Yatarken Baş Dönmesi

Baş dönmesi bir belirtidir. Kişinin vücuduyla dünya arasındaki algısının bozulmasıdır. Aslında baş dönmesi kişinin yaşadığı bir hareket illüzyonu. Ağrı gibi sübjektif bir belirti olduğu için, hastanın dışındaki kişilerce anlaşılması ve empati yapılması zordur.

Görülme sıklığı nedir?

- Çok fazla. Dünyada hekime başvuru nedenlerinde birinci sırada ağrı, ikinci sırada baş dönmesi geliyor. Tüm toplumlarda genetik olarak yatkınlık yüzde 30.

Kaç tipi var?

- Kabaca, vertigo ve dizziness olarak ikiye ayırıyoruz. Vertigoda tam bir hareket illüzyonu var. Hasta gözünü açtığı zaman etrafındaki objelerin kaydığını görür. Çocuklukta oynarken etrafınızda birkaç kez döndükten sonra durup gözünüzü açtığınızda nasıl etrafın kaydığını görüyorduysanız, hasta da bunu görüyor. Ya da gözünü kapattığı anda sanki bir santrifüjdeymiş gibi döndüğünü tarif eder. Daha sinsi olan dizziness'te, hasta kendini sarhoş gibi hisseder, genel bir sersemlik hissi, kendini net ve dengeli hissedememe gibi daha müphem şikâyetler vardır.

En çok hangisi görülüyor?

- Tedavi edebilinen, anladığınızda tedaviye cevap veren ve en çok görülen grup diziness'tir. Bunlar aynı zamanda daha çaresiz ve çok doktor dolaşan hastalar. 'Kafamda sersemlik var, baktığım yeri puslu görüyorum, sersem gibiyim, yürürken sanki yer ayağımın altından kayıyor gibi oluyor, yürürken bir tarafa gidiyorum, başımı çevirdiğimde görüntü kararır gibi oluyor' gibi şikâyetleri oluyor.

Baş dönmesi neden kaynaklanır?

- Baş dönmesi bir hastalık belirtisidir ve nedenleri ikiye ayrılır, periferik ve santral diye. Santral nedenleri, santral sinir sistemini oluşturan MS gibi nörolojik hastalıklardan ibarettir. Periferik nedenler de klinikte gördüğümüz baş dönmelerinin yüzde 80'ini oluşturur. Bunlar tedavisi olan, başa çıkılabilen baş dönmelerini kapsar. Periferik baş dönmeleri migren, kronik orta kulak hastalıkları, ameliyat ve travmalara bağlı oluşur.

Teşhiste bunları nasıl ayırt ediyorsunuz?

- Hasta 'Başım dönüyor' diyor. Yapılacak ilk şey öncelikle hikâyesini öğrenmek. Hikâyeden periferik mi, santral mı çok emin olamayınca gerekli tüm nörolojik, nöro - otolojik (nörolojik - kulak burun boğaz) muayenesini yapıyoruz. Muayenenin ardından odyolojik inceleme, ENG ve VNG gibi iç kulak fonksiyonlarını ölçtüğümüz tetkiklere geçilir. Bunların dışında MR, tomografi gibi görüntüleme tekniklerinin de kullanılması gereklidir.

Baş dönmeleri psikolojiyi nasıl etkiliyor?

- İster baş dönmesi atağı yaşamış olsun, ister bir süredir hafif çakırkeyif halinde yaşıyorsanız depresyona girmemek mümkün değil. 'Senin hiçbir şeyin yok, sorunun psikolojik, bütün testlerin normal çıkıyor' dendiğinde hastanın psikolojisi bozuluyor. Zaten kronik dizziness hastalarında depresyonun görülme oranı yüzde 60, panik atağın ise yüzde 30.

Başka ne gibi sorunlar yaşıyorlar?

- Örneğin kalabalık, çok hareketli, gürültülü yerlere giremiyorlar, süpermarkete gidemiyor. Tam bir kaos yaşıyorlar.

Kimlerde daha çok görülüyor?

- Kadınlarda ve 30 - 50 yaş grubunda daha çok görülüyor.

Hangi durumlar tetikler?

- Yüzde 70'lik etken faktör stres. Bu yorgunluk, ameliyat olabilir, bebeğiniz vardır aylardır uykusuzsunuzdur vs. 30 - 40 yaş grubundaki kadınlarda en sık tetikleyen etkenlerden biri, rejim yapmaya başlamak ve ani kilo vermek ilk atağını geçirmesine yol açıyor.