Stres Belirtileri ve Tedavisi

Stres, çok duyduğumuz, herkesin hayatı boyunca karşılaştığı bir durumdur. Kişinin çevreyle uyumunu bozar ve kapasitesini zorlar. Herkes streste olup olmadığını anlayabilir. Stresi tanımlamak gerekirse, bireyin kendisini rahatsız eden bir ortamda organizmanın verdiği cevaptır. Vücut, stresli halde her duruma aynı tepkiyi vermez. Yani güzel bir olayla da karşılaşsa, kötü bir olayla da karşılaşsa her iki duruma da adaptasyon (uyum) göstermek zorundadır.

Stressiz bir insan yoktur. Çünkü insanlar çevrede olup bitenlere tepki verirler. Eğer stres hiç yoksa kişi tepki veremez. Çünkü enerjisi yoktur. Bu da ölüm demektir. Bu yüzden stres hayatın bir parçası olarak kabul edilmektedir. Bunun tam tersi bir durumda, yani aşırı streste de insan yaşayamaz. Çünkü aşırı bir şekilde enerjisini sarfetmektedir. Bu yüzden olması gereken düzeyde stres olmalıdır.

Stres zihnimizi ve fiziksel gücümüzü azaltabilir. Hayata negatif yönüyle bakar, karamsar bir ruh hali alırız. Bu stresin olumsuz tarafıdır. Olumlu stres ise, amaca ulaşırken kendi potansiyelimizi yeterince kullanmamızı ve bu doyumu hissetmemizi sağlar. Bu yüzden kendimiz için yoğun ve uzun olmamak koşuluyla bir miktar strese ihtiyacımız vardır.

Stresli olup olmadığınızı anlamak için şu sorulara verdiğiniz cevapların çoğunun evet olması gerekir:

Sürekli yorgun bir haldemisiniz? Sabahları yorgun bir halde mi kalkıyorsunuz?
Kendinizi sinirli, endişeli ya da panik halinde mi hissediyorsunuz?
Başkalarına karşı tahammül gösteremiyor musunuz?
Bir konuya yoğunlaşmakta güçlük mü çekiyorsunuz?
Uyku probleminiz var mı?
Genelde baş ağrısı çeker misiniz?
Daha önce yaptığınız işlerden zevk almıyor musunuz?
Kendinizi önemli biri değilmiş gibi mi görüyorsunuz?
Neşesiz ve depresif bir halde misiniz?
Soğuk algınlığına sık yakalanıyor musunuz?
Dinlenmek için herhanbi bir madde kullanıyomusunuz? (içki, sigara, uyuşturucu)
İştahınızda artma var mı?
Çabuk mu sinirleniyorsunuz?

Stres Tedavisi

Stresle baş edebilmek için en birinci koşul yapılan işlerde vakti, zamanı iyi ayarlamaktır. Çünkü birçok konuda zaman en birinci stres kaynağı olabilmektedir. Özellikle de iş ve okul yaşamında bu daha belirgin olmaktadır. Bu nedenle sadece iş, okul veya zorunlu işlere değil, aynı zamanda sağlıklı beslenme, eğlence, aktivite, egzersiz gibi rahatlatıcı şeylere de vakit ayırmak gerekmektedir. Stresle baş edebilme konusunda bir diğer nokta da fiziksel aktiviteler olmaktadır. Bu aktiviteler sayesinde hem vücut zinde kalmakta hem de kalp problemleri gibi ağır durumların ortaya çıkmasının önüne geçilmektedir. Bunların yanı sıra gevşemek için çeşitli hareketler yapılması da stresi önlemede başarılı olmaktadır. Ayrıca içilen içecekler dahi stres kaynağı olabilmektedir. Bu nedenle kola, çay, kahve gibi içecekler yerine bitkisel içecekler ve doğal meyve sularını tercih etmek en doğrusu. Bu aynı zamanda enerji anlamında da fayda sağlamaktadır.

Stresle baş edebilmenin en önemli yollarından birisi de sosyal aktiviteler olmaktadır. İnsanlarla iç içe olmak ve güzel vakit geçirmek stresi en alt seviyeye indirmekte ve rahatlama sağlamaktadır. Bu konser, tiyatro, sinema, spor müsabakaları izleme, sohbet ortamına katılma gibi aktiviteler gerçekleştirilerek yapılabilmektedir. Stresi önlemenin bir diğer yolu da karşılaşılan düşük performanslar karşısında moral ve motivasyonu düşürmemek gerekmektedir. Kişi eğer yaptığı işte başarısız olmuşsa strese girerek geri kalanların da başarısız olabileceğini düşünebilmektedir. Bu durumda olmamak için her konuda pozitif düşünmek ve bunun için çalışmak gerekmektedir. Stresten korunmanın en önemli yolu son olarak maddelerden uzak durmaktır. Bu hem fiziksel olarak hem de ruhsal olarak önemli olmaktadır. Madde bağımlılığı ve stres birleştiğinde çok ağır sonuçlar ortaya çıkabilmektedir.

Stresin Belirtileri

Her şeyin üstünüze geldiğini hissediyor ve hatta fiziki sağlığınızın da bozulduğunu fark ediyorsanız, stres seviyenizi kontrol edemeyecek noktaya geldiniz demektir. Çünkü stres genellikle kontrol edilemeyecek düzeye geldiğinde kendini belli eder.

Her insanın stres seviyesi farklıdır, bu nedenle hangi aşamada kontrol edilemez hale geldiği her insanda farklılık gösterir. Kimi insanlar ölüm, ayrılık gibi durumlarda bile sakin kalabilirken, kimi insanlar için kısa süre gecikmiş borç bile ciddi bir mesele olabilir.

Her kişinin stres seviyesi farklı olsa da stresin belirtileri genellikle benzerlik gösterir. Bunlar fiziksel ve psikolojik olarak ikiye ayrılır.

Stresin psikolojik belirtileri

• Dengesiz ruh hali
• Depresyon
• Huzursuzluk
• Uyku bozukluğu
• Zihinsel performans eksikliği
• Konsantrasyon güçlüğü
• Unutkanlık

Stresin fiziksel belirtileri

• Mide ekşimesi
• İştahın azalması ya da fazla yemek yeme
• Değişken bağırsak alışkanlığı, ishal ya da kabızlık nöbetleri
• Nefes alıp verme sorunları
• Astım
• Çarpıntı
• Migren
• Terleme

Bu belirtilerin bir veya birden fazlası sizde bulunuyorsa öncelikli olarak hayatınızdaki stres faktörlerini ortadan kaldırmanız gerekir.

Bazı hallerde ise o stres faktöründen kaçmak mümkün değildir. İşte bu aşamada, bunun etkilerini en aşağı düzeye çekmek tek başına mümkün olmayabilir. Bu durumda alacağınız profesyonel destek sizi en doğru şekilde yönledirir.

Stresle birlikte gelecek depresyon hali, durumun daha içinden çıkılmaz bir hâl almasına yol açacağından, ileriki stresin etkilerini azaltmak daha zor olur. Tedbirin baştan alınması hem fiziki hem de ruhsal sağlığınızı olumlu yönde etkiler.