathaticus, almanca akdiken (Weiβdorn) de¬yin-ce alıç anlaşılır.

Botanik:

Vatanı Avrupa ve Asya’nın ılıman bölgeleri olup, buradan ku¬zey Amerika’ya götürülüp orada kültür bitkisi olarak yetiştirilmiş ve yaygınlaştırılmıştır. Genellikle seyrek ormanlara, nemli topraklar, sulak yerler ve bataklıklarda yetişir. Yabani akdiken 1-4m boyunda, az çatallaşan, dikensizi, kabuklarının dışı kahverengi, içi sarı ve portakal sarısı renkte, üzerinde yer yer kovukçuklar bulunur. Yaprakları 4-6cm uzunluğunda, 3-5eninde oval veya yumurta şeklinde, kenarları bütün, üst yüzeyi koyu yeşil, parlak, derimsi, rotada ana bir damar ve ondan yanlara paralel olarak uzanan damarlara sahiptir. Çiçekleri oldukça küçük sarımsı yeşil renkli, taç yaprakları 5 dişli, 4-5mm, kupa yaprakları 2-4mm yeşil ve çan şeklinde olup yaprak diplerinde 2-8 çiçek bir arada bulunur. Meyveleri önce yeşil, sonra turunç ve nihayet morumsu siyah par¬lak, 6-8m çapında yani bezelye büyüklüğünde ve içinde 2-3 adet çekirdek bulunur.

Hasat zamanı:

Nisan ortalarından hazirana kadar kesilen dallarının ka-bukları soyularak kurutulur. Kurutulan kabuklar bir yıl depolandıktan sonra 104-105C°’de 1 saat kavrulduktan sonra kullanılabilir. Y.Akdiken kabu¬ğundaki antronlar 1 yıl depolandıktan sonra veya bir saat kav-rulduktan sonra antrokinonlara dönüşür ve kabuklar kullanılabilir hale gelir.
Birleşimi: Birleşimindeki maddeleri önemine göre şöyle sıralayabiliriz;
a) Antronoid türevleri %4-8 arasında olup en önemlileri; Glucofrangulin A, Frangulin A, Glucofrangulin B, frangulin B, Frangulaemodin, Phscion, Chrysophanol ve Aloeemodin içerir. antronların antrakinonlara dönüşmesi için 1 yıl depolanması veya kurutulduktan sonra kavrulması (104-105C°) gerekir.
b) Flavonitler; Kâmpferol, Quercetin, İzorhamnetin, Rhamnacin ve bunların glikozitlerini içerir.
c) Ayrıca tanin, şeker, saponin ve acı maddeler içerir.
Tesir şekli: Müshil yapıcı, safra artırıcı, kanı temizleyici ve solucanları öldü¬rücüdür.

Kullanılması:
a) Komisyon E’nin yayınladığı monografi bildirisine göre başta kabızlığa karşı kullanılır.
b) Halk arasında Y.akdiken kabuğu başta kabızlık, sindirim bozukluğu, bağırsak tembelliği ve safra yetersizliğine karşı kullanılır.
Çayı: İçilecek her bardak için 1 kahve kaşığı Y.akdiken kabuğu demliğe konur ve üzerine 300-400ml soğuk su ilave edilerek 8-12 saat bekletildikten sonra kaynatılarak 5-10dk demlenmeye bırakılır ve süzülerek içilir.

Kronik kabızlık için bağırsakları düzenli tutmayı sağlayan bilinen en etkili ilaçlardan biridir; ayrıca gut rahatsızlığında, romatizmada, ödem ve uzun süren hastalıklarda cildi temizlemek için kullanılır.Şeftali yaprakları kabız gidericidir ve sinir sistemi üzerinde yatıştırıcı etkisi vardır. Kurtlar için de kullanılmış ve başarılı olunmuştur. Mide rahatsızlıklarındaki mesane tahrişleri ve boğmaca öksürüğü için kuru yapraklardan on beş gram alıp bir çay hazırlayın.