Non - opioidler

Non-opioidler hafif ve orta şiddetteki ağrılarda semptomatik olarak kullarnlırlar. Burada amaç algojen mesajların algılanmasını kolaylaştıran ve şiddetlendiren gerek fiziksel algojen etkenlerin (nosisepsiyon, refleks adele reaksiyonlan) gerekse psikolojik etkenlerin (emosyonel, kognitif ve davrarnşsal) denetlenmesidir. Bunlardan ilk yeğlenen, merkezlere göre, parasetamol veya aspirin olmaktadır. Parasetamol doz artımına rağmen periferik prostaglandinleri etkiIemeyen sadece analjezik bir ilaçtır. Aspirin ise küçük dozlarda analjezik olan ancak doz arttıkça antienflamınatuar etkinlik kazanan bir non opioid'tir. Bu nedenle kemik metastazlarında aspirin uygun doza çıkıldığı takdirde özellikle yararlı olabilir. Aspirin'e seçenek olarak diğer NSA! ilaçların hepsi kullamlabilir. Özellikle yangısal komponentli bir süregen ağrıda bunlar yeğlenmelidir. Non-opioid ilaç olarak güçlü analjezik etkiye sahip norarnidopirin uzurı sürecek bir tedavi programında olası riskleri nedeniyle tavsiye edilmez. Non-opioidlerin pozolojisinin belirlenmesi bun1ann minimal etkin ve minimal toksik dozlarının bilinmesini gerektirir. Ancak ilaçlar minimal etkin dozlarda verilmelidir. Bu nedenle en küçük dozdan başlanır, progressif arttırına yapılır. Her analjezik ilaç için maksimal bir pozoloji söz konusudur. Uygulamada bu maksimal pozolojinin (buna tavan doz adı verilir) üstüne çıkılmasının analjezik etkiye bir katkısı olmamasından başka yan etki ortaya çıkış riskini hızlandıracağı bilinmelidir.

Zaten doz artışı belli bir dozdan sonra ek etki sağlamıyorsa tavan doza ulaşılmıştır. Optimal dozda uygulanmasına karşın uygun analjezik etkinin elde edilememesi kısa süre içinde ya ilaç değiştirmeyi ya da buna başka bir zayıf opioid ilacın eklenmesini gerektirir. Aynı gruptan iki ilacın bir arada kullanılmasının analjezik etkiyi arttırmadığı gibi yan etki oluş sıklığım arttırdığı bugün kesin olarak ortaya konmuştur. ilginç olanı, aynı gruptan ilaçların birinden yanıt alınmamasına rağmen bir başkasından o hastada yanıt alınması olasılığının söz konusu olmasıdır. Bu kişisel duyarlılık ile açıklanmaktadır. Gerçekten de sınıflar arası ve hatta sınıf içi ilaçlar arasında bile etki farklılıkları vardır. Bu seçenek dikkatli bir denetim ile ve fazla zaman geçirmeden (en fazla i hafta) değerlendirilebilir. Ancak bilinen bir gerçek, hangi ilaç olursa olsun yeterli dozda kullanılmazsa bunun etkili olmayacağıdır. Gerçekten de sıklıkla yinelenen bir hata, ilaçların yeterli dozda kullanılmamasıdır. Yeterli dozda kullanılmayan bir ilacın etkili olmadığını söylemek özellikle süregen ağrıda çok yararlı seçeneklerden hastayı yoksun bırakmak şeklinde medikal ve etik bir hata olacaktır. Non-opioidlerde uygulama saatleri ağrının geliş saati ile analjezik ilacın etki kinetiği dikkate alınarak belirlenir. Ağrının ortaya çıkış zamanı ve devam süresi ile, uygulanan analjezik ilacın etki şiddeti ve süresi çakışacak şekilde analjezik ilaç uygulanır . Uygulama aralığının iyi belirlenmesi, hastanın ağrının yeniden oluşacağı korkusunu giderme yanında, buna bağlı olarak gelişen ve ağrının daha da şiddetlenmesine yol açan psişik reaksiyonların (özellikle anksiyete) ortaya çıkışını da engellemiş olacaktır. Non-opioidler nervöz komponenti olan deaferantasyon ağrılarına veya paroksistik tipte olan ağrılara ender olarak etkili olur. Non-opioidlere dayanıklılık veya bunları tolere edebilme bazı hastalarda bu ilaçlara karşı varolan immuno-allerjik reaksiyonlar dışında (vazomotor rinitten vazomotor kollapsa kadar çok düşük bir doza bile oluşabilir) analjezik ilaçlar, uygulanmalan sırasında bazen ilacın kesilmesini gerektirecek düzeyde yan etkiler gösterebilirler. Örneğin hematolojik bozukluklar (aspirin) hepatik bozukluklar (parasetamol) gastroduodenal bozukluklar (aspirin, NSAI ilaçlar). Böbrek sorunlu hastalarda antienflammatuar etki gerekmiyorsa en güvenlisinin parasetamol olduğu kabu1 edilir. Hastanın öne sürdüğü gastralji, diare, başdönmesi, terleme, ateş basması ... gibi yan etkilerin, çoğu zaman ilaca bağlanması zordur. Ancak hasta ısrar ederse ilacın değiştirilmesinde yarar vardır.