Başağrısı

BAŞAĞRISI (sudâ)

Başağrısı başlı başına bir hastalık değildir. Bazan mide ve sinirlerin hastaolmasından, yahud midenin hava yapmasından veya midenin fazla dolmuş olmasından, bazan da ânî bir hareketten meydana gelir. Meselâ: Kusmadan, uykusuzluktan, yorgunluktan, cinsî münâsebetten veya çok konuşmaktan olabilir. Bazan üzüntü ve kederden, açlıktan ve perhizden olabilir. Bazan başa bir darbe isabet etmesinden, ağır yük taşımaktan, soğuk veya sıcak havadan veya içtiği sudan olabilir1

Tedavi:
Başağrısının sebepleri değişik olduğu gibi, tedavisi de değişiktir. Şöyle ki: Bazan vücuttan kan aldırmakla; Bazan mideyi boşaltmakla; Bazan açlığı gidermek için yemek yemekle; Bazan istirahat etmekle; Bazan başa merhem sürmek. Bazan sargı sarmakla; Bazan başı soğutmakla; Bazan ise ısıtmakla;

* Bazan yüksek sesleri işitmekten ve aşırı hareketten sakınmakla mümkündür2

Baş Ağrısı Bütün Vücudu Hasta Eder: Nitekim Peygamber Aleyhis-Selâm: "Bütün müminler tek şahıs gibidir. Nasıl ki kişinin başı ağrıdığı zaman bütün vücudu hasta olur. Gözü ağrıdığı zaman da yine bütün vücudu hasta olur" buyurmuştur. (Müsned 4/271.176: Müslim birr H. 67)
Başa Kına Yakmak:
Ebû Hüreyre (r.a.) demiştir ki: "Peygamber Aleyhis-Selâm'a vahiy geldiği zaman, vahyin manevî ağırlığından dolayı, başına ağrı gelirdi. Bunu gidermek için başının tamamına kına yakardı"3

* "Başa kına yakılarak ağrının giderilmeye çalışılması, tedavi şekillerinden birisidir. Eğer baş ağrısı başka bir sebeple değil de, şiddetli hararetten meydana gelmişse, vücuttan bazı maddelerin çıkartılması gerekmek-tedir, bu durumda başa yakılan kına, gerçekten faydalı olup harareti teskin eder veya azaltır. Kına, sirke ile macun yapılıp alına sürüldüğü zaman, başağrısını sakinleştirir.

* Kına, sirke ile karıştırılıp macun hâline getirdikten sonra, ağrıyan her hangi bir organ üzerine sürüldüğü zaman, ağrısını teskin eder. Bu durum başağrısına mahsus değil, bütün organlar için geçerlidir. Zira ateşli ve iltihaplı şişlikler üzerine kına sürüldüğü zaman ağrıyı sakinleştirir.
* Kınada, organları daraltıcı bir kuvvet ve özellik de vardır"4 Nitekim Peygam¬ber Aleyhis-Selâm'ın hizmetlisi Selmâ (r.a.) şöyle demiştir:"Her kim Peygamber Aleyhis-Selâm'a başındaki bir ağrıdan şikâyet etti ise, Rasulullah, ona: "Başından kan aldır!" buyurmuştur. Her kimde ayaklarındaki bir ağrıdan şikâyet etti ise, ona da: " Ayaklarına kına yak!" buyurmuştur5

Kan Aldırmak:İbni Abbas (r.a.) demiştir ki: "PeygamberAleyhis-Selâm, başağrısı veya yarım başağrısından dolayı, ihramlı olduğu halde (başının ortasından) kan aldırdı"6* Tedavi maksadıyla baştan kan aldırmak yedi tür hastalık için şifadır. Delilik, cüzzam, alaca, şuur uyuşukluğu, baş ve diş ağrısı, gözlerde meydana gelen perde"7

* Kan aldırmanın faydalı olduğu bildirilen bu hastalıkların sebebinin vücutta kan çoğalmasının meydana geldiği ve bu çoğalmanın hastalık iras ettiği düşüncesinden hareketledir. Böylece vücuttan bir miktar kan alınınca hastalığa sebep olan kanın bir nebze azaltılmış olmasıyla hastalığın teskin edilmesi ve iyileşmesi sağlanmış olmaktadır.

Başa Sargı Sarmak ve İstirahat Etmek: Kan hücumundan meydana gelen başağrısı veya yarımbaşağrısı için başa sargı sarmak faydalıdır. Nitekim Peygamber Aleyhis-Selâm bu tür başağrısı geldiği zaman başını bir bezle iyice bağlar, bir veya iki gün evde istirahat ederdi. Nitekim İbni Abbas Hz.'leri: "Peygamber Aleyhis-Selâm, vefatı hastalığında, minber üzerinde oturarak bizlere hutbe okudu, (şiddetli başağrısından dolayı) başını siyah bir bezle bağlamıştı..." demiştir8

* Başı ağrıyan kimse, başını bir bez parçasıyla sarık sarar gibi bağlıyacak olursa; ağrıyı teskin eder ve başı kuvvetlendirir. Bu uygulama bütün başağrıları için faydalıdır9Baş Ağrısı İçin Faydalı Bazı Maddeler: Bal şerbeti baş ağrısı için gayet faydalı bir ilaçtır10

* Kına, sirke ile macun yapılır ve başı ağrıyan kimsenin alnına sürülürse, baş ağrısını teskin eder 11

* Gülsuyu, sirke ile karıştırılırsa, sıcaktan meydana gelen baş ağrısını teskin eder.
* Sıcak su içmek, soğuktan dolayı başı ağrıyanlara faydalıdır. Ceviz yemek, baş ağrısı yapar, hazmı da zordur, mide için pekiyi değildir.
Çörekotu, baş ağrısı ve yarım baş ağrısına karşı faydalıdır. Fındık baş ağrısı yapar. Reyhanın koklanması, baş ağrısını teskin eder.
Soğan çiğ olarak yenecek olursa, baş ağrısı yapar, pişirilerek yendiği zaman yan etkisi kalmaz.
Sarımsak baş ağrısı yapar. Sandal, sirke ve gülsuyu ile birlikte kullanılırsa, baş ağrısını teskin eder. Nilüfer çiçeği baş ağrısını teskin eder ve uyku getirir.
* Yağlı süt, sıtma ve baş ağrısı için iyi değildir. Sakınmak lâzımdır. Ancak içine biraz su karıştırılarak içilirse, yan etkisi azaltılmış olur. Sirke, gülyağı ve gülsuyu ile karıştırılırsa, baş ağrısına karşı gayet faydalıdır.

* Menekşenin kokusu ve merhemi, kan hücumu(tansiyon)ndan dolayı meydana gelen baş ağrısını teskin eder12

Bal şerbeti ile macun yapılan sürme, göze çekildiği zaman, baş ağrısına gayet faydalıdır. Menekşeyağı, sıcaktan meydana gelen baş ağrısına karşı faydalıdır.
Anber'in tütsüsüne durulduğu zaman nezle, başağrısı ve soğuktan meydana gelen yarımbaşağrısına karşı faydalıdır. Sabirsuyu, gülyağı ile birlikte şakaklara sürüldüğü zaman, başağrısını teskin eder.
Süt, sıtmalı kimselere ve başı ağrıyanlara iyi gelmez. Süte alışık olmayan kimselere bazı zararları olabilir, yan etkisini gidermek için ise, içine bal ve zencefil gibi baharatlar katılır.
İbni Abbas (r.a.) demiştir ki: "Peygamber Aleyhis-Selâm süt içti, sonra su isteyip ağzını çalkaladı ve:
"Çünkü süt yağlıdır" buyurdu.f/Uüs/imhayz
H. 95)
Tabip Abdullatif Bağdadî der ki: "Peygamber Aleyhis-Selâm doğru söylemiştir. Sütün yağı, sıtmalı veya başağrısı olan kimseler için pek zararlıdır. Çünkü süt, hemen safraya dönüşür. (Bağdadi
s. 153)
* Nergis çiçeği, rutubet ve safradan meydana gelen baş ağrısına karşı faydalıdır. Kabağın damıtılmış suyu, susuzluğu keser, içildiği veya onunla baş yıkandığı zaman, sıcaktan meydanagelen başağrısını giderir.
* Farekulağı otunun koklanması, soğuktan meydana gelen başağrısına, balgam, safra, soğuk algınlığı ve şiddetli ağrılara karşı faydalıdır13
* Zemzem suyu; başağrısını, üzüntü ve kederi giderir. Kalbi güçlendirir ve korkuyu teskin eder 14
* Isıtılmış çörekotu tozu; alına sarılırsa, soğuktan meydanagelen başağrısına karşı faydalıdır 15

Kaynaklar:
-M Ledüniyye2/I59. pj./.Kayyıms. (56. [3]-E Nuaym vr. 44b. II 0b: I. Sünni vr. 21 a: Süyûti vr. 16b: C. Sağır 2192: z. Kadir 5/163: M Zevâid 5195: Nenimi 1/17 Hadis zayıftır. [4]- I. Kayyım s. 157 [5]. E. Oavud tıp H. 3858: E Nuaym?n7 Sünni2 la W- Buhâri t'f 7/15: S Musned 1 il207: F Ban 4/50: Nevevî 3/290: i. Kayyım s. 126: Bu hadis tnes Ibnı Mâlik'ten de rivayet edilmiştir [7]- E. Nuaym vr. 52a 18]- Buharisalat 1/120. menâkıb 4/184: Müslim salat H. 208: l-azaılus-Sahâbe 1/97: Nihâye 21117: E. Nuaym vr. 45a: i. iunra vr. 22a: i. Kayyım s. 156: M Ledüniyye 2/159 [97-Bagdadi s. 198: Zehebî s 240: i. Kayyım s. 156. [10]- el-Edviyye s. 79 [I I]- M Ledünniye 2/159 [12]- Bağdadi s. 64. 65. 75. 82. 83. 84. 87. 89. 100. 101. 124. 153, 160. 162: Tifâsîvr 55a [13]- i Kayyim s. 333. 356. 357. 381. 382. 390. 428. 438. 441. 446. 447 [14]- Zemzem s. 29-30 [15]- Nesimi 3/263.