Kuş Gribine Karşı Alınacak Önlemler

15-02-2015 --
0 Yorum

Kuş Gribine Karşı Alınacak Önlemler :

Bu kitaptaki diğer pek çok ipucu gibi bunlar da sadece H5N1''e özel değildir

Bunlar, diğer mikropların bulaştığı ve H5Nl''in de bulaşabileceği uygulamalarla ilgili genel uyarılar veya H5Nl''''''''e karşı da etkili olması gereken, enfeksiyonları önleme maksatlı genel önerilerdir. Her şeye rağmen salgın zamanında enfeksiyonlardan mümkün olduğunca uzak ve sağlıklı kalmak şarttır, bu yüzden bu ipuçlarının kendi hayatınıza dahil edebileceğiniz kadar çoğunu uygulamak için çaba göstermeniz gerekmektedir.

• Eğer ülkenizin bir sağlık danışma hattı varsa numarasını bulun ve el altında tutun. Bu numaralar bilinmeyen numaralar servisi aranılarak ya da Sarı Sayfalar''''''''a bakılarak kolayca bulunabilir. Britanya''''''''da NHS''''''''nin [Ulusal Sağlık Hizmetleri] numarası 08454647''''''''dir. Yeni Zelanda''''''''da 0800-611116''''''''dır. Bazı ülkelerde sağlıkla ilgili bilgi tek tek il veya eyaletler tarafından verilmektedir.

Örneğin Avustralya''''''''da ACT''''''''nin numarası 132381''''''''dir ve her eyalet için ayrı ayrı numaralar vardır. Bu bilgi servisleri sağlıkla ilgili her türlü soru için çok yararlı kaynaklardır ve bu servisten belirtilerin teşhisinde yardım ve sağlık ve hastalıkların önlenmesiyle ilgili başka tavsiyeler için yeterli derecede faydalanmanız gerekir. Salgın baş gösterene kadar beklemeyin çünkü o zaman telefon hatları dolu olabilir. İzahına ihtiyaç duyduğunuz soruların listesini hazırlayın ve onları hemen bugün arayın.

• Soluma ve beslenme, H5Nl''''''''in vücuda girmesinin başlıca iki yoludur. Hapşıran veya öksüren birini açık bir biyolojik tehlike olarak görün. Kendiniz öksürür veyahapşırırken başkalarına mikrop bulaştırmamak için ağzınızı ve burnunuzu kapayın ve kullandığınız mendili hemen atın. Beslenme, virüsü yeme anlamına gelmez. H5Nl''''''''le temasa geçmiş ellerinizle gözlerinize, ağzınıza veya burnunuza dokunmakla alakalıdır. Ellerinizi titizlikle temiz ve mikroplardan arındırılmış olarak tutulması gereken, son derece etkili bir mikrop bulaştırıcı mekanizma olarak görmeniz gerekmektedir.

• Uzun süre soğuğa ve neme maruz kalmak direncinizi azaltır ve hastalık kapma riskinizi artırır. Kötü havalarda dışarıda kalmaktan kaçının. Hava soğuk veya yağmurlu olduğunda köşedeki dükkâna gitmeyi bile göze alamayıp da dondurucu yağmurda futbol maçı izlemekten başka bir şey düşünmeyen birçok insan vardır. Evde kalın ve maçı televizyondan izleyin.

• Kötü havada dışarı çıkmanız gerekiyorsa kendinizi kuru ve sıcak tutmak için önlemler alın. Sıcak tutacak bir palto ve üstüne de bir yağmurluk giyin. Başınızda mutlaka bir başlık olsun ve yağmurun boynunuzun arka tarafına sızmasını engellemek için başlığınızı çıkarmayın. Şemsiyeler en hafif rüzgârda bile etkisiz kalır, bu yüzden kuru kalmak konusunda şemsiyelere güvenmeyin. Ellerinizi, ayaklarınızı ve özellikle de başınızı sıcak tutun. Soğuk havalarda ısı kaybının çoğu kafatasından gerçekleşir. Başınıza koruyucu şeyler giyin. Eğer yağmurluğunuzun altına su geçerse, umumi bir tuvalet ya da bir mağazanın soyunma kabini bile olsa kapalı bir yere gidin ve kurutun.

• Sigara içmek ve alkol direncinizi zayıflatabilir. Alkol bağışıklık sistemini zayıflatır ve alkoliklik ve ciddi enfeksiyonlara yakalanma arasındaki ilişkiye dair klinikraporlar bulunmaktadır. Sigara içmek solunum yollarınıza zarar verir ve (akciğerlerinizden yabancı maddeleri atan) küçük kılınası uzuvların (silyaların) çalışma hızını yavaşlatır. Bu, duman altı olma durumunda da geçerlidir.

Sigara hiç dudaklarınıza değmemiş olsa da çok ciddi bir tehlike içinde olabilirsiniz. Çevrenizdeki insanlar sigara içiyorsa onlara dışarı çıkmalarını söyleyin. Eğer sigara içen kimselerle çevrili olduğunuz bir işte çalışıyorsanız başka bir iş bulun. Pipo veya puronun bir şekilde sigaradan daha iyi olduğunu düşünmeyin. Tütünün her çeşidinin dumanı aynıdır.

• Öpüşmek gribin bulaşması için çok etkili bir yoldur. Bir mukoz membranın diğeriyle teması virüsler için bir otoyol gibidir. Partnerinizin herhangi bir semptom göstermeden günler önce hastalık bulaştırabileceğini unutmayın. Ökse ağacını bir kenara bırakın ve aşka dair arzularınızı yatıştırın. Hasta bir eşle aynı odada uyumak da ayrıca hiç tavsiye edilmemektedir. Bir süreliğine misafir yatak odası ya da koltuk tavsiye edilir.

• En az yedi, ya da daha iyisi, sekiz saat uyumuyorsanız bunu gerçekleştirmek için elinizden geleni yapın. Daha erken yatın, sıcak bir şeyler için ya da uyku ilacına başvurun. Eğer eşinizin horlamasından uyuyamıyor- sanız onu kanepeye gönderin.

• Yorulmayın ya da kuvvetten düşmeyin. Salgın zamanı çok çalışma, gerginlik veya yorucu işlere girişmenin zamanı değildir. Eğer gerginliğe neden olan bir şey varsa bundan uzaklaşın. Buna işle ilgili meseleler de dahildir. Fazla mesaiyi kesin, üzerinize fazladan iş almayın ve eğer birisi size uzun zamandır beklediğiniz bir terfiye hak kazanmanızı sağlayacak yeni, büyük birproje veya görev teklif ederse onlara biraz daha bekleyebileceğinizi söyleyin.

• Düzenli hafif egzersiz en iyisidir. Spor salonuna gidip ter içinde kalana kadar egzersiz yapmayın ya da halsiz düşene kadar koşmayın. Aerobik veya su sporları kolay ve sürekli hareketleri olduğu için önerilir. Salgın tamamen geçene kadar egzersizinizi hedeflenen kalp atış hızınızın en az yüzde on kadar altında devam ettirin.

• H5N1 ortamda uzun süre yaşayamaz ama diğer mikroplar ıslak diş fırçası kıllarında uzun süre kalabilir ve siz de böylece her gün yeniden kendinize mikrop bulaştırmış olursunuz. Çok miktarda diş fırçası alm ve düzenli olarak atıp yenisini kullanın. Asla birisinin fırçanıza dokunmasına izin vermeyin.

• Temizleyin, temizleyin ve biraz daha temizleyin. Bazı insanların tost makinelerinin altı arkeolojik kazılara müsaittir. Küflü kırıntıları atm ve tablayı düzenli olarak dezenfekte edin. Kilerleri, dolapları, rafları ve yiyecek depo ettiğiniz her yeri titizlikle temiz tutun. Buzdolabınızın ve dondurucunun buzlarını düzenli olarak çözdürerek baştan aşağı temizleyin. Buzdolabınız, ocağınız ve diğer büyük ev aletlerinizin altında neler ürediğinin farkında mısınız? Bu aletleri yerlerinden çekerek altlarındaki pisliği temizleyin. Aynı şey büyük mobilyalar için de geçerlidir. Bunlar etraftan tamamen çekin ve elektrikli süpürgeyle veya el süpürgesiyle altını süpürün veya silin. Yatağınızın tersini çevirin ve üstüne kaliteli bir ev dezenfektanı sıkın. Biraz böcek ilacı da öldürmez.

Yataklarının içine birkaç hayvan pire tasması koyan bazı insanlar tanıyorum

bunun pireleriuzak tutmada mucizevi bir etkisi olduğunu iddia ediyorlar. Bu tasmaları iki ayda bir değiştirin ve teninizle temas etmelerine müsaade etmeyin. Yatak takımınızı, yorganlarınızı ve yastıklarınızı düzenli olarak çamaşır makinesine atın. Eğer yastık ve yorganınız çamaşır makinesinde yıkanmayan cinstense bunları atıp yerine yıkanabilenlerini alın.

• Eğer evinizdeki erkekler idrarlarını tuvaletin her tarafına sıçratmakta ısrar ediyorsa onları tuvalete oturmaya zorlayın. Sünnet derileri akıntıya engel olduğunda bazı sünnetsiz erkekler idrarlarının farklı yönlere akmasına engel olamaz. İdrarlarını yaparken sünnet derilerini geri çekmelerini sağlayın fakat en iyi yöntem her zaman oturmaktır.

• Takım oyunlarından, kalabalıklarla temastan ve kalabalık restoranlardan uzak durun. Eğer alışveriş yapmanız gerekiyorsa 24 saat açık olan marketlere, ner- deyse hiç kimsenin uğramadığı gece yarısı ile sabah 8 arası saatlerde gitmeye çalışın. Ana caddede alışveriş yapmak istiyorsanız, sabah mağazalar açılır açılmaz ilk iş olarak gidin. Çok daha az kalabalıkla karşılaşacak ve alışverişinizin daha çabuk ve keyifli olduğunu göreceksiniz.

• Farklı kültürlerin ''''''''rahat ettikleri farklı alanlar'''''''' vardır. Kuzey AvrupalIların çoğu sizinle konuşurken araya oldukça uzak bir mesafe koyar ve eğer çok yaklaşırsanız rahatsız olurlar. Güneyli insanların çoğu size neredeyse burunları değecek kadar yaklaşmayı sever. Bir zamanlar tanıdığım MeksikalI bir bey vardı ve ellerini karşısındakinin omzuna koymadan konuşamazdı. Hangi kültüre mensup olursanız olun, Kuzey Amerikalıların davranış tarzını benimseyin, böylece mikrop kapma riskini en aza indirmiş olursunuz.

• Kötü alışkanlıklarınızdan vazgeçin. Tırnaklarınızı yemeyi bırakın çünkü tırnak altlarındaki mikroplar ağız yoluyla size kolayca hastalık bulaştırabilir. Eğer tütün çiğniyorsanız bırakın. Eğer tehlikeli ekstrem sporlarla ilgileniyorsanız, bunlara katılmak yerine televizyondan izlemeyi tercih edin. Salgın esnasında gereksiz yere hastaneye gitme riskine girmeyin.

• Evinizdeki çöp kutularından en az birini ''''''''dokunulmaz'''''''' ilan edin. Bu çöp kutusunun kapağı sıkı kapanan cinsten olsun ve hastalık bulaştırma riski çok düşük olan şeylerin dahi imhasında bu çöpü kullanın. Poşetleri biyolojik tehlike taşıyan madde muamelesine tabi tutun: mevcut en kalın ve sağlam çöp poşetlerini alın; buna sadece plastik eldivenle dokunun; ağzını bir ip veya naylon iple sıkıca bağlayın ve atarken dikkatli olun. Poşetler sızıntı yapar veya yırtılır ve içindekiler, özellikle de ''''''''dokunulmaz'''''''' olan kutudan gelenler bulaşıcı özellikte olabilir. Her zaman plastik eldiven takın ve kolunuzu yana doğru gergin bir şekilde açın ki poşet vücudunuzdan mümkün olduğu derecede uzak olsun. Eğer kıyafetleriniz çöp lekesi olduysa hemen değiştirin. Poşeti her değiştirdiğinizde tüm çöp kutusunu ve kapağını sıcak sabunlu su ve sulandırılmış çamaşır suyuyla yıkayın.

• Hayat tarzınızı değiştirin. Geceyi 10.000 yabancıyla çok yakın temasta geçireceğiniz kulüplere gitmeyin. Uyuşturucu kullanıyorsanız bir rehabilitasyon merkezine başvurun. Dental dam veya prezervatif olmadan oral seks yapmayın. Prezervatifsiz anal ya da vajinal seksyapmayın. Erkekler, kutuların üzerindeki ebatları kontrol ederek en küçük olanları satın alın. Prezervatif çoğunlukla çok büyük geldiğinden muhtevayı güvenli bir şekilde içinde tutamaz. Ejakülasyondan sonra hemen dışarı çıkın ve prezervatif takılıyken ereksiyon kaybetmeyin.

Prezervatif ve başka her türlü araç gereci ''dokunulmaz'' bir çöp kutusuna atın

Her türlü vibratör vs.yi her kullanımdan sonra ovma alkolüyle dikkatle temizleyin. Bütün genital ve bedensel sıvılara bulaşıcı hastalık gözüyle bakın ve eğer bunlarla temas ederseniz iyice yıkanın. Lezbiyen ilişki de hastalık bulaştırabilir ve aynı önlemler erkekler arasındaki ilişkilerde de alınmalıdır. Kadından gelen fazla miktardaki sıvıdan dolayı menstrüasyon döneminde cinsellikten uzak durun. Tekeşliliği tercih edin ya da siber sekse başvurun. H5N1 başlı başına cinsel yolla bulaşan bir hastalık değildir çünkü rastgele bir öpücük ya da tokalaşma sırasında tam cinsel ilişkide olduğu kadar kolayca bulaşabilir. Unutmayın ki salgın esnasında bağışıklık sisteminizi zayıflatarak H5Nl''''''''in normalde olmayacağı bir yerden vücuda girmesini kesinlikle istemezsiniz.

• Planlı anne-baba olun. Salgın geçene kadar her ne pahasına olursa olsun hamilelikten kaçının. Hamile kadınlar ve fetüsleri daha büyük bir H5N1 tehlikesi içinde olabilir.

• Büyükanne ve büyükbabayı eve getirin. Bakımevleri enfeksiyonlar için en başta gelen üreme alanlarından- dır. Yaşlı akrabalarınız salgın süresince evinizde çok daha rahat edecektir. Böylece hepiniz daha sağlıklı olacaksınız çünkü bakımevine onları ziyarete gittiğinizde siz de kolaylıkla mikrop kapabilirsiniz.

• Çocukları okul gezilerine ya da tatillere göndermeyin. Çocuklarınızı mikrop bulaştıran alanlar olması kaçınılmaz olan okullardan uzak tutabilmek için evde eğitim şıkkını değerlendirin (bunun sizin bölgenizde yasal olup olmadığını eğitim yetkililerinden öğrenin).

• Fırlayan enerji maliyetleri yüzünden insanlar evlerini köşe bucak kapatıp hava giriş çıkışını önlüyorlar ki böylece büyük masraflarla ısıtılan havanın tek zerresi bile dışarı kaçmasın. Bu tasarruf açısından iyi olsa da kötü bir uygulamadır. Temiz olmayan hava çok büyük miktarda mikrop barındırabileceğinden, evinizi düzenli olarak havalandırmanız gerekmektedir. Özellikle şehirlerdeki birçok insan hırsızlık korkusu yüzünden pencerelerini açmaya korkar. Bazı yeni pencere türlerinde pencerelerinizi güvenli bir şekilde kapalı tutabilirsiniz ama biraz daha dışta ikinci bir kilit olduğundan yine de hava akımına izin veren az bir açıklık kalır. Kendi evimde de kullandığım bu tip pencereleri içtenlikle tavsiye ediyorum. Ayrıca evinize yer altından sızabilecek radyoaktif bir gaz olan radon gazı vardır ve evinizi düzenli olarak havalandırmazsanız çok tehlikeli olabilir.

• Eğer sağlıkla ilgili bir sorunuz varsa randevu almak yerine doktorunuzu veya cerrahınızı arayın. Tedavi gerekmedikçe hastaneler, muayenehaneler, eczaneler, klinikler ve hasta insanların toplandığı yerlere gitmekten kaçının. İlgisiz hastalıklardan uzak kalmanız gerektiğini unutmayın. Dişiniz apse yaptıysa, bademcikleriniz şiştiyse, kabızlık sorunu çekiyorsanız ya da tedavisini ertelediğiniz daha başka can sıkıcı sağlık sorununuz varsa şimdi tedavi ettirin.

• Çocuklar mikroplan çeken bir mıknatıs gibidir. Bir çocuğun hayatındaki neredeyse her şey gerçekleşmeyi bekleyen bir enfeksiyon ihtimalidir. Yerlerden uzak durmala- n için çocuklarınıza göz kulak olun. Dışanda çimlerde ya da kaldırımda yuvarlanmalarına izin vermeyin. Oyuncakları titizlikle temiz tutun. Daha küçük bazı çocuklar oyuncaklan sürekli olarak ağızlarına götürür, bu yüzden de bunların temizliğinde çamaşır suyu kullanılamaz. Bunlan sıcak sabunlu suyla ovalamayı deneyin ya da arkasında çocuklara zarar verebilecek kalıntı bırakmadığı için önceden bahsettiğim UV-C aletlerinden birini kullamn. Kirli bezler inanılmaz derecede çok mikrop barındırır. Bunlardan ''''''''dokunulmaz'''''''' bir çöp kutusu yardımıyla kurtulun ve sonrasında ellerinizi iyice yıkayın.

• Salgın süresince ev hayvanlarınızı içerde tutun. Ev yaşamına çok iyi uyum sağlayacak ve bunu seveceklerdir. Dışarıda koşuşturan kedi ve köpekler eve bol miktarda mikrop getirebilir. Patilerinde H5N1 taşıyan kuş pislikleri ya da daha kötüsü hastalık taşıyan bir kuş getirebilir. Köpeklere de kediler gibi tuvalet eğitimi verilebilir fakat ben, Danua cinsi köpekler kadar büyük bir köpeğim olsaydı endişelenirdim. Pisliği tamamen biyolojik açıdan zararlı bir madde kabul edin ve bundan ''''''''dokunulmaz'''''''' çöp kutunuz vasıtasıyla kurtulun. Hamile bayanlar ve küçük çocuklar her zaman hayvan pisliklerinden uzak durmalıdır.

• Her ne sebeple olursa olsun asla kumaş mendil kullanmayın. Bunların yerine kullanıp atılabilen kâğıt mendilleri tercih edin ve bunları da her zaman ''''''''dokunulmaz'''''''' olan çöp kutunuza atın. Eğer yanınızda kâğıt mendil olmadan dışarıya çıkacak kadar aptalsanızavucunuza değil dirseğinizin iç tarafına doğru öksürün veya hapşırın.

• Banyo ve mutfağınızdaki el havlularının yerine kâğıt havlular koyun. Bunları da ''''''''dokunulmaz'''''''' bir çöp kutusuna atın.

• Baştan aşağı ve düzgün bir şekilde yıkanıp temizlenmeden bir kıyafeti asla ikinci kere giymeyin. Günlük kıyafetlerinizi kirli çamaşır sepetinden ya da yerden almayın. Hastalık bulaştırabilecek bireylerle temasa geçmiş her giysiye biyolojik tehlike gözüyle bakın. Bunları diğer çamaşırlardan ayrı tutun ve mümkün olan en yüksek ısıdaki suyla ve mümkünse çamaşır su- yuyla yıkayın. Bunları yapamıyorsanız bu kıyafetleri atın. Cüzdan, çantalar, kemerler, mücevher ve diğer aksesuarları da sterilize etmeyi unutmayın.

• Umumi olsun, evinizdeki olsun bir tuvalete oturduğunuzda pantolonunuzun ya da eteğinizin yere dokunmasına izin vermeyin. Tek elinizle tutun ya da en iyisi tamamen çıkartıp bir askıya asm.

• Salgın bitene kadar parti düzenlemeyi, partilere ya da toplantılara katılmayı erteleyin. Evinize ailenizden başka insanları sokmamaya çalışın. Siz evinizi tertemiz ve mikroplardan arındırılmış olarak tutsanız da, evinize giren her kişi potansiyel bir hastalık bulaştırma tehlikesidir.

• Eğer evinizde bir toplantı olması gerekiyorsa paltoları bir araya yığmayın; özellikle de yatağınızın üzerine. Palto ve ceketleri portmantonuza asarken birbirine değmeyecek şekilde ayrı ayrı asm. Her askıya naylon bir tabaka asarak ve paltoları sadece tabakalarla ayrılmış askılara asmanız tavsiye edilir.

• Tüm tatil veya iş seyahatlerini erteleyin. Diğer ülkelerin enfeksiyon denetim standartları hiç de sizinki kadar sıkı olmayabilir. Ayrıca bir tren ya da uçaktan başka, saatlerce oturacağınız, hastalık kapma ihtimali daha yüksek olan bir yer daha aklınıza geliyor mu? Deniz yolculuklarından kesinlikle kaçının. Gemiler, suyun üzerinde yüzen, kapalı enfeksiyon muhafazalarına dönüşebilir.

• Para biriktirin. Biriktirebildiğiniz kadar çok parayı güvenli bir hesapta toplayın. İşinizden uzun süreliğine ayrılabilir, hatta işinizden olabilir ve gelir sıkıntısı çekebilirsiniz. Bankanızla sağlam bir açık kredi anlaşması yapın ya da geniş kredi limiti olan birkaç kredi kartı edinin. Her ay az bir para ödediğiniz ve hastalanırsanız kredi kartınız ya da diğer ödemeleriniz için sigorta ödemesi sağlayan programlara kaydolun.

• Bu size korkutucu gelebilir ama kendiniz de dahil ailenizdeki her bireye geniş kapsamlı hayat sigortaları yaptırın. Ailenizden birini kaybetmenin kısa ve uzun vadedeki bedelleri tahmin edilemeyecek boyuttadır.

• Kimseyle bir şeyinizi paylaşmayın: tabak, çatal-bıçak, fincan, bardak, havlu, yatak takımı ya da başka herhangi bir şey.

• Restoranlardaki çatal-bıçak ve tabaklara dikkat edin. Özellikle de kafeteryalardaki fincanlara dikkat edin. Çok az kirli görünüyorsa bile bunlara dokunmayıp temizini isteyin. Fincanın bir yerini kâğıt peçeteyle iyice silip sadece o kısımdan içmek iyi bir uygulama olabilir.

• Hastalığı uzakta tutmak için bol su için. Günde 237 mililitrelik bardaklarla en az sekiz bardak dolusu su için.Bira, kahve ve çay bu toplama dahil değildir çünkü bunlar idrar söktürücü görevi görebilir. Eğer su içemi- yorsanız hafif meyve aromalı ''''''''şişe suları''''''''m ya da alkolsüz içecekleri deneyin. Şekersiz olmamalarına dikkat edin çünkü şekerli içecekler de günlük sekiz bardak toplamına dahil değildir. Daha fazla su alabilmek için kafeinsiz içecekleri tercih edin. Pahalı ''''''''sporcu içe- cekleri''''''''nin ''''''''su ihtiyacını azami karşılama'''''''' iddialarına inanmayın. Vücudunuz için taze, soğuk, temiz sudan daha iyisi yoktur.

• Sauna, derinizi mikroplardan arındırmak için şaşırtıcı derecede etkili bir yoldur. Sıcaklığın 77 °C''''''''den fazla olduğu, oldukça sıcak ama dayanılabilir bir sıcaklıkta olan gerçek bir sauna olması gerek. Derinizdeki herhangi bir H5N1 virüsü bu sıcaklıklarda canlı kalamaz ve terlemenin serinleticiliği sıcağın etkisini ne kadar azaltsa da terinizi sürekli silerek bu azalmayı asgariye indirebilirsiniz. Saunada ne kadar yükseğe oturursanız o kadar sıcak olacaktır çünkü ısınan hava ısındıkça yükselir. 15 dakikadan fazla kalmayın ve bayılacak gibi hissederseniz ya da mideniz bulanırsa hemen saunadan çıkın. Asla saunada uyuya kalmayın. İçerde ve dışarıda bol sıvı alm fakat bir şişe soğuk suyun kısa sürede iyice ısınacağını unutmayın. Eğer FinlandiyalIlar gibi yaparak çıplak olmak zorunda kalırsanız temiz bir havlu üstünde oturun, fakat deli cesareti olan arkadaşlarınıza uyup buz gibi bir havuza atlamayın; soğuk bir duş kafi gelecektir. Ayrıca aşırıya kaçarak 120 °C veya daha yüksek sıcaklıktaki saunalara girmenize gerek yok. Bu sıcaklıklar suyun kaynama noktasının 20 °C üstünde sıcaklıklardır. Bu ısılar insanlara uygun değildir. Mikropları öldürmeye çalışıyorsunuz, kendinizi haşlanmış sosise çevirmeye değil.

• Bana göre bu sağduyu gereğidir, bu yüzden bundan neden bahsedilmesi gerektiğini bile bilmiyorum ama yine de söyleyeyim: iyi beslenin. Günde beş kez yeme planını, besin piramidini ya da istediğiniz herhangi bir şeyi deneyin ama iyi beslenmeyi ihmal etmeyin. Bu, Atkins, GI, South Beach, Low-Cal, The Zone ya da başka biri olsun, diyet yapma zamanı değil. Biraz kilo alsanız bile bu kiloları salgın geçtikten sonra her zaman verebilirsiniz. Şunu, bunu ya da başka bir şeyi yemenin sizi gripten koruyacağını iddia eden çılgın fikirli ve geveze kişilere dikkat edin. Düzenli egzersiz ve dengeli beslenme her zaman en iyisidir.

• Bu da bence sözü bile edilmemesi gereken bir sağduyu kuralıdır ama her kullanımdan sonra tuvaletin sifonunu çekin.

• Sağlam bir ikinci el NASA uzay giysisi bulmak için eBay''''''''e bakın ve bunu, salgın süresince 7 gün 24 saat giyin. Eğer paranız yetiyorsa 20 milyon £/36 milyon $ verip salgın süresince Uluslararası Uzay Istasyonu''nda yaşayın. (Tamam, bunlar sadece şakaydı!)

• Mantranızı unutmayın: Panikleme. Panikleme. Panikleme. Şimdi mantranızı tekrarlayın: Panikleme. Panikleme. Panikleme...