Bayır Turpu

BAYIR TURPU AÇIKLAMA 1

Kullanılan Maddesi: Kök, kök sapları, çiçekli ve yapraklı dalları


Tıbbî Özellik ve Faydaları

Dahilen: Taze kök sap ve kökleri C vitamini eksikliğinde, idrar söktürücü, bronşiyal nezlede, az dozda iştah açıcı, yağlı yiyeceklerin sindirimini kolaylaştırıcı olarak, organizmanın güçlenmesini sağlayıcı, astım tedavisinde, safra kesesi, böbrek kum ve taşlarının düşürülmesinde, faydalıdır, dişeti iltihabım giderir, diş etlerini kuvvetlendirir. Kemik erimelerinde kullanılır.

Kullanılışı: Kökler rendelenir, sabah-akşam birer çorba kaşığı yemekle birlikte yenilir. Veya kökler ince ince doğranır,üzerine şeker serpilir, meydana gelen sudan günde 1-3 çorba kaşığı içilir. İdrar yollarının daralmasında, 1 bardak kaynar suya, 1 kaşık ufalanmış bitki konur, 10 dk bekletilir, bir günde yudum yudum içilir. Astımda 1 çorba kaşığı bayır turpu suyu 1 çorba kaşığı balla yenilir, balgamı söktürür, yatmadan evvel yenmelidir.

Astımda rendelenmiş bayır turpu sütle beraber kaynatılıp içilir.Hazımsızlıkta bayır turpu sirkesi günde 2-3 k.aşik içilir. (Bayır turpu sirkesi 5 yemek kaşığı bayır turpu 1 şişe sirke içeri¬sinde 14 gün bekletmekle elde edilir).Safra kesesi taşı, böbrek taş ve kumunu düşürmek için bayır turpu rendelenir meydana gelen su sirke ve balla karıştırılarak günde 10 çay kaşığı içilir.Taze kökten elde edilen su antibiyotik tesirli madde ihtiva eder. Doz aşımı salya bezlerini iltihaplandırır, zehirlenmelere sebep olabilir.

Haricen: Sıraca, ergenlik sivilce ve çıbanlarını gidermek için bir miktar bayır turpu ince bir şekilde doğranır, bir kavanoza doldurulur, üzerine sirke konulur, ağzı sıkıca kapatılır, 12 gün müddetle toprağa gömülür, çıkarıldıktan sonra ezilir ve bir bezden süzülür,elde edilen suya, bal ilave edilir, bununla ergenliklerin üzeri ovuşturulur, çok kısa zamanda ergenliği geçirir.

Bayır turpu suyu ile cilt ovalandığında cilt hastalıklarına faydalı olur. Romatizma, gut, adale ve eklem yerleri ağrılarında bayır turpu dilimler halinde ağrıyan yerlere konulur. Veya rendelenip lapa halinde sarılır. Bel ve sırt ağrılarında bayır turpu dilimler halinde ağrıyan yere sarılır, 20 dk bekletilirse faydası görülür.Kol ve dirsek ağrılarında aynı şekilde kullanılır. Diş ağrısında dişe konulur.

BAYIR TURPU AÇIKLAMA 2

Özellikleri

• Yol kenarlarında, çukurlarda yetişir.

• Meyvesi kullanılır.

Faydaları

• Bir metre civarında boyu olan bir bitkidir. Esasen turp berri ve bostani kısımlarına ayrılır. Berri, Haziran-Temmuz ayında beyaz çiçekler açar.

• Şifası çok olmakla beraber çok miktarda yenilse böbrekleri tahriş eder.

• İyice rendelenmiş haldeki bayır turpu deri, adale ve eklem yerlerine iyice sürüldüğünde, romatizma, cilt hastalıklarına fayda verir.

• Siyah ekmekle rendelenmiş bayır turpu yenildiğinde iştah açıcı özellik taşır.

• Bundan yapılan sirke de iştah açıcı olarak kullanılır.

• Ancak, günde üç çay kaşığı kadar içmek gerekir.

• Ardından da muhakkak bir bardak su içmek lazımdır.

• Mide için iyi gelmez.

• Gaz yapar.

• Tohumları sirke ile içildiğinde kusturur, idrarı söktürür.

BAYIR TURPU AÇIKLAMA 3(ACl KÖK)

Arapçası: Fücl-i berrf
Latincesi : Sochlearia armoracia

Yetiştiği Yer ve Çeşitleri: Yol kenarlarında, çukurlarda yetişir.

Kullanılan Maddesi: Meyvesi

Tıbbi Özellik ve Faydaları
a) Bir metre civarında boyu olan bir bitkidir. Esasen turp berri ve bostani kısımlarına ayrılır. Berri, Haziran-Temmuz ayında beyaz çiçekler açar. Şifası çok olmakla berebar çok miktarda yenirse böbrekleri tahriş eder.
b) İyice rendelenmiş haldeki bayır turpu deri, adale ve eklem yerlerine iyice sürüldüğünde, romatizma, cilt hastalıklarına fayda verir. Siyah ekmekle rendelenmiş bayır turpu yenildiğinde iştah açıcı özellik taşır.
c) Bundan yapılan sirke de iştah açıcı olarak kullanılır. Ancak, günde üç çay kaşığı kadar içmek gerekir. Ardından da muhakkak bir bardak su içmek lazımdır.
ç) Mide için iyi gelmez. Gaz yapar.
e) Tohumları sirke ile içildiğinde kusturur, idrarı söktürür.

BAYIR TURPU AÇIKLAMA 4

Turpgiller familyasındandır. Anayurdu Akdeniz bölgesidir. Ama günümüzde tüm ılıman iklim kuşağındaki yerlerde ve ülkemizde yaygın olarak yetiştirilmektedir. 30-60 cm. boylanabilen, çok yıllık dayanıklı otsu bitkidir. Elips biçimli, ucu sivri, iri, kaba dokulu ve parlak yeşil yaprakları vardır. Yuvarlak kesitli ve boylamasına kabartılı saplarla köke bağlanan bu yapraklar ezildiğinde yakıcı bir koku yayarlar.

Yaprak koltuklarında haziran-temmuz aylarında açan çiçekleri, beyaz salkımlar halinde olur. Bitkinin yumru kökü uzun, kalın, dışı sarı kahverengi, içi beyaz ve etlidir. Bu kökün de yakıcı bir kokusu vardır. Güneşli ve açıklık alanları, derin kazılmış, hafif ve nemli toprakları seven bayırturpu, tohumlarıyla çoğalır. Bitkinin taze yumru kökü kalsiyum, sodyum, magnezyum gibi mineraller ile C vitamini yönünden zengindir.

Ayrıca hardal yağı, glikozit ve sinirin maddelerini içerir. Bu kökler ince rendelenerek, hardalsı baharat kokusunu versin diye bazı et ve balık yemeklerine katılır. Bayırturpunun kökleri parçalanarak kum içinde ileriki kullanımlar için taze olarak saklanabilir. (Bu tür kök saklama ve ileriki günlerde kullanma yöntemi Avrupa'da pek yaygındır.)

Tibbi Etkileri ve Kullanımı

Bayırturpunun tıbbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri şöylece özetlenebilir:

• Sindirim sistemini uyarır, iştahı açar, mide ve bağırsaklardaki gazı söktürür, ağrıları dindirir.

• İçerdiği antibiyotik nitelik nedeniyle bağırsakların çeperlerini koruyucu rol oynar.

• Hafif müshil etkisi vardır.

• Grip ve yüksek ateşte iyileştirici etki yapar.

• Balgam söktürücüdür.

• İdrar yolları iltihaplarını iyileştirir.

Bütün bu durumlar için tıbbi etkisini sağlamak üzere, bitkinin yumru kökü sonbaharda toprağı kazılarak sökülür. Temizlenip iyice rendelenerek günlük diyete katılır. Ya da bitkinin ufak parçalara bölünmüş yumru kökünden l tatlı kaşığı alınarak üzerine l bardak kaynar su dökülüp 5 dakika süreyle demlendirilir. Böylece hazırlanan infüzyondan günde üç kez birer bardak içilir. Grip ve yüksek ateşte, içilen infüzyon miktarı artırılabilir.

• Bayırturpu romatizma, bel ve sırt ağrılarına da iyi gelir. Bunun için, bitkinin yaprak ve çiçekli bölümleriyle yara lapası hazırlanır ve şikâyet edilen yerlere bu lapa dıştan uygulanır.

UYARI: Gebe kadınlar ile böbrek sorunu olan kişiler, aşırı miktarda bayırturpu yememelidir.