Banotu

Diğer isimler:

Gavurhaşhaşı, pağdağan, Batbatan.

Latince Adı:

Hyoscyamus Niger.

Bitki:

30-80 cm boyunda, MayısEylül ayları arasında sarımsı renkli çiçekler açan, tüylü otsu bir bitkidir. Yetiştiği Yerler: Kuzey hariç Avrupa'nın tamamına, Asya ve Kuzey Amerika'ya yayılmıştır. Türkiye'de Trakya, Karadeniz ve Ege kıyıları ile, Konya, Kayseri civarlarında bulunur. Harabelerde, yol ve çit kenarlarında rastlanır.

Tarihçe:

Banotu yaprağı eski Yunanlılar ve Romalılar tarafından kullanılmaya başlanmış ve günümüze kadar da önemi giderek artmıştır.

1910'da meşhur katil Dr. Crippen, İngiltere'de karısını banotu ile zehirIeyerek öldürmüştür.

Hayal gördürücü etkisi sebebiyle büyü ayinlerinde kullanılmıştır.

Kullanlışı:

Banotu yaprakları, kökü ve tohumları kurutularak kullanılır. Yaprakları toplamak için en uygun zaman bitkinin çiçekli olduğu dönemdir.

Çiçekler açmadan önce veya döküldükten sonra toplama tercih edilmez. Haricen ağrı kesici olarak kullanılmak üzere yağlı ve vazelinll merhemleri yapılabilir.

İçindeki Maddeler: Önemi taşıdığı alkaloidlerden ileri gelmektedir. En fazla hyoscyamin olmak üzere skopolamin ve atropin taşır. Tıbbi Etkiler:

Alkaloidler zehirli olduğundan dahilen kullanımı mutlaka doktor kontrolü altında olmalıdır.

Zehirlenmede ilk belirtiler ağız, boğaz ve ciltte kuruluktur. Daha sonra çarpıntı ve gözbebeklerinin büyümesiyle ışıktan rahatsız olma durumu ortaya çıkar.

Ağır zehirlenmelerde işeme ve dışkılama zorluğu, solunum felci, kasılmalar hatta ölüm görülebilir.

Banotu alkaloidleri beyine etki ederek uyku ve uyuşukluk oluşturur. Yine sinirlere etki ile ağrı kesici roloynar. Bronş kaslarını gevşeterek nefes darlığını, özellikle astımularda önler.

Mide ve barsak kaslarını da gevşeterek spazmları çözer ve kabızlığa sebep olur.

ldrar yolları kaslarını da gevşettikleri için, idrar kesesi kapasitesi genişler ve işeme güçleşir. Bu etkiden çocukların gece işemelerini önlemek için faydalanılmaktadır.

Banotu ter, tükrük, mide ve bronş salgılarını arttırır.

Yaşlılığa bağlı titremelerde de etkilidir. Aynı etki mekanizması ile Parkinson hastalığında da faydalıdır.

Haricen de romatizmal ağrılar için uygulanabilir. Haricen uygulama için 50 gr. kuru banotu 1 lt. suda kaynatılıp bu şekilde sürmek suretiyle kullanılır.