Yanık Sonrası Tedavi

YANIK SONRASI İYİLEŞMİŞ YARALARIN TAKİBİ

Yara kapatılması sağlandıktan ve hastanın tüm organ fonksiyonları normale döndükten sonra hastaya etkili bir fizyoterapi ve rehabilitasyon programı başlatılır. Yanık yarasıda klasik olarak bilinen yara iyileşme safhalarına benzer şekilde iyileşir. Yaranın tam iyileşmesi yani iyileşme olaylarının tamamlanması derideki görüntüyü düzeltirken bu dönemde yine eklem, tendon ve adale fonksiyonlarınında düzeltilmesi gerekir.

Bilindiği gibi yara iyileşmesinin 3 safhası vardır. Enflamasyon, proliferasyon ve maturasyon. Son safha, maturasyon safhası, remodelling veya olgunlaşma olarakta isimlendirilir.

Maturasyon safhası yine ortalama 1 yılın sonuna kadar uzar. Bu süre özellikle çocuklarda 2 yıl veya daha uzun sürebilir. Maturasyon safhası sonuna kadar tüm yanık yaraları hekim tarafından takip edilmelidir.

Tüm yanıklarda yara tedavisi mutlaka uygun fizyoterapi ile tamamlanmalı derin yanık yarası nedbeleri ve greftlenmiş alanlar yara olgunlaşana kadar donör alanlarda dahil olmak üzere bası oluşturan giysilerle takip edilmelidir.

Yanık sonrası iyileşen yarada görülen :

hipertrofik nedbe
keloid
kontraktür
tekrarlayan veya iyileşmeyen yaralar

gibi sekonder komplikasyonlar zamanında tedavi edilmelidir. İyileşmesi tam olmayan ve kronik yara şekline dönüşen “tekrarlayan veya iyileşmeyen“ yaralar belli bir süre sonra (8-10 yıl) deri kanserine dönüşebilir. Bu deri kanserlerine “marjolin ülseri” adı verilir. Bu tür yaraların kansere dönüşebileceği riski daha önceden hastaya bildirilmeli ve kanser ortaya çıkmadan bu yaralar tedavi edilmelidir.

Eklem bölgelerinde oluşan kontraktürler eklem sertliğine ve kısıtlılığına yol açmadan önce plastik cerrahi yöntemlerle düzeltilmelidir.

Yanık izleri özellikle el yüz gibi görünen alanlarda belirgin ise önemli estetik kusurlara neden olabilir.

Bu izleri tam olarak ortadan kaldırmak mümkün olmasa bile belli oranlarda azaltılabilir. Günümüzde geliştirilen yeni greftleme teknikleri, lokal yada serbest fleplerin kullanımı veya genişletilmiş deri fleplerinin kullanımı ile daha estetik görünüm elde etmek mümkündür.

Yanık sonrası kalan kötü izler daha iyi hale getirilebilir ancak tamamen ortadan kaldırılamaz ya da bir başka deyişle hiç yanmamış gibi bir şekle dönüştürülemez. Yanık izlerinin kötü olmaması için başlangıçta erken girişikler yapılmalı. Daha sonra olgunlaşma döneminde uygun tedavi seçenekleri ile takip edilmelidir.