Kırık Türleri Nelerdir

KIRIK TÜRLERİ NELERDİR

Basit (kapalı) kırık: kırık kemiğin üzerindeki cilt yırtılmamıştır.Açık kırık: kırık kemiğin üzerindeki cilt yırtılmış, kemik ciltten dışarı çıkmıştır. Bu duıum kazazede için kankaybı ve enfeksiyon kapma riski açısından oldukça tehlikelidir.

KOL KIRIKLARI

Kol kırığı söz konusu olduğunda dirseğin altında kalan bölümü (önkol) göğüs üzerine kıvrıp bir eşarp ile bağlamaküst bölümü ise gövdeye doğru önden ve arkadan birer tahta parçası (ya da katlanarak sertleştirilmiş gazete dergi vb) arasına alarak sabitleştirip gövdeye bağlamak gerekir. Özellikle çocuklarda sık rastlanan dirsek kırıklarındakoltukaltından parmaklara kadar kolun tümü tahta parçaları yardımıyla bulunduğu konumda sıkmadan sabitleştirilmelidir. Bilek ve önkol kırıklarını da kumaşa sarılmış sopalarla sıkmadan hemen sabitleştirmek elin ayasını aşağı doğru tutarak hastayı bir an önce hastaneye ***ürmek gerekir. Köprücük kemiği kırığında önkol gövdeye doğru kıvrılır ve boynun arkasından bağlanan üçgen biçimli bir bezle buraya tutturulur. Önkol ile göğsün arasına yumuşak bir madde konur. Kırık bulunan kol sağlıklı kolun koltukaltından bağlanan bir şeritle sabitleştirilir.

BACAK KIRIKLARI

Uyluk kemiği kırığı söz konusu olduğunda omuzdan ayaklara kadar uzanabilen ve yaklaşık 15 cm genişliğinde bir tahta parçası bulmak gerekir. Tahta parçası teması yumuşatmak amacıyla bir çarşaf örtti ya da benzeri bir kumaşla kaplanır. Daha sonra hastanın Altına hasar görmüş tarafa yerleştirilip şeritlerