Enir Yaban Mersini

Yaban Mersini (Likapa), (Vaccinum myrtillus) dik ve kuvvetli büyüme gösterir. 10m boylanabilinir. ancak kültüre alındığında 1-3 m'ye budanmalıdır. Yaprakları küçük, oval veya eliptik olabilir. Meyveleri 1,2 ile 1,5 gram ağırlığında, mavi-siyah renkte, sert kabuklu ve fazla çekirdeklidir. Çiçek tomurcukları kış döneminde -24 ºC ile 30 ºC'lere dayanabilmektedir.

Amerika Birleşik devletleri (ABD) başta olmak üzere bazı Avrupa ülkelerinde binlerce hektarlık alanlarda yaban mersini tarımı yapılmaktadır. Günümüzde ticari olarak yetiştirilen yaban mersini 1906 yılından itibaren ABD‘de başlatılan seleksiyon çalışmalarının bir ürünüdür.

Bu çalışmalarla seçilen yaban mersini tipleri daha sonra kendi aralarında melezlenerek yeni çeşitler elde edilmiştir. Çok hızlı bir şekilde üretilerek satışa sunulan yaban mersinleri Dünyada popüler meyvelerden birisi iken ülkemizdeki yetiştiriciliği 2000‘li yıllarda ancak Rize‘de başlatılmıştır.

Taze meyveler mevsiminde sofralık olarak tüketilmemesine karşın ABD de ve diğer bazı gelişmiş ülkelerde ilaç olarak ta tüketilmektedir. Mevsiminden sonra ise derin dondurucularda dondurularak -20°C nin altında muhafaza edilebilmekte ve böylece ileriki dönemlerde kullanılması sağlanmaktadır. Meyveler beyindeki hipofiz bezinden doğal olarak üretilen melatonin hormonunun ayarlanmasında da önemli bir göreve sahiptir.

Melatonin aynı zamanda antioksidan olması nedeni ile vücutta üretilen yaşlanmaya ve hücre ölümlerine neden olan serbest radikalleri bozarak vücuda yardımcı olmaktadır. Melatonin uyumayı kolaylaştıran uyku düzenleyici özellikte olup vücudun 24 saatlik ritminden de sorumlu, etkili ve güçlü bir antioksidandır. Melatonin vücut tarafından hızlı ve kolay bir şekilde absorbe edilebilmekte ve yeterli miktarda meyve tüketilmesi ile kandaki düzeyi artırılabilmektedir.

Yaban mersininde melatonince zengin bir meyvedir. Hipofiz bezi vücutta hormonların seviyesini ve günlük metabolik dengenin ayarlanmasına yardımcı olarak geceleri melatonin salgılayıp sanki bir biyolojik saat gibi görev yapmaktadır. Kandaki seviyesi gündüzleri çok düşük olan melatonin güneşin batmasıyla beyne gelen güneş ışınlarının azalması sonucu salgılanmaya başlar. Bu salgılanma saatlerce devam eder ve gece yarısından sonra saat 2-3 gibi en yüksek seviyesine ulaşır. Özellikle bazı meyvenin melatonin içerikleri önemli derecede yüksektir. Bunlardan en önemlisinde üzümsü meyveler oluşturmaktadır.