Kolera Yayılması
Kolera Yayılması : Kolera, akut ve bulaşıcı bir enfeksiyon teriye bağlı olarak görülür. İshal ile uı sıvı ve tuz kaybı sonucunda gelişen belirtilerle (kas krampları, bayılma) ortaya çıkar.
Kolera, ince barsakta kolera vibriyonu (Vibrio cholerae) adlı bakterinin yol açtığı bulaşıcı enfeksiyon hastalığı. Barsakların kenarına tutunarak çoğalan, ama dokulara yayılmayan kolera vibriyonun ürettiği toksin, hastanın aşırı ölçüde su yitirmesine neden olur: Su ‘ yitimi bazen hastayı birkaç saat içinde öldürecek kadar çok olabilir. Hastaların dışkısıyla kirlenmiş besinlerle ve sularla bulaşan koleranın tedavisi, su ve elektrolit yitiminin giderilmesi için sodyum, klor, sodyum bikarbonat ve gerektiğinde damar yoluyla elektrolit sıvıları (fizyolojik serum) verilmesine dayanır. Ayrıca, antibiyotikler verilerek ishalin süresi kısaltılır; dolayısıyla da çevreye bulaşma tehlikesi azaltılır.
YAYILMA
Kolera, sağlık koşullarının çok kötü olduğu ortamlarda yayılır. İnsandan insana bulaşma en çok hasta insanların dışkılarıyla kirlenmiş suyun kullanılmasıyla, daha az olarak aynı yolla kirlenmiş besinlerin (süt, meyve, sebze, tatlılar, kabuklu hayvan) yenmesi ve sineklerin koleralı dışardaki bakterileri besinlere taşımala gerçekleşir. En Önemli bulaşma lu içme ve kullanma suyudur.Kolera bakterisi 56°C‘de 30 dakika kaynar su içinde ise birkaç dakikada olur. Güneş ışınlan da mikrobu birkaç saat içinde öldürür. Bu bakteri antiseptiklere, özellikle alkole karşı çok duyarladır: organik bir maddenin yokluğuna, klor ve potasyum permanganatla kolayca parçalanabilir.
Dışkıda canlı kalma süresi ısıya ve başka mikropların varlığına bağlıdır. Su semde canlı kalma süresi ise, mikrobun souna, ısıya, tuz miktarına ve güneş ışınlarının yoğunluğuna bağlı olarak birkaç günden yaklaşık iki haftaya kadir değişebilir.Asitli yiyecekler ve sebzelerde hızla iabolduğu halde, mikroplar süt ve süt : erimlerinde, tatlılarda, pişmiş meyve-rde, hamurlu yiyecekler ve haşlanmış ‘pirinçte yaklaşık dört hafta kadar canlı kalabilir.Hastalar ortalama 1-2 haftada hasta etkenini dışkılarıyla atarlar. En çok tışılan konu ise olası sağlıklı taşıyıcı-rdır. Aslında Vibrio cholerae gerçek kronik taşıyıcılığa izin verecek ka-uzun yaşamaz, ama klinik belirti vermeyen olgularda yaklaşık 15 gün boyunca mikroplar dışkıyla atılır.Ağız yoluyla alınan kolera mikrobu asit salgısına karşın mideyi geçerek in-cebağırsağa ulaşır. Bağırsak içeriği mikropların beslenmesi için çok uygun bir ortam sağladığından, mikroplar burada hızla çoğalarak kısa sürede büyük sayılara ulaşır. Mikroplar bağırsak duvarına girmezler, bağırsak boşluğunda yaşar ve bağırsak epiteli üzerinde ince bir tül oluştururlar. Mikropların bağırsakta salgıladığı zehirli maddeler hızlı ve aşın sıvı yitirilmesine neden olur. Sıvı kaybı, günde 30 litreye ulaşâ*bilir. Karmaşık bir süreç izlemesine karşın, hastalığın en önemli belirtisi olan ağır ishal, kısa sürede önemli tuz (sodyum, potasyum) kaybına neden olur
