Ön Hipofiz Yetmezliği Tedavi
Ön Hipofiz Yetmezliği Tedavi : Beslenme tedavisi, temel olarâk hastayı psikolojik olarak destekleyerek, yemeklerini daha çeşitli ve özenli hazırlayarak yapılır. Hastalar genellikle yiyeceklere karşı kayıtsızdırlar. Hipoglisemi (kan şekerinde düşme) ve buna bağlı nöbetler nedeniyle, özellikle nişasta biçimindeki karbonhidratlar bol miktarda verilmelidir. Sık sık ve az yenmesi önerilir.Hipofiz yetmezliğinde yetersiz içsalgı üretimini düzeltici hormon tedavisinin yanı sıra hipofiz lezyonuna yönelik girişimlerin de yapılması gerekir. Bunlar tümörün alınması, kistlerin boşaltılması, tümörün ışınla tedavisi, antibiyotik tedavisi, hipofiz dışı içsalgı sistemine bağlı ya da başka sistemlerden kaynaklanan hastalıkların tedavisi gibi girişimlerdir. Tümörlere cerrahi girişim ya da ışın tedavisi uygulanması her zaman hormon eksikliğini düzeltmez.
Bazen daha da ağırlaştırır.Hormon tedavisi hipofiz yetmezliğinin durumuna göre düzenlenir. Buradan salgılanan hormonların genel eksiklikli- ğe bağlı ağır olgularda kortizon (günde 25-30 mg) kullanılır. Daha etkili sonuç almak için tedaviye tiroit hormonları ve testosteron eklenir. Kadınlarda genellikle testosteron yerine, metabolizmayı canlandıracak, daha az erkekleştirici etkiye sahip bir hormon kullanılması uygundur. Kortizon ve tiroit hormonu verilmesiyle kadın hastada gonadotropin- ler uygulanmadan âdet çevrimi yeniden başlayabilir. Ama bu duruma oldukça ender rastlanır. Kadınlarda âdet çevriminin, erkeklerde kamış sertleşmesi ve boşalmanın yeniden başlaması için gonadotropin vermek gerekir. Yetmezliğin nedeni aşın prolaktin salgılayan adenomsa, bu hormonun kanda yüksek oranda bulunmasından ötürü eşey hor- manlan etkili olamaz ya da çok az etkili olur.
Prolaktinden bağımsız olarak eşey bezlerinin (gonat) yeniden işlevsellik kazanamaması nedeniyle gonadotropin- ler yetersiz kalırsa, eşey hormonlarıyla tedavi yoluna gidilir. Ama kadınların hipofizinde bulunan kromofob adenom, östrojen verilmesiyle büyüme eğilimi gösterebilir. Bu durumda eşey hormonları verilmesi çok sakıncalıdır.Ön hipofiz hormonlarında genel bir eksikliği gidermek için tek tek bütün hipofiz hormonlarını dışardan vermek, uzun süreli tedavi boyunca sürekli iğne yapılmasını gerektirdiğinden çeşitli sakıncalar doğurur. Ama ergenlik çağında ya da genç yaşlardaki hastalarda eksik hormonların denetim altında ve düzenli olarak verilmesi önerilir. Bunların en önemlileri büyüme hormonları, FSH (folikül uyarıcı hormon) ve LH (lutein yapıcı hormon) içeren gonadotropinler- dir. FSH ve LH doğal olarak 12-13 yaşın üzerindekilere verilebilir.
Büyüme hormonları iğneyle haftada 2-3 kez,toplam 4-9 mg düzeyinde verilir. FSH erkeklerde birer ay ara verildikten sonra en az üç ay boyunca sürekli kullanılır. Kadınlarda FSH verilmesi âdet çevrimine göre düzenlenir. Benzer uygulama LH için de yapılır.Hormonlardaki bu eksikliği giderme tedavisinde dikkat edilecek bazı önemli noktalar aşağıda sıralanmıştır: a) Büyüme sona erdiğinde büyüme hormonu tedavisini durdurmak gerekir, b) Erkeklerde başlangıçta yalnız koriyon gona- dotropiniyle tedavi denebilir. Daha sonra gerekirse ve her olguya göre değişen dozlarda FSH eklenir, c) Kadınlarda verilecek gonadotropin dozları dikkatle denetlenmelidir. Bu tedavi cerrahi girişim gerektirecek kanamalı yumurtalık kistlerinin oluşmasma yol açabilir.
• Sınırlı ön hipofiz yetmezliğinde, tedavinin süresi kısa olabilir. Bu olgularda eşey hormonlarının ya da kortizonun verilmesine geçilmeden önce ACTH (adrenokortikotrop hormon) ve gona- dotropinlerle tedavi denenmelidir.
• Zayıflığın öne çıktığı olgularda kortizon yararlıdır. Kortizon genellikle ağız yoluyla ve günde ortalama 20 mg olarak verilir. Hastanın kendini daha iyi hissetmesini sağlayan kortizon, iştahı da artırır. Haftada 10 mg kadar testosteron ya da steroitlerden birinin verilmesi genel durumu iyileştirir ve vücutta protein kullanımını artırır.
• Hasta şişmanlama eğilimindeyse besinler kısıtlanmalıdır. Ama başka şişmanlık olgularından farklı olarak zayıflama amacıyla tiroit hormonlarının kullanımında çok dikkatli olmak gerekir. Özellikle hipofiz yetmezliğinde şişmanlığın tedavisi yararlıdır. Böylece hipofiz gereksiz bir yükten kurtarılır ve işlevlerini daha iyi yerine getirir. Bu tedavi cinsel etkinliklerde belirgin bir düzelme sağlayabilir.
• Cücelik belirtilerinin görüldüğü çocuklarda zaman yitirmeden 4-9 mg arasında değişen haftalık ortalama dozlarla, insan hipofizinden elde edilen büyüme hormonları verilir. Daha ileri yaşlarda hastanın durumuna göre bu dozlar artırılabilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
