Yorgunluk

Yorgunluk nedir?

Yorgunluk için genel bir tanimlama yapmak zordur ancak normal aktivite sirasinda ya da sonrasinda tükenmislik hissi ya da aktiviteye baslamak için yeterli enerji olmadigi hissi olarak tanimlanabilir.

· Yipranmislik (Weariness)
· Yorgunluk (Tiredness)
· Tükenmislik (Exhaustion)
· Güçsüzlük (Weakness)
· Çalismanin tatsizlasmasi (Distaste for work)
· Sikinti (Boredom)
· Performans azalmasi (Reduced performance)
· Halsizlik (Listlessness)
· Egzersizle dispne (Exertional dyspnea)
· Enerji yoklugu (Lack of energy)
· Uykulu hal (Sleepiness)
· Çalismaya isteksizlik (Unwillingness to work)

Ancak terminolojide bir karmasa oldugu da gerçektir. Hastalar güçsüzlük oldugunda yada egzersizde nefes darligi oldugunda bunu yorgunluk olarak tanimlarlar. Aslinda güçsüzlük kas güçünde azalma olmasi ve bunun da fizik muayenede saptanmasi halinde kullanilmasi gereken tanimlamadir. Bu yakinma yada bulgunun altinda nörolojik yada musküler nedenlerin olup olmadiginin arastirilmasi gerekir. Ancak fizik muayene bulgusu olmadiginda güçsüzlük yorgunluk ile sinonim olarak kullanilabilir.
Klinisyen hasta yakinmasinin gerçekten yorgunluk olduguna karar verirse bunu asagidaki kategorilerden birine koymali ve baslangiç incelemelerine bu çerçeveden baslamalidir.

Yorgunluk Nedenleri

1. Depresyonda mısınız? Halsizlik, yorgunluk başağrısı,iştahsızlık en sık rastlanan bulgularıdır.

2. Yeterli ve kaliteli uyku en son ne zaman uyudunuz?Yetişkinler ortalama günlük 7-8 saat uyku uyumalılar.Büyüme gelişme çağındaki çocuklar ise 9-10 saatten daha az uyumamalıdır.Uykusuzluk vücudun uykuda yenilenmesi işleminin yeterince yapılamamasına sebep olduğunu biliyor muydunuz?

3. Uyku apnesi mi yaşıyorsunuz? : Obez ve KOAH hastalarının en büyük derdi! Uyku esnasında belirli aralıklarla solunum durur.Bu kesintiler kişiyi uykudan uyandırır yada derin ve sağlıklı bir uyku dönemi yaşamasına mani olur.Kişi yatakta yatar fakat debelenip durur.Mutlak çözüm mü istiyorsunuz: aşırı kiloları vermek sigara ve benzeri risk faktörlerini hayattan uzaklaştırın!

4. Neden yetersiz besleniyorsunuz? Az yeme sonucu oluşan enerji eksikliği,bitkinlik,kan şekerinin düşük seyretmesi kişiyi yorgun ve dermansız kılar. Ne mi yapacaksınız: 3 öğün düzgün yemek yiyerek ve ara öğünler protein ve kompleks karbonhidrat tüketimine dikkat ederek hayat daha hafif ve kolay olacak…

5. Kansızlıkla mı savaşıyorsunuz? Adet kanamasının aşırı olduğu durumlar en sık sebebi oluşturur.Buda demir eksikliğine sebep olur.Demir kırmızı kan hücrelerinin yapısına iştirak eder.Dokulara oksijen taşınmasını sağlar. Eksiğin yerine konması(Demir,B12,Folikasit gibi…) ve iyi ve yeterli beslenme ile çözümünü bulabilirsiniz…

6. Aşırı kafein tükettiğinizin farkında mısınız?Sinirlilik,cuykusuzluk,kalp atım hızının artması tansiyon yüksekliği…Aşırı kafein tüketimi yorgunluğa sebep olur.Kafein içeren içecek,ilaç,kahve ve çayın aşırı tüketiminden kaçının!

7. Yeteri kadar su içmiyor musunuz?

8. Vardiyalı bir işte mi çalışıyorsunuz? Çözümü uyuduğunuz alanı sessiz, loş tutarak bulabilirsiniz.

9. Herhangi bir besine karşı alerjiniz var mı? Alerji yapan besinlerin tesbitinin yorgunluğa derman olacağını biliyor muydunuz?

10. Kalbe dikkat!Özellikle egzersiz ve naktiviteye dayalı durumlar sonucunda yorgunsunuz. Giderek kolay yapılan işlerin yapılmasında zorluk çekme söz olacaktır. Vakit geçirmeden doktorunuza gitmelisiniz…

11. Şeker Hastalığı:Yüksek kan şekeri,hücreye girip metabolize edilemediğinden enerji kaynağı olarak kullanılamaz.Yeterince besin tüketilmesine rağmen enerjisiz kalan vücutta yorgunluk baş gösterir.Uygulanacak ilaç tedavisi,diet ve egzersiz hastalığı kontrol altına alacaktır.

12. Eyvah İnsülin Direnci mi var? Gün içinde acıkma atakları,tatlıçekme,yemek sonrası uyku gelmesi,halsizlik,yorgunluk sık bulgularındandır.

13. Hipotiroid ve yorgunluk: Metabolizma yavaşlar kişi kendini halsiz ve yorgun hisseder,kiloalır,vücutta doku aralıklarında ödem olur.Dışarıdan verilecek tiroid hormonuyla yeniden vücut dengesininindüzelebileceğini biliyor muydunuz?

14. Yorgunluğunuz belki idrar yollarındaki bir enfeksiyondan kaynaklanıyor: İdrarda yanma hissi acil işeme hissi olmaksızın yorgunluk ve halsizlik ortaya çıkar.İdrar tetkik veantibiyoterapi ile 1 haftada sorun çözülür.

15. Çok fazla Alkol tüketiminin uykuya geçişi ve derin uykuya mani olduğu için yorgunluğa sebebiyet verdiğini biliyor muydunuz?
Son yıllarda popüler olan D vitamini eksikliği halsizlik ve yorgunluk duygusunun sorumlularındandır.

16. Kadınlarda Menapoz: Gece terlemeleri,sıcak basması meydana gelen hormon dengesizliği sonucu yorgunluk ve halsizlik olur.

17. Kanserler:Hastalığın kendi kemoterapi,radyoterapihalsizlik,yorgunluk yapar.

18. Antidepresanlar,alerji ilaçları,hipertansiyon ilaçları,kaygı giderici ilaçlar, tedavide yorgunluk rastlanabilir durumlardır.

19. Günlük yaşamın vazgeçilmezi:Kronik Stres: Aşırı gerilime bağlı halsizlik ve yorgunluk söz konusudur.

20. Neden Çikolata yorgunluğa çözüm? Seratonin Hormonu Yetersizliği: İştah ve uykuyu düzenlerBeyinden salgılanır,yediğimiz karbonhidratlar insulinle eş zamanlı geçici seratonin salgılatırlar.

Yorgunluk Nasıl Tedavi Edilir

Baharla birlikte başlayan hareketliliğe ayak uydurabiliyor muyuz? ART Tıp Merkezi Tamamlayıcı Tıp Uzmanı Dr. Murat Unan kronik yorgunluk ve tedavisi konusunda önemli bilgiler veriyor.

Bazılarımız için mevsim ne olursa olsun, günler sanki sırtlarında bir çuval taş ile yokuş çıkmaya benziyor. Her gün yorgunluk içinde geçiyor ve ne kadar dinlenirlerse dinlensinler bir türlü kendilerine gelemiyorlar. Sabahları zor uyanıyor ve güne hızlı bir başlangıç yapabilmek için kahve veya sigara gibi uyarıcılara ihtiyaç duyuyorlar. Kas ağrıları, uyku bozuklukları, zihinsel performansın bozulması, alerjiler ve boğaz yanması bu tabloya eşlik eden belirtilerin başında geliyor. Bu koşullar altında günümüz yaşamının yüksek beklentilerine yetişebilmek için olağan üstü çaba harcamalarına rağmen, içine bulundukları durumdan tatmin olamadıkları için bir de depresyon ve anksiyete ile uğraşmak zorunda kalıyorlar.

Bugün Kronik Yorgunluk Sendromu olarak adlandırdığımız bu tablonun altında çok sayıda nedenin yattığı düşünülmekte. Ancak bu kadar farklı nedenin ortak kesişim alanı olarak hücrelerin enerji kullanımdaki zorluğu görebiliriz. Bu zorluğu temelde iki ana başlık altında ele alabiliriz:

Kronik Yorgunluk Sendromunun Temel Nedenleri:

• Hücreye gelen oksijenin, gıdaların ve yardımcı maddelerin yetersizliği ve mitokondrilerin (hücre içi enerji santralleri) zorlanması
• Atık madderin atılımındaki zorluklar ve hücrelerin içinde bulunduğu temel maddenin atıklarla yığınlanması
Birçok kişi stres ve kronik yorgunluk sendromunda yüksek miktarlarda kahve ve şekere daha çok ağırlık vermektedir. Kısa dönemde bunlar enerji sağlasalar da aşırı miktarda kafein ve rafine karbonhidratlar kronik yorgunluğu ağırlaştırabilir. Bunun sonucunda baş ağrıları, aşırı uyarılmalar ve gerginlikler, konsantrasyon sorunları ortaya çıkabilir. Stres ve yorgunluk döneminde kan glükozunu dengelemek daha zor olduğu için, rafine karbonhidratların alımını azaltamak çok önemlidir. Bu durum kan şekerinin aşırı miktarda oynamasına ve şeker düzeylerinin düşmesine neden olur (reaktif hipoglisemi).

Yorgunluk Giderici Bitkiler

Isırganotu: