Yorgunluğa Ne İyi Gelir

16-03-2015 --
0 Yorum

YORGUNLUĞA NE İYİ GELİR

İki tip yorgunluktan söz edilebilir:

1. Organik yorgunluk: Ağır kas egzersizi sonucu, kanda laktik asit gibi, kas dokusu metabolizması artık ürünleri belirir;

2. Psikolojik yorgunluk: Sinir dokusu yorgunluğu söz konusu olmadığından, burada artık madde birikimi yoktur. Bu durumda yorgunluk, can sıkıntısının bir ifadesidir.

Can sıkıntısı, tekdüze veya istenmeyen bir işin yapılması sırasında, bu tip yorgunluğa yol açabilir. Günümüzde, genellikle ikinci tip yorgunluk söz konusu olur: Örneğin, “endüstri yorgunluğu” denen halin aslı budur. Bundan ötürü, işini sevmeyen ve yorgunluk hisseden kişi, sevdiği bir işe geçtiğinde, yorgunluğunun da kaybolduğunu görür. Bu tip yorgunluğun, çok reklamı yapılan ilâçlarla giderilmesi düşünülemez, çünkü sinir dokusu yorulmaz, fakat, yorgunluk hissini unutturan, amfetamin ve hatta alkol gibi uyarıcı maddeler vardır. Yorgunluğa karşı glikoz salık verilmesi de yersizdir, çünkü, genel anlamda, glikoz, enerji veren bir madde olmakla birlikte,

a) Bir fincan tatlı çay veya adi kesme şekerinden farkı yoktur,

b) Normal bir insanda glikoz eksikliği olamaz,

c) Psikolojik yorgunluk hissi glikozla giderilmez. Yorgunluğun çoğu, can sıkıntısı ve isteksizlik sonucu ortaya çıkar. Kişinin, istek dışı biriş görmesi bu tip yorgunluğa ve genellikle nöroz’a yol açar.

Protein: Protein kaslar için gereken enerjinin ana kaynağıdır. Yüksek protein içeren ve “tirozin” bakımından zengin gıdalar norepinefrin ve dopamin üretimini arttırarak motivasyon ve uyanıklık sağlar. Ancak sığır eti ve yumurta gibi protein kaynaklarının sık tüketimi kötü kolesterol seviyelerini yükseltebileceğinden, yarardan çok zarar verebilir. Bunun yerine protein kaynağı olarak derisiz tavuk eti, fasulye gibi alternatif besinleri kullanabilirsiniz.
Yoğurt: Sindirimi kolay olan yoğurt iyi bir protein kaynağı olmasının yanı sıra sindirimi kolaylaştıran “iyi” bakteriler olan probiyotik bakımından da zengindir. Bağışıklık sistemini güçlendirirken kronik yorgunluğa iyi gelebilir.

Kompleks Karbonhidratlar: Kompleks karbonhidratlar vücudun birincil enerji kaynağıdır. Yeterli miktarda enerji için nişastalı gıdalar, sebze ve meyve, kepekli tahıllar yiyebilirsiniz. Karbonhidratlar özellikle fiziksel aktiviteler sırasında kasların glikojeni yeniden sentezlemesine etki ederek yorgunluğu geciktirir. Ayrıca uyku alışkanlıklarını düzenleyen ve ruh halini geliştiren serotonin bakımından zengin olan kompleks karbonhidrat içeren gıdalar kan şekeri seviyesinin korunmasına da yardımcı olur.

Su: Su teknik olarak “yiyecekler” kategorisinde yer almasa da enerji ve kronik yorgunlukla savaşınızda en büyük yardımcınızdır. Yorgunluk vücudun susuz kaldığının ana göstergesidir. Gün boyu hiç bir fiziksel aktivitede bulunmasanız bile terleme yoluyla su kaybedersiniz. Bu suyu yerine koymak için 8 bardak su içmeye özen gösterin. Sade suyun dışında kafein içermeyen bitki çayları, meyve suları ve elektrolit takviyesi sağlayan sporcu içeceklerinden (fiziksel aktiviteler sırasında) faydalanabilirsiniz.

Demir: Demir eksikliği anemisinin belirtileri arasında kronik yorgunluk bulunmaktadır. Bazen demir eksikliği yetersiz beslenme sonucu geçici olarak da yaşanabilir. Demir eksikliğinde kandaki oksijen azalarak organlara oksijen akışı sekteye uğrar ve bunun sonucunda halsizlik görülür. Demir bakımından zengin et, balık ve yeşil yapraklı sebzeler yiyerek bunu engelleyebilirsiniz.

Yorgunluk Giderici Bitkiler

Kendinizi yorgun ve bitkin hissediyorsanız ve özellikle zihin yorgunluğunuz varsa; açık bir çay, bildiğimiz siyah en az 4-5 Dakika demlenmiş siyah çayın içine 8-9 tane kuru karanfil atılacak.

Ancak karanfili parmağınızla ufalamaya çalıştığınızda ufalanırsa o raf ömrünü tamamlamıştır. Taze olmasına dikkat edin. 2-3 dakika bekleyin ve karıştırıp için. İçtikten 10 dakika sonra saçınızın kökünde bile dahi kıpırdanmayı hissedeceksiniz.

Yorgunluğunuzun buharlanıp gittiğini belirgin şekilde farkedeceksiniz. Dinçleştiren ve üzerinizdeki ağırlığı alan bir formül. Yalnız çay sallama çay olmayacak.

Yorgunluk Nedenleri

Amerikan Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Prof.Dr.Sunay Sandıkçı genel güçsüzlük, çabuk yorulma ve konsantrasyon güçlüğü olarak ifade edilen yorgunluk, çok sık rastlanan bir semptomdur. İş performansını, aile yaşamını ve sosyal ilişkileri olumsuz etkidiğini belirtti.

En sık nedenler aşırı egzersiz, uyku bozukluğu, beslenme yetersizliği, kondüsyon eksikliği, üst solunum yolu enfeksiyonları, kansızlık, tiroid hastalıkları (tiroidin az veya çok çalışması) akciğer hastalıkları, ilaçlar, viral hastalıklar, kanser ve depresyondur. İlaçlar, özellikle de sakinleştiriciler, depresyon, allerji ve tansiyon ilaçları, kas gevşeticiler ve pek çok antibiyotik yorgunluğa neden olabilir. Altı aydan uzun sürmesi halinde kronik yorgunluktan bahsedilir.

Kronik yorgunluğu olan olguların 2/3’ünden psikiyatrik hastalıklar, özellikle de depresyon(%58), panik bozukluk(%14) ve somatizasyon bozukluğu(%10) sorumludur. Kronik yorgunluğun %10’undan azını “kronik yorgunluk sendromu” oluşturur ki; bu durumda tıbben açıklanamamış mental ve fiziksel yorgunluk hali ile birlikte uykuda dinlenememe, konsantrasyon güçlüğü ve grip benzeri semptomlar( baş ağrısı, kas ağrısı, eklem ağrısı, boğaz ağrısı, halsizlik) mevcuttur. Kronik yorgunluk sendromu, çoktan beri bilinen, eskiden nevrasteni dediğimiz, fizik inceleme ve laboratuvar tetkiklerinde anormallik olmasa da gerçek bir hastalıktır. Fiziksel, mental veya duygusal aşırı yükün oluşturduğu stresi tolere edememe, stresle başedememe söz konusudur. Etyolojisinde pekçok faktörün rolü olduğu biliniyor.

Yorgunluk Tedavisi

Başka belirtilerle birlikte genel halsizlik ve yorgunluk varsa o belirtileri değerlendirin. Başka belirtileriniz için evde tedavi genelde halsizlik ve yorgunluğunuza iyi gelecektir. Viral bir hastalıkla meydana gelen hafif genelleştirilmiş halsizlik ve yorgunluk genelde aşağıdaki evde tedavilerle iyileşir:

Hastayken fazladan dinlenin. Belirtileriniz rehberiniz olsun.
Soğuk algınlığınız varsa olağan rutininize bağlı kalın ve sadece biraz fazladan uyku uyuyun.
Gribiniz varsa yatakta birkaç gün geçirin.
Halsizliği uzatmayı önlemek için olağan etkinliklerinize yavaş yavaş dönün.
Susuz kalmamak için bol bol sıvı alın.
Genel halsizlik ve yorgunluk başka hastalıkla ilişkili değilse, hafif durumlar yaşam tarzı değişiklikleriyle genelde önlenebilir.

Düzenli egzersiz yorgunluğa karşı en iyi savunmanızdır. Yoğun egzersiz yapamayacak kadar yorgun hissediyorsanız kısa bir yürüyüşü deneyin.
Dengeli beslenin. Öğünleri, özellikle kahvaltıyı atlamayın.

Yeterince uyuyun.
Duygusal sorunları görmezden gelmek yerine onlarla baş edin.
Stresinizi ve iş yükünüzü kontrol etmek için adım atın.
Yeniden enerjik hissetmeniz biraz zaman alabilir.
Vücudunuzu dinleyin. Dinlenmeyi egzersizle değiştirin. Egzersizinizi yavaş yavaş artırmak yorgunluğunuzu azaltmanıza yardımcı olabilir.
Yorgunluğa katkıda bulunabilecek ilaçları kısıtlayın. Sakinleştiriciler, soğuk algınlığı ve alerji ilaçları genelde yorgunluğa neden olur.
Beslenmenizi iyileştirin. Dengeli beslenmek enerji düzeyinizi artırabilir. Öğünleri, özellikle kahvaltıyı atlamayın.
Alkol veya diğer uyuşturucuları, örneğin kafein ve nikotin kullanmayı azatlın. Bunlar yorgunluğu artırabilir.
Televizyon izlemeyi azaltın. O zamanı arkadaşlarla geçirin, yeni etkinlikler deneyin veya yorgunluk döngüsünü kırmak için yolculuğa çıkın.
Gece iyi uyuyun. Bu, yorgunluğu kontrol etmeye yönelik ilk adım olabilir.
Rahatsız edici bütün ses ve ışık kaynaklarını kaldırın.
Yatmadan hemen önce yemek yemeyin.
Yatağınızı sadece uyumak için kullanın. Yatakta kitap okumayın veya televizyon izlemeyin.
Düzenli egzersiz yapın ama yatma zamanınızdan önceki 3-4 saat içinde olmasın.