Hayıt Otu Nerede Yetişir

Botanik:
Hayıt 1-5m boyunda yetiştiği yöreye göre bazen funda, bazen de küçük bir ağaç şeklinde olabilir. Yaprakları uzun saplı, karşılıklı, bir sonraki ile çaprazdır. Her yaprak 5-7 yaprakçıktan oluşur ve bunlar parmak gibi sapa bağlandığından Beşparmak ağacı diye de anılırlar. Yaprakçıkları 5-10cm uzunluğunda, 2-4cm eninde, kenarları genellikle bütün, mızrak şeklinde, alt yüzeyi beyaz tüylü ve üst yüzeyi ise düzdür. Çiçekleri ortada büyükçe başak şeklinde bir çiçek demeti ve ondan daha küçük iki adet yan başlardan oluşur. Her çiçek başağı pembe, mor, açık mavi veya, beyazımsı pembe yüzlerce çiçekten meydana gelir. Meyveleri 3-5m çapında, siyahımsı kırmızı renkte, genellikle küre şeklinde ve içinde 4 adet çekirdek bulunur.

Yetiştirilmesi:
Hayıt Türkiye‘nin Akdeniz, Ege ve Marmara bölgelerinde yabani olarak yetişen bitkinin İç Anadolu ve Karadeniz bölgesinde yetiştirmek mümkündür. Almanya‘nın Frankfurt şehrinde yetişen bitki Türki-ye‘nin İç Anadolu bölgesinde rahatlıkla yetişir.

Hasat zamanı:
Yetiştiği yöreye göre farklı zamanlarda meyveleri olgun-laşır ve ona göre toplanır, dövülür, çıkan tohumları kurutulur ve kaldırılır. Almanya‘da ise bitki ancak Ağustos‘ta çiçek açar.

Birleşimi:
Hayıt meyvesinin birleşimindeki önemine göre şöyle sıralayabiliriz; a) Labdan-Diterpenler;Rotundifuran %0,04-0,3, Vitexilakton %0,04-0,17 ve 6ß, 7ß-Diyasedoksi-13-hidroksilabda-8, 14-Diene
b) Flavonitlerden; Gasticin (5,3-Dihidroksi-3,6,7,4-Metoksiflavon, 6-Hidroksikampferol-3,6,7,4-tetrametileter ve Chrysosplenol
c) İridoidglikozitlerden; Agnosid ve aucubin
d) Eter yağı türevleri (uçucu yağlar) %0,5-1,2 arasında olup bunun da en önemlisi Eukaliktol (1,8-Cineol), Limonen, ?-Pinen, ß-Pinen, Borylasetat ve Kafur içerir.
e) Sabit yağlardan; Caprinasit, Palomitinasit, Palomittoleinasit ve Sitearinasit
f) Ayrıca acı maddeler, vitaminler ve mineraller içerir.