Böğürtlen

BÖĞÜRTLEN AÇIKLAMA 1

Haziran - Eylül ayları arasında, beyazımsı veya pembemsi renkli çiçekler açar. Çok senelik, dikenli ve çalı görünümünde bir bitkidir. Gövdeleri silindir şekilli, içi dolu, odunlu ve dikenli dallar, önce dik, sonra aşağı doğru kıvrılırlar. Yapraklar saplı, kenarları dişli, alt yüzeyleri tüylüdür. Çiçekler dalların ucunda toplanmıştır. Meyve rengi önce yeşil, sonra kırmızı ve daha sonra olgunlukta siyahtır. Marmara bölgesi- Batı Anadolu ve Doğu Karadeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yetişir.

Faydaları

Kullanılan kısımları yaprakları, çiçek tomurcuklan ve meyveleridir.

Yapraklar, bitki çiçek açmadan toplanır ve gölgede kurutulur. Yapraklarda tanen ve organik asitler içerir. Hafif kabız edici özelliği olmakla beraber; diş etleri, bademcik ve boğaz iltihaplarında, ishal ve basurda kullanılmaktadır.

Kökü kaynatılıp, suyu içilirse kan şekerini düşürür. Böğürtlenin 70 kadar türü vardır.

BÖĞÜRTLEN AÇIKLAMA 2

Böğürtlen (Rubus fruticosus)

İngl. Blackberry - Alm. Brombeere - Fr. Feuilles de ronce noire

Drog adı: Rubi fruticosi folium / yaprak

Toplama/kurutma: İlkbahar sonuna doğru, gelişimlerini Tamamlamış olan genç yapraklar toplanır, gölge ve havadar bir yere Serilerek kurutulur. Bitkinin tümü ve hatta yapraklar bile dikenlidir; Dikkatli olmak gerekir!

Meyveler ise tam olgunlaştıklarında toplanır ve bekletilmeden Tüketilir. Bileşim: Yaprakta, tanen, organik asitler, biraz C vitamini ve çok Az uçucu yağ bulunur.Meyvede ise, meyve asitleri, mineraller ve vitaminler bulunur.

Kullanım alanları: Yapraklar, içerdikleri tanen maddesi Sayesinde, hafif kabız yapıcı etki içerir. İshale karşı kullanılabilir. Ayrıca, boğaz ve ağız boşluğu iltihaplarına karşı gargara ve çalkalama olarak kullanıma uygundur. Hafif mide rahatsızlıklarına karşı, mayıs papatyası ve nane ile eşit oranda karıştırılarak kullanılabilir. En önemli kullanım alanıise gebelik süreciyle ilgilidir. Düşük olasılığına karşı dölyatağını güçlendirmek için, gebelik süreci boyunca, gönül rahatlığı ile, günde 1-2 bardak böğürtlen yaprağı çayı içilmelidir.

Kullanım biçimleri: Bir tatlı kaşığı dolusu ince kıyılmış yaprak (veya bitki karışımı), orta boy bir su bardağı dolusu kaynar derecede sıcak suyla haşlanır, üstü kapalı olarak 8-10 dakika demlendikten sonra süzülür. Günde 2-4 bardak içilebilir.

Meyvelerin çok hoş bir tadı vardır ve kan yaptırıcıdır. Ama en Başta gelen özelliği, ses kısıklıklarında başarıyla Kullanılabilmesidir. Bu durumda, ılıklaştırılan taze meyve suyu, Derin gargaralardan sonra küçük yudumlarla yutulmalıdır. Özellikle Ses sanatçıları, konuşmacılar, öğretmenler ve politikacılar için çok yararlı olabilir. Ama uzun süren ses kısıklıklarında mutlaka bir uzman doktora başvurulmalıdır.

Uyarı: Yaprağın ve meyvenin bilinen hiçbir yan etkisi yoktur.

BÖĞÜRTLEN AÇIKLAMA 3

Böğürtlen (Rubus fruticocus)

Bitki özellikleri: Böğürtlen, ayrıntılı tanıtım gerektirmeyen bitkilerdendir. Belirli bir çiçeklenme zamanı yoktur. Mayıs ayından kış başlangıcına kadar çiçeklenir. Yani, bitkide çiçeği ve olgun meyveyi birlikte görmek mümkündür. Meyveler önce yeşil, sonra kırmızı ve olgunlaştığında morumsu-siyah renklidir.