BELİRTİLERİ
Kısa süren kuluçka dönemi birkaç saat ile birkaç gün arasında (1-5 gün, ortalama 48 saat) değişir. Hastalık birdenbire başlar; fenalaşma, kann ağnlan, karında şişlik ve kusma görülür. En tipik belirtiler “soğuk evre” adı verilen evrede görülür: Sulu, renksiz, pirinç suyuna benzer bulanıklıkta, içinde küçük parçacıklar halinde bağırsak mukoza sıy-nntılan ile çok miktarda mikrop bulunan dışkılama başlar. 1-3 günde 50-100 kez bu tür dışkılama gerçekleşir. Bulantı ve zorlama olmaksızın şiddetli fışkırma biçiminde kusma görülür. Saatte bir litreyi aşabilen aşırı sıvı kaybı vücudu susuz bırakır. Kalsiyum ve potasyum kaybı sonucunda, ağrılı klonik kasılmalar biçiminde kas krampları başlar. Hastada aşın susuzluk, aşırı yorgunluk ile bazen soğuk ve yapışkan b>r terleme görülebilir. İdrar çıkanlması Önemli ölçüde azalır, bazen tamamen durabilir.Özellikle çocuklarda sıkça beyin za-n tahrişine bağlı belirtiler görülür.Karın içeri doğru çöker, nabız çok hızlanır; tansiyon (kan basıncı) bazen ölçülemeyecek kadar düşer. Makattan ölçülen vücut ısısı normal, hatta yüksekken, koltukaltından yapılan ölçümde ısının 33°C‘ye kadar düştüğü gözlenir. Kanda üre miktarı giderek artar ve yüksek değerlere ulaşır.Hastalık oldukça hızlı ilerler; ağır olgularda belirtiler 5-12 saat içinde tehlikeli boyutlara varır.Hastalık birkaç saat ya da 2-3 gün içinde ölümle sonuçlanabilir. En önemli Ölüm nedenleri şok, asidoz (kanda ve vücut sıvılannda asillik düzeyinin yükselmesi) ve böbrek yetersizliğidir.
Kolera, ince barsakta kolera vibriyonu (Vibrio cholerae) adlı bakterinin yol açtığı bulaşıcı enfeksiyon hastalığı. Barsakların kenarına tutunarak çoğalan, ama dokulara yayılmayan kolera vibriyonun ürettiği toksin, hastanın aşırı ölçüde su yitirmesine neden olur: Su ‘ yitimi bazen hastayı birkaç saat içinde öldürecek kadar çok olabilir. Hastaların dışkısıyla kirlenmiş besinlerle ve sularla bulaşan koleranın tedavisi, su ve elektrolit yitiminin giderilmesi için sodyum, klor, sodyum bikarbonat ve gerektiğinde damar yoluyla elektrolit sıvıları (fizyolojik serum) verilmesine dayanır. Ayrıca, antibiyotikler verilerek ishalin süresi kısaltılır; dolayısıyla da çevreye bulaşma tehlikesi azaltılır.
YAYILMA
Kolera, sağlık koşullarının çok kötü olduğu ortamlarda yayılır. İnsandan insana bulaşma en çok hasta insanların dışkılarıyla kirlenmiş suyun kullanılmasıyla, daha az olarak aynı yolla kirlenmiş besinlerin (süt, meyve, sebze, tatlılar, kabuklu hayvan) yenmesi ve sineklerin koleralı dışardaki bakterileri besinlere taşımala gerçekleşir. En Önemli bulaşma lu içme ve kullanma suyudur.Kolera bakterisi 56°C‘de 30 dakika kaynar su içinde ise birkaç dakikada olur. Güneş ışınlan da mikrobu birkaç saat içinde öldürür. Bu bakteri antiseptiklere, özellikle alkole karşı çok duyarladır: organik bir maddenin yokluğuna, klor ve potasyum permanganatla kolayca parçalanabilir.
Dışkıda canlı kalma süresi ısıya ve başka mikropların varlığına bağlıdır. Su semde canlı kalma süresi ise, mikrobun souna, ısıya, tuz miktarına ve güneş ışınlarının yoğunluğuna bağlı olarak birkaç günden yaklaşık iki haftaya kadir değişebilir.Asitli yiyecekler ve sebzelerde hızla iabolduğu halde, mikroplar süt ve süt : erimlerinde, tatlılarda, pişmiş meyve-rde, hamurlu yiyecekler ve haşlanmış ‘pirinçte yaklaşık dört hafta kadar canlı kalabilir.Hastalar ortalama 1-2 haftada hasta etkenini dışkılarıyla atarlar. En çok tışılan konu ise olası sağlıklı taşıyıcı-rdır. Aslında Vibrio cholerae gerçek kronik taşıyıcılığa izin verecek ka-uzun yaşamaz, ama klinik belirti vermeyen olgularda yaklaşık 15 gün boyunca mikroplar dışkıyla atılır.Ağız yoluyla alınan kolera mikrobu asit salgısına karşın mideyi geçerek in-cebağırsağa ulaşır. Bağırsak içeriği mikropların beslenmesi için çok uygun bir ortam sağladığından, mikroplar burada hızla çoğalarak kısa sürede büyük sayılara ulaşır. Mikroplar bağırsak duvarına girmezler, bağırsak boşluğunda yaşar ve bağırsak epiteli üzerinde ince bir tül oluştururlar. Mikropların bağırsakta salgıladığı zehirli maddeler hızlı ve aşın sıvı yitirilmesine neden olur. Sıvı kaybı, günde 30 litreye ulaşâ*bilir. Karmaşık bir süreç izlemesine karşın, hastalığın en önemli belirtisi olan ağır ishal, kısa sürede önemli tuz (sodyum, potasyum) kaybına neden olur
BELİRTİLERİ
Kısa süren kuluçka dönemi birkaç saat ile birkaç gün arasında (1-5 gün, ortalama 48 saat) değişir. Hastalık birdenbire başlar; fenalaşma, kann ağnlan, karında şişlik ve kusma görülür. En tipik belirtiler “soğuk evre” adı verilen evrede görülür: Sulu, renksiz, pirinç suyuna benzer bulanıklıkta, içinde küçük parçacıklar halinde bağırsak mukoza sıy-nntılan ile çok miktarda mikrop bulunan dışkılama başlar. 1-3 günde 50-100 kez bu tür dışkılama gerçekleşir. Bulantı ve zorlama olmaksızın şiddetli fışkırma biçiminde kusma görülür. Saatte bir litreyi aşabilen aşırı sıvı kaybı vücudu susuz bırakır. Kalsiyum ve potasyum kaybı sonucunda, ağrılı klonik kasılmalar biçiminde kas krampları başlar. Hastada aşın susuzluk, aşırı yorgunluk ile bazen soğuk ve yapışkan b>r terleme görülebilir. İdrar çıkanlması Önemli ölçüde azalır, bazen tamamen durabilir.Özellikle çocuklarda sıkça beyin za-n tahrişine bağlı belirtiler görülür.Karın içeri doğru çöker, nabız çok hızlanır; tansiyon (kan basıncı) bazen ölçülemeyecek kadar düşer. Makattan ölçülen vücut ısısı normal, hatta yüksekken, koltukaltından yapılan ölçümde ısının 33°C‘ye kadar düştüğü gözlenir. Kanda üre miktarı giderek artar ve yüksek değerlere ulaşır.Hastalık oldukça hızlı ilerler; ağır olgularda belirtiler 5-12 saat içinde tehlikeli boyutlara varır.Hastalık birkaç saat ya da 2-3 gün içinde ölümle sonuçlanabilir. En önemli Ölüm nedenleri şok, asidoz (kanda ve vücut sıvılannda asillik düzeyinin yükselmesi) ve böbrek yetersizliğidir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
