Otojen Beyin Ve Beyincik Abseleri
Otojen Beyin Ve Beyincik Abseleri : A _ EXTRA DURAL ABSEE
tyoloji - Çok defa kronik ortakulak süpürasyonu neticesi meydana gejen mastoiditislerde ve süpüre kolesteatom vak’alarında extra dural abse bulunur. Akut cerahatli ortakulak iltihabı, bilhassa gripten ileri gelmişse, extra dural abseye sebep olabilir.
Patoloji - Teğmen antri ve teğmen tympani’deki ince kemik levhanın nek- roze olması ile dura mater enfeksiyonla karşılaşır. İltihap reaksiyonu neticesi kalınlaşır, üzerinde graniilasyon husule gelir, extra dural abse teşekkül eder (pachymeningitis externa circumscripta). Ekseriya orta kafa çukurundadır. Fakat labirent kapsülünün arkasındaki mastoid hücrelerinin nekrozile arka kafa çukurunda da bu tip abseler meydana gelir. Extra dural abseler mastoid- deki absenin bir bölümüdürler.
Belirtiler - Mastoiditis belirtilerinden başka spesifik belirti vermez. Bazan baş ağrısı veya menenj iritasyonuna ait belirtiler bulunur.Ancak ameliyat esnasında abseye rastlanır.Tedavi - Mastoidektomi yaparak abse drene edilir.
B — BEYİN ABSESİEtyoloji - Beyin absesi üç şekilde meydana gelir:
1. Enfeksiyonun doğrudan doğruya beyin dokusu ile temasa gelmesi ile.
2. Metastatik abse.
3. Tromatik abse.Beyin abselerinin büyük ekseriyeti kronik ortakulak süpürasyonunu takip ederler. Bu vak’alarm çoğunda kolesteatom bulunur. Abse hemen daima temporo sphenoidal lobüsde lokalizedir. En sık rastlanan mikroorganizma streptokok, stafilokok, pnömokoktur.Patoloji - Çok defa beyin absesinden önce extra durak bir abse vardır. Bu abse tedavisiz kalırsa enfeksiyon dura materi geçerek beyin zarlarını birbirine yapıştırır.
Nihayet enfeksiyon bu katı bölüm içinden beyin dokusuna girer. Enfeksiyona uğrayan beyin bölgesinin ilk reaksiyonu encephalitis’dir. Bunu beyindokusunun nekrozu takip eder. Metastatik absede ise hasta bölümden geçen damarlar vasıtasiyle metastatik olarak veyahut bu damarların troıııbophlebitis’i neticesi asıl enfeksiyon mihrakından uzak bir yerde abse teşekkül eder.Tronıatik abse beynin derin yaraları (penetran) ve kafatası kırıkları neticesi meydana gelir. Kırık ya komplike bir kırıktır, yahut da süpüre bir orta kulak ile alâkalıdır.
Abse, cortex tabakasının altında, beynin beyaz dokusu içindedir. Zamanla fibröz bir kapsülle çevrilir.Beyin abseleri ekseriya tektir. Beyincik abseleri yarı yarıya birden fazladır.Belirtiler - Beyin absesi inkişafında dört safha gösterir, absenin belirtileri şu safhalarla değişir:1. Başlangıç safhası, 2. Latent safha, 3. Kafa içi tazyikinin arttığı manifest safha,
4. Terminal safha. Bu safhalar yekdiğerinden vazıh hudutlarla ayrılmış değildirler.
1. Başlangıç safhası: Beyinde enfeksiyon başlayınca ürpermeler ve üşümelerle ateş yükselir. Nabız sayısı artar, devamlı baş ağrısı, bazan bulantı, kusma görülür. Bu belirtilerin çoğu muhtelif ateşli hastalıklarda görüldüğünden fazla dikkati çekmez ve böylece süpürasyon vukubularak latent safha başlar.
2. Latent safha : Bir kaç gün veya haftalarca sürebilir. Hasta işini görebilir, normal gibidir.
Fakat umumiyetle tembellik hali, ara sıra baş ağrısı vardır. Ateş normaldir. Bunu manifest safha takip eder.
3. Manifest safha: Abse teşekkül edip zamanla büyüdükçe muhitindeki ödem kafa içi tazyiki belirtilerine sebep olur. Şiddetli baş ağrısı, ara sıra kusmalar, nabızda peryodik yavaşlama, papillada ödem, menenj iritasyonunun muhtelif belirtileri mevcuttur.
Nystagmus de bazan görülür. Hasta ruhi bir düşkünlük ve alâkasızlık içindedir. Şiddetle zayıflar. Şahsiyet değişmesi vardır, kabız vardır.Beyin abseleri bulundukları yere göre belirtilere sebep olurlar. Bu belirtiler abse çevresindeki encephalitis’den ileri gelir.Sağ elini kullanan bir insanda sansoriel aplıazi, sol temporal lobdaki abse için patognomonik delildir. Bu tip aphazilerde hasta etrafındaki eşyanın ismini söylemez. Fakat bu eşyayı tarif eder, ne işe yaradığını anlatır. Absenin bulunduğu tarafın aksi tarafından paralizi görülür.
4. Terminal safha: Abse seyrini tamamlarsa ölümle sonlanır; bu iki şekilde olur: ya hasta koma içinde ölür veyahut absenin ventriculuslere ve subarachnoid mesafeye açılmasiyle yaygın cerahatli meningitis meydana gelerek ölüme sebep olur.
C— BEYİNCİK ABSELERİ
Arka kafa çukurunun abseleri başlıca sinüs lateralis yahut labirent yo- livle enfeksiyonun buraya varmasiyle meydana gelirler. Perisinusal bir abseniıı doğrudan intikalile de beyincik absesi husule gelebilir.Beyincik abselerinde belirtiler iki grupta toplanır:
1. Kafa içi tazyikini gösteren belirtiler baş ağrısı, kusma, nabızda yavaşlama, papillada ödem, dalgınlık, muhtelif kafa sinirlerinin paralizisi gibi beyin abselerinde görülenlerin aynidirler. Yalnız beyincik abselerinde papillada ödem daha erken husule gelir.
2. Lokalizasyon belirtileri cerebeller sendromu teşkil ederler, muvazene bozukluğu, hasta tarafa düşme, sponton nystagmus görülür. Nystagmus teker- leğimsi ve intizamsızdır, istikametini değiştirir. Uzun müddet devam eder, hastalığın ilerlemesiyle şiddeti gittikçe artar, işaret deneyinde (Sahife 35) absenin bulunduğu taraftaki elin parmağı sabit noktayı bulamaz. Sağa sola kayar; diğer tarafın parmağı ise doğruca bu noktayı bulur. Vestibül hastalıklarında her iki elin parmağı aynı cihete, nystagmusun yavaş hareketi cihetine doğru devive olur. Hareketlerde ataxi vardır. Romberg delili müsbettir, adiadokokinezi, adale atonisi, hasta tarafta zafiyet bulunur
Prognos - Beyin ve beyincik abselerinde prognos çok defa müsait değildir.Tedavi - Cerrahidir. Kafa içi komplikasyonlarına müdahale ederken hastaya narkoz yapmakta ihtiyatlı olmak gerekir. Bazan senkop ile hasta kaybedi- lebilir. Hasta muhitini tanımıyacak durumda ise morfin yapılarak lokal anestezi ile ameliyat yapılır. Önce lüzumuna göre bir mastoidektomi veya radikal ameliyat yapıldıktan sonra teğmen antri ve teğmen tympanide fistül bulunup bulunmadığı araştırılır. Kemikte fistül bulunsun veya bulunmasın gujla teğmen antri ve tympaniyi yapan kemik levha kaldırılır. Dura mater normal olabileceği gibi, kirli sarımtrak renkte, fungöz yapıda da bulunabilir.
Absenin aranması - Dura tentürdiyotla temizlenir. Ucuna kalın iğne takılmış bir şırınga ile ponksiyon yapılarak abse aranır, iğne muhtelif istikametlerde fakat üç santimetreden derin olmamak üzere, batırılır. Daha fazla batırılırsa ventriculus lateralis’e girilebilir. Eğer şırıngaya cerahat gelirse bu istikamette bir sonda sokularak ince bir dren bırakılır. Dren her gün biraz daha kalınlaştırılarak 6-7 milimetreye kadar çıkılır. Bazıları ucu künt bir pensle yarayı ge- neşleterek drenaj temin ederler.
Abseyi drene etmek için ince yüzlü bistüri kullananlar da vardır.Beyincik abselerinde de önce geniş radikal mastoidektomi yapılır. Sinüs lateralis bütün uzunluğunca meydana çıkarılır. Sinüs tromboze ve sathında fistül bulunuyorsa fistül istikametinde sinüs içinden geçilerek abse aranır. Sinüs normal ise sinüs ile yüz siniri kanalının yaptığı çıkıntı arasındaki mesafeden öne ve içe doğru ponksiyon yapılır. Ön iç apseler daha sık olur. Sinüsün arkasındaki abselerin aranmasında ponksiyon horizontal ve öne doğru yapılır, iğne üç santimetreden fazla batırılmaz.
Abse bulunmazsa 3-4 santimetre derinlikte olmak üzere arkaya doğru ponksiyon yapılır.Beyincik absesi labyrinthitis neticesi husule gelmişse önce labirent boşaltılır. Kaya kemiği arka yüzünden, içkulak yolunun dışından sonda ile abse aranır. Alet öne içe sokulmaz, arkaya içe doğru sokulur. Hiç bir vaki üç santimetreden derine gidilmez. Beyincik abselerinde muvaffakiyet, beyin abselerine nazaran daha azdır. Beyincik abselerinde diagnostik daha güçtür.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