Bileşim: Yapraklarda, tanen, organik asitler, flavon ve az miktarda C vitamini vardır. Olgun meyvenin özsuyu, değerli meyve asitleri, mineraller ve vitaminler içerir.

Toplama ve hazırlama: Gelişmelerini tamamlamış genç yapraklar, ilkbahar sonunda toplanıp, gölgelik bir yerde kurutulur. Meyve suyu, meyveler olgunlaşıp, etkin maddelerinin doruğa ulaştığında hazırlanır. Ancak taze iken yararlı olduğu için, bekletilmeden kullanılmalıdır.

Kullanım alanları ve biçimleri: Yapraklar, içerdikleri tanen sayesinde, hafif kabız yapıcı etki içerir. İshale karşı kullanılabilir. Bitki çayı ayrıca, boğaz ve ağız içi iltihaplanmalarında, gargara ve çalkalamalar için uygundur. Yaraların çabuk kapanması için, toz haline getirilmiş yapraklar yara üstüne serpilir.

Hoş bir tadı olan meyve kan yaptırıcı etki içerir. Ama en önemli özelliği, ses kısıklıklarında büyük bir başarıyla kullanılabilmesidir. Bu durumda, ılıklaştırılan taze meyve suyu, derin gargaralardan sonra küçük yudumlarla yutulmalıdır, Özellikle ses sanatçıları, öğretmenler ve politikacılar için bu tedavi biçimi çok yararlı olabilir. Ama uzun süren ses kısıklıklarında mutlaka bir uzman doktora görünmek gerekir.

Böğürtlen çayı: 1 tatlı kaşığı dolusu ince kıyılmış bitki, 1 bardak kaynar suyla haşlanır, 10-15 dakika demlendikten sonra süzülür. Bal ile tatlandırılır. Gargara için hazırlanan çay tatlandırılmaz.

Yan etkiler: Bilinen hiçbir yan etkisi yoktur.

BÖĞÜRTLEN AÇIKLAMA 4

Böğürtlen (Rubus sp.)
Yerli Amerikan kadınların düşüğü engellemek için böğürten yediğini biliyor muydunuz?

Hikayesi Nedir?
Böğürtlenler, gül familyasına ait çalılardır. Böğürtlen tarlaları her sene meyve verir. Himalaya, Marion, Silvan, hep yeşil ve siyah elmada içeren birçok türü vardır. Hep yeşil (Evergreen) türü satılan ana türüdür. Böğürtlenlerden genelde ahududu ile hibrit meyve yapılır.

Böğürtlenin Tarihi
Hep yeşil Böğürtlenin, Kuzey Avrupa'da yetiştiği ve göçmenler 1850 yılında böğürtleni Doğu Birleşik Devletler'e götürmeden yüzyıllar önce İngiltere'de ünlü olduğu bilinir. Göçmen kuşlar, böğürtlenin ün kazandığı Pasifik kıyısına, batıya doğru böğürtlen tohumları-nın yayılmasına yardım etmiştir. Himalaya böğürtleni Birleşik Devletler'e Almanya'dan gelir ama gerçek kökeni Asya'da bulunabilir.Böğürtlenin bu türü, Pasifik'in kuzeybatısında oldukça yaygındır. Bö-ğürtlenler Cascade ve Sierra Dağı otlaklarında bolca bulunur.

Böğürtlen Nerede Yetişir?
Dünyanın en büyük üreticileri Şili, Birleşik Devletler, Guatemala, Meksika, Ekvator, Romanya ve Türkiye'dir. Birleşik Devletler içinde başta gelenler Oregon Kalifomiya, Teksas, Georgia ve Arkarıas'dır.

Neden Böğürtlen Yemeliyim?
Böğürtlenler antioksidan açısından zengindir. Bir test tüpü çalış-ması çay üzümü, yaban mersini, çilek ve ahududuyla karşılaştırdı-ömda böğürtlenin en yüksek antioksidan kapasitesine sahip olduğunu ortaya çıkardı. Ayrıca C vitamini, lif ve antikanserojen özellikleri lan tanen, flavonoid ve cyanidin fitokimyasalları açısından zengindir. Ayrıca kalp rahatsızlığı riskini azaltabilen ve alerjisi olan insanarda histamin faaliyetini durdurabilen bir antioksidan olan kuersetin gibi catechinler içerir.

Doğal İlaçlar
Damıtılmış su ve böğürtleni karışırndan yapılan içeceği her saah düzenli olarak içmenin bağırsak faaliyetlerini hızlandırdığı bilinrnektedir, Böğürtlen yapraklarını çiğnemek veya az önce bahsi geçen çeceği içmek, dişeti kanamaları ve boğaz ağrılarını iyileştirmeye yardım edebilir. Yanıkları iyileştirmek ve rahatlatmak için yanık bölgeyi böğürtlen yapraklarıyla nazikçe övün.

Tam Bir Hayat Kurtaran!

KOLON VE KARACİGER KANSERİ: İnsan hücresi çalış-maları, böğürtlendeki bileşenlerin serbest radikalleri yakaladığı, karaiğer ve kolon hücrelerini hasardan koruduğunu göstermektedir.

AKCiGER KANSERİ: İnsan akciğer kanser hücreleri üstünde yapılan çalışmalar böğürtlen özünün kanserin daha fazla gelişmesin önlediğini göstermektedir, Fareler üzerine yapılan bir çalışma, böğü lendeki antosiyanin özünün (cyanidin-3-glukozit) tümör gelişimini ve metastazı (kanser hücrelerinin yayılması) engellediğini ilk defa kanıladı.

YEMEK BORUSU KANSERi: Böğürtlenlerin, laboratuar [;yemek borusu kanseri hücrelerinin gelişimini azalttığı engellediği kanıtlandı.

Böğürtlen İle İlgili İpuçları

SEçiM VE SAKLAMA
• Koyu renkli, pürüzsüz ve parlak böğürtlenler bulmaya çalışı-
• Çürüğü veya eziği var mı diyebakın, çünkü bu böğürtlenin çabuk bozulmasına yol açar.
• Buzdolabında saklayın. Sadece üç gün dayanabilir ve en lezzetli hali için hemen tüketilmelidir.

HAZıRLAMA VE SERVİs ÖNERİLERİ
• Kullanmadan hemen önce böğürtlenleri soğuk suda yıkayı Eğer dondurmaya karar verdiyseniz, soğuk suda yıkayın ve hemen buzluk kabına koyun.
• Böğürtlenleri sade yiyin ya da yoğurda, tahıl gevreğine ve meyve salatasına koyun .
• Donmuş böğürtlenlerle marmelat veya reçel yapın.
• Böğürtlen kurabiye ve turtalarda kullanmak için ideal bir meyvedir.

Basit Böğürtlen Gevreği
Sharon Gretto
Servis: 8 kişilik' Hazırlama ve Pişirme Suresi. 40 dakika Bu tarif 5 adet enerji deposu yiyecek içerir.

MALZEMELER
4 su bardağı böğürtlen, taze veya donmuş
½ su bardağı + 1 yemek kaşığı çok amaçlı un ¼ su bardağı bal
4 su bardağı esmer şeker
3 yemek kaşığı limon suyu
2 su bardağı yulaf ezmesi
2 su bardağı + yemek kaşığı katkısı; buğday unu
4 yemek kaşığı margarin

HAZIRLANIŞ: Fırını önceden 375 derecede ısıtm. Geniş bir kaseye böğürtlen, bal, limon suyu ve iki undan da birer yemek kaşığı koyun. Turta tabağına yapışmayı önleyici yemek spreyi sıkın ve karışımı dökün. Ayrı bir kasede, kalan unları, esmer şekeri, yulaf ve margarini karıştırın. Ufalanana kadar çatalla karıştırın. Böğürtlenli karışımı üstüne serpin. 30 dakika veya kızıl bir renk alana kadar pişirin.

BESİN ÖGELERi
Kalori: 220;
Toplam yağ: 5 gr. ;
Doymuş yağ oranı: 1,5 gr.;
Kolesterol: Omg. ;
Sodyum: 50 mg.;
Toplam karbonhidrat: 43 gr. ;
Lif: 5 gr.;
Şeker: 27 gr. ;
Protein: 3 gr.

BÖĞÜRTLEN AÇIKLAMA 5

Diğer isimleri: Avat, Diken çileği, Fiske, Gürüzüm, Kararnama.

Bitki: Anadolu' da yaygın bir bitkidir . Avrupa ve Kuzey Amerika' da bulunur. 2 m 'ye kadar yüksekliği olan, çalı görünümünde, dikenli, çok yıllık bitkidir. Yapraklar 3-5 yaprakçıklıdır, yaprakçıklar oval şekilli olup ucu sivridir, kenarlan basıt veya çift dişlidir. Üst kısmı yeşil, alt kısmı tüylü veya tüysüz olabilir. Çiçekleri 5 parçalı beyaz, bazen pembedir. Meyve hamken yeşil , olgunlukta siyah-siyah viole renklidir. Haziran ayından temmuza kalan çiçek açar. Yaprakları mayıs-temmuz ayları arasında toplatır.

İIaç etkili kısmı: Çiçek açma döneminde toplarup kurutulan, mayalanmış entasyon) veya mayalanmamış yapraklardır. Bileşiminde tanen, organik asitler, flavonoid ve pentacyclische triterpen asitleri bulunur.

Etkisi: Dokulan sıkılaştırarak su kaybını önler ve mikropların üremesine el olur.

Kullanıldığı yerler: Basit isal rahatsızlığında ve ağız ve boğazdaki hafif planınalarda kullanılır.

Kullanılmaması gereken haller: Yok.

istenmeyen Etkileri: Yok

ilaçlarla uyumsuzluğu: Yok Kullanım miktarı: Günlük ortalama kullanım miktarı 4,5 gr kurutulmuş yapraktır.

Kullanım şekli: çayı şöyle hazırlanır: 2 çay kaşığı kıyılmış kuru yaprak fincana konur. Üzerine 150 mI kaynar su ilave edilir. Fincanın ağzı kapalı olarak 10 dakika demIenir, süzülür ve içilir. Günde 2-3 defa taze hazırlanan çay yemek aralarında içilebilir.Aynı şekilde hazırlanan çayla gargara yapılabilir. Gargara günde sık sıkarlanır.

Kullanım süresi: İsal halinde günde 1,5-2 litre su içllmelidir. İsal3-4 günde geçmiyorsa hekime başvrulmalıdır.

BÖĞÜRTLEN AÇIKLAMA 6

(Diken çileği, diken otu, kapina, Fuska, gürüzüm, kürmez, mihra)

Etkileri

* Büzücü

* Tonik

* Böğürtlen yaprakları ve köklerin uzun süreli kullanımı bağırsak iltihabı, kronik apandisit ve beyaz akımı için faydalıdır.

* Balgam söktürücü özelliği olduğu da söylenmektedir.

* Kurutulmuş kökünden hazırlanan çay, vücutta sıvı birikmesi hallerinde kullanılabilir.

* Kanayan diş etleri için yapraklarının çiğnenmesinin tarihi Hz. İsa dönemine kadar gider.

Hazırlanışı ve Kullanma şekli

* 1/2 su bardağına 2 çay kaşığı kuru yaprak koyun. Günde 1/2 ila 1 su bardağı alın.

* 1 su bardağı kaynar suya, 1 çay kaşığı kök veya yaprak koyun. Günde 1 ila 2 su bardağını soğuk olarak alın.

* tentür olarak (kökün), gerektikçe suya 15 ila 40 damla olarak alın.

BÖĞÜRTLEN AÇIKLAMA 7

Özellikleri

• Ortalama boyu 2-3 metre olan bu bitkinin siyah meyveleri vardır.

• Tüm Avrupa ve yurdumuzda yetişir.

• Reçel, şurup ve sirke yapımında kullanılır.

Faydaları

• Vücuda kuvvetlendirir.

• Boğaz ve ağız hastalıklarına şifa verir.

• Kabız yapıcı etkileri vardır.

• Dişeti kanamalarını geçirir.

• İdrarı söktürür.

BÖĞÜRTLEN AÇIKLAMA 8

"Kür", "tilki üzümü" gibi adları da vardır. Antioksidandır. C vitaminince zengindir.

E vitamini içerir. Tanen alkoloiı, glikozit içerir ve organik asitlerce zengindir.

Şeker, glikoz, sakkaroz ve früktoz içerir. Limon asitli içerir.

Yüksek tansiyonu düşürür.

İdrar söktürücü etkisi vardır.

Dil, diş ve ağız iltihaplarmda kullanılır.

Ağrılan dindirici etki gösterir.

Göğüs ağrılarma iyi gelir.

Kansorejen maddelerin etkisini azaltır.

Müshil etkisi vardır.

Mide ve bağırsak rahatsızlıklarına iyi gelir.

Çayı gargara yapılırsa boğaz ağrrlarına iyi gelir.

Kansızlığa iyi gelir.

Kadmlardaki akıntıya iyi gelir.

Kolite karşı faydalıdır.

Böbrek kumlan için kullanılır.

Vücuttaki zararlı besin atıkların temizlenmesini sağlar.

Kullanılışı 1: Şeker hastalığı için kökü kaynatılır içilirse kan şekerini düşürür. Şeker hastalığına iyi gelir. 2-3 gram böği.irtlen kökü 1 bardak suda kaynauldıktan sonra 20-30 dakika demlenir. Sonra suyu içilir. Ayrıca olgunlaşmamış meyveleri ve meyve suyu şeker hastalarına iyi gelir.

Kullanılışı 2: 20-30 gr böğürtlerı yaprağı yarım litre suda kaynatılır ve bu sudan günde 2-3 bardak içilir. Kurusunun çayı terletir ve soğuk algınlığına iyi gelir. .

Gebelikte böğürtlerı çayı içilirse faydalıdır. Cenini korur.

Kullanılışı 3: Balla karıştırılır içilirse ishale iyigelir.

Kullanılışı 4: Böğürtlerı yaprağı çiğnenirse ağız kokusuna iyi gelir.

Kullanılışı 5: Meyvesi ezilir yenirse kabız yapıcı özelliğe sahiptir. Meyvesi yenir.

Kullanılışı 6: Diş eti rahatsızhkla rt için. Böğürtlerı suda kaynatılıp bu su ile ağız çalkalanırsa ağız yaraları ve diş eti iltihaplanmasına iyi gelir. Böğürtlen yaprakları çiğnenirse diş eti kanamalarını durdurur.

BÖĞÜRTLEN AÇIKLAMA 9

Hayatımızdaki Yeri: Onun yararını bilenler, özellikle tazesini, piyasaya çıkar çıkmaz alırlar. Çünkü raf ömrü çok kısadır. Bununla birlikte şurubu ve reçeli de ünlüdür. Ama taze böğürtlen hem lezzet hem de şifa bakımından en yüksek verimi alabileceğiniz bir vitamin deposudur.

Yararları

a) Taze böğürtlenin suyu, ishale çok iyi gelir. Ancak, hemen tüketilmelidir. Çünkü böğürtlen suyu saklanamaz; sirkeleşir.

b) Böğürtlen, ağız yaralarını iyileştirir.

c) Yaşlılıktan kaynaklanan hafıza kayıplarına karşı, en iyi ilaçlardan biri kabul edilmektedir.

d) İdrar söktürücü özelliği vardır.

e) Güzellik için, böğürtlen çiçekleri 50 grama bir 1 litre su ölçüsü ile kaynatıldığı zaman, elde edilecek su, eller için çok iyi bir güzellik losyonudur.

f) Kadınların periyodik dönemlerinde aşın kan gelmesini önler.

g) İshali keser.

h) Meyve ve yapraklarıyla hazırlanan lapanın dıştan uygulanması, hemoroite iyi gelir. Meyve ve yapraklarıyla hazırlanan lapanın dıştan uygulanması, yara iyileştirici etkiler taşır ; ciltteki yanma hissini azaltır, hafif yanıklara iyi gelir. i) 100 gr. böğürtlende 58 kalori vardır.

j) Karbonhidrat ve A vitamini bakımından zengin bir meyvedir. Kolesterol miktarı sıfırdır.

Kimlere Yaramaz: Kabızlığa neden olabileceği için, fazla tüketilmemelidir.