Erkurtaran
ERKURTARAN(KISA MAHMUT,Herba Chamaedrys, H. Teucrium chamaedrys )
Diğer İsimler: Dalakotu, Erkurtaran, Kısacık mahmut, Kumacıotu, Meşecik, Yermeşesi, Yer palamudu.
Teucrium chamaedrys L. (Syn: T. officinaîe Lam.) (Labiatae) türünün kurutulmuş çiçekli dallandır. Bu tür 10-50 cm yükseklikte, çok yıllık, tüylü, çalı görünüşünde ve otsu bir bitkidir. Yapraklar genellikle 2 cm kadar uzunlukta, dişli veya loblu kenarlı, kısa saplı, üst yüzü parlak yeşil renklidir. Şeklen küçük bîr meşe yaprağına benzer. Bu nedenle bitkiye Meşecik veya Yermeşesi isimleri verilmektedir. Çiçekler kırmızımtırak renkli ve dalların ucunda, birçoğu bir aradadır. Çok polimorf bir türdür. Anadoluda 6 kadar alttürü bilinmektedir.
Anadoluda 30 kadar Teucrium türü yetişmektedir. Bunlardan bazılarının çiçekli dallan yukarıdaki tür yerine kullanılmaktadır. Bunlar genellikle uçucu yağ ve acı madde taşırlar. Etkileri yukarıdaki türe yakındır.
T. divarticatum Sieber (Kırmızı çiçekli kısamahmut): Alt kısmının tamamen çalımsı olması ile yukarıdaki türden ayrılır. Anadoluda 3 alttürü bilinmektedir. Batı ve Güney Anadoluda yayılmıştır.
T.flavum L. (S rı çiçekli kısamahmut): Çiçeklerinin sarı renkli ve kokulu olması ile tanınır.
T. montanum L. (Dağ kısamahmudu) 5-10 cm yükseklikte, yere yatık ve çiçekleri soluk sarı renkli olan bir türdür. Kuzey ve Güney Anadolu dağlarında yetişmektedir.
T. polium L. (Tüylü kısamahmut): 10-40 cm yükseklikte, yatık veya dik, gri veya beyaz tüylü, çok yıllık bir türdür. Çiçekler beyazımtırak renklidir. Kurak yerler, kayalıklar ve tarla kenarlarında yetişir. Anadoluda çok yaygındır.
Dış görünüş: Çiçekli ve yapraklı dallardan ibarettir. Çiçekler morumsu kırmızı renkli ve tek dudaklıdır. Gövde dört köşeli ve tüylü. Yapraklar karşılıklı, tüylü, kısa saplı ve yeşil renklidir, Hafif kokulu ve acımsı lezzetlidir.
Bileşim: Tanen, acı madde, rezin, saponinler ve uçucu yağ (% 0.06 civarında) taşımaktadır.
Etki ve kullanılışı: İştah açıcı, mide ağrılarını kesici, uyarıcı ve kuvvet verici etkilere sahiptir. Memleketimizde mide hastalıklarına ve şeker hastalığına karşı çok kullanılan bir drogdur. Zehirli bileşikler taşımadığından tehlikesizdir.
Kullanılış şekli: İnfusyon (% 1), günde 2-3 bardak içilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
