çinko hangi besinlerde bulunur

Çinko sağlık için çok önemli bir metalik elementtir. İnsan vücudunun birçok işlevinde yer alır ve birçok enzimin fonksiyonunu kontrol eder. Yetişkin bir insan vücudu ortalama 2-4 gr. çinko içerir, bunun yüzde 78'i kemiklerde, kaslarda ve deride tutulur. Bu dokular mineral eksikliği durumunda kullanılmak üzere çinko depolarlar, ek siklik anında da serbest bırakırlar. Yani günlük beslenmemizde çinkoya ihtiyacımız vardır. Çinko için tavsiye edilen günlük miktar yetişkinler için 15 gr.'dır. İnsanların büyük bir çoğunluğu bu miktarı beslenmeyle birlikte almaz. Çinko eksikliği konusunda risk taşıyan gruplar, büyüme yaşındaki çocuklar, yaşlılar, hamile kadınlar, vejetaryenler ve kronik rahatsızlık ve alerji problemi olanlar. Hamilelik süresi boyunca ve emzirirken alınması gerekli çinko miktarı yüzde 50-75 artarak 23-27 mg. olmaktadır. Çinko, kara ciğer, kırmızı et, yumurta sarısı, bütün tahılların unları, deniz ürünleri ve sebzelerde bulunmakta dır. Vücut tarafından emilen çinko miktarı değişkendir, et ve sebzenin karışımı bir beslenmede alınan çinkonun yüzde 15-40'ı emilir. Sebzelerde ki çinko iyi emilemez bu nedenle vejetaryenler çinko azlığı riski altındadırlar ve ilave mineral almaları yararlı olacaktır. Çinko'nun en iyi emile bilen çeşidi gluconate veya asparatate tuzlar şeklinde alınan organik çinkodur. ilave çinko alımında bakırın çinkoyla yarıştığı ve çinkonun bakır emilimini düşüreceği düşünülüp buna göre bir tedavi uygulanmalıdır. Çinko ilavesinin günde 30 mg. ve daha fazla olduğu durumlarda küçük miktarlarda bakır alınması her hangi bir problemin çıkmasını engeller. Çinko vücuda bağırsaklardan alınır ve vücuttan safra kesesi ve pankreas salgılarıyla atılır. Diabet, dializ tedavileri, idrar sökücü ilaçlar, bazı antiartrit ilaçlar ve yoğun tatlı kullanımı çinko eksikliğini arttırır. Böbrek hastalıkları nedeniyle doku kaybı, döküntü halinde seyreden deri hastalıkları ve ya yanıklar vücuttan daha fazla oranda çinko eksikliğine neden olur. Çinko vücutta birçok rolü yerine getirir. Enerji metabolizmasına dahil olan karbonik anhidraz ve dehidrogenaz gibi 200 kadar enzimin oluşmasında aktif rol oynar. Bu enzimler kemik dokularının oluşmasında çalışırlar, protein üretirler ve karbonhidrat metabolizmasını regüle ederler. Diğer enzimler ribozomların ve ribonükleik asit1erin düzenlenmesine katılırlar. Çinko eksikliği çocukların büyümesini engeller. Mineral ayrıca zararlı serbest radikalleri zararsız hale getiren bir antioksidan olan superoksit Dismutaz'ın temel parçası olan CuZn'yi de oluşturur. Çinko bağışıklık sistemini işgalci virüslere, bakterileri, alerjenlere ve karsinojenlere karşı güçlendirir ve çinko eksikliği hastalıklara karşı direncin azalmasına neden olur. Çinko tarafından aktive edilen bir enzim de retinol'ü retinal'e çeviren enzimdir ve göz renklerinin oluşmasında kullanılır. Çinko eksikliği ayrıcavücuda alınan A vitamininin kullanılamaması anlamına da gelir. A vitamini alınır fakat kullanılamadığı için antioksidan A vitaminin eksikliği meydana gelir. Çinko ayrıca pankreastan insulin salgılanmasına izin veren enzimin oluşmasında da rol alır. İyi porstaglandinlerin oluşması için gerekli olan gammalinolenic asidin, esansiyel yağ asitlerinden linoleic asitten oluşturulabilme si için çinko gerekmektedir. Çinko eksikliği deride problemler oluşturur. Çünkü vücudun çinko reservlerinin yüzde 20'si deridedir. Çinko eksikliği ayrıca fıziksel, zihinsel ve cinsiyet gelişmelerini de yavaşlatır. Çinko az lığı dikkat kaybı, iştah eksikliği, yaralanma ve enfeksiyon kapma olasılığının yükselmesi, büyükme eksikliği ve koku duyu su kaybı gibi rahatsızlıkları beraberinde getirir. Çok çok az çinko miktarı hormonal bozukluklara, genel halsizliğe ve tad alma duyusunun kaybına neden olur. Çinko eksikliğinin, dyslexia rahatsızlığı gibi beynin fonksiyonlarını yitirmesiyle de bağlantılı olduğu görüldükten sonra bu minerale daha fazla önem verilmeye başladı. Çinko, akne, kalp hastalıkları, mide ülseri ve artrit gibi birçok hastalığın tedavisinde kullanıl maktadır. Derideki yaralanma vakalarında daha hızlı bir iyileşmenin gerçekleşmesine yardımcı olur. A, B6, C ve E vitaminleriyle birlikte alındığında deri hastalıklarına ve alerjik problemlere iyi' gelmektedir. Çinko tümörün yayılmasının en gellenmesine yardımcı olduğu için kanser hastaları çinkoyu daha fazla almalıdırlar. Günde 15-30 mg. iyi olabilir. Makulanın yaşlılığa bağlı rejenerasyonu adı verilen bir göz hastalığının tedavisin de de kullanılmaktadır. Çinko çok toksik bir madde değildir ve çok alınmasıyla ortaya çıkan yan etkileri pek yoktur. Gün de 30 mg. 'ın üzerinde alımlarda bir miktar bakır ilavesi yapmak, hem bakır eksikliğinin hem de kandaki kolestrol düzeyinin korunmasında önemlidir.