Rektum
Rektum : Sigmoid kolon 3. sakral vertebra düzeyinde, sigmoid mesokolonun alt ucunda rektumla devam eder. Rektum sakrumla koksiksin konkavlığına uygun bir eğirilik göstererek aşağıya doğru uzanır. Bu anteroposterior eğriliğe fleksura sakralis denir. Bu eğrilik önce aşağıya ve arkaya sonra öne doğrudur. Rektum pelvik diafragmadan geçerek anal kanalla devam eder. Anorektal kavşak koksiks ucunun biraz aşağısında 2-3 cm önünde yer alır. Rektumun alt ucundan itibaren anal kanal aşağıya ve arkaya doğru uzanır. Bu seviye prostatın alt ucu hizasındadır. Rektumun arkaya doğru yaptığı bu eğriliğe fleksura pe- rinealis denir.Rektumun üst ve alt uçları orta çizgi üzerindedir. Rektum ortalama 12 cm uzunluğundadır. Üst kısmı boş iken 4 cm çapındadır, alt kısmı ise geniştir ve ampulla adını alır. Rektum sigmoid kolondan farklıdır. Haustra- ları, "appendices epiploica"'ları mezenteri ve tenyaları yoktur. Tenyalar sigmoid kolon ile rektumun birleşme yerinin 5 cm üstünde iki geniş müsküler band yaparak biri rektumun önünde diğeri arkasında aşağıya doğru ilerler. Rektumun üçte iki üst kısmı peritonla örtülüdür.
Ön yüzünü örten periton mesaneye geçerek erkeklerde ”excavatio rectovesicalis'ı, kadınlarda uterusa geçerek "excavatio rectou- terina"yı (Douglas çıkmazı) oluşturur. Bu çıkmazın düzeyi erkeklerde daha yüsektir. Rek- tovezikal çıkmaz anüsten 7,5 cm uzaklıktadır.Erkek fetusda periton rektumun ön tarafında prostatın alt ucuna kadar uzanır. Periton sigmoid kolonda fibröz bağ dokusu ile kas tabakasına sıkıca yapışıktır, rektumda ise genişlemesini sağlamak için yağ dokusu ile daha gevşek bir şekilde yapışıktır.Rektum un alt parçasında transvers plika- lar vardır (Houtson kapakları). Genellikle üç tanedirler. En üstteki başlangıca yakın yerde bulunur, sağda veya solda olabilir. Ortadaki (Kohlrausch plikası) en büyüktür, ampul- la'nın hemen üstünde yer alır, sağ tarafta bulunur. Periton tam bu seviyede rektumun önünden karşıya atlar. En alttaki plika soldadır ve orta plikanın 2,5 cm altında yer alır. Bazen dördüncü bir plika olabilir, bu plika da solda ve orta plikanın 2,5 cm üstünde yer alır.Rektum fonksiyonel olarak iki parçaya ayrılır. Bu parçalardan biri orta plikanın üstünde, diğeri altındadır. Üst parça dışkı içerir ve serbest olarak periton boşluğuna doğru genişleyebilir. Alt parça normal olarak boştur. Daha sınırlı bir yer kaplar ve ekstraperitoneal- dir.
Dışkının rektuma geçişi defekasyon isteği olduğu zamandır. Rektumun arkasında orta kısımda alt uç sakral vertebra, koksiks, medi- al sakral arter ve ven, ganglion impar, supe- rior rektal arter ve ven'in dalları bulunur. Yan taraflarda (özellikle solda) priformis kası son üç sakral spinal sinirlerin ve koksigeal sinirin ön dalları, sempatik trunkus, lateral sakral arter ve ven, koksigeus ve levator ani kasları bulunur. Rektum sakral açıklık boyunca fibroareolar doku ile sakruma tutunur. Bağ dokusu içinde sakral sinirler, pelvik splanknik sinirler, superior rektal arter ve ven lenfatikler ve yağ dokusu bulunur.Ön tarafta rektumun komşulukları her iki cinste farklıdır. Erkekte üstte mesanenin tabanının üst parçası, "vesicula seminalis" ve "excavatio rectovesicalis" ile, altta mesanenin tabanının alt parçası, vesicula seminalis duktus deferens, üreterin terminal ucu ve prostat ile komşudur. Kadında üstte uterus, vagina- mn üst kısım ve "excavatio rectouterina" ile, altta vaginanın alt kısmı ile komşudur. Lateralde rektumun üst parçası, pararektal fossa ile, altta pelvik pleksus, koksigeus kası, levator ani kası ve superior rektal damarların dalları ile komşudur.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
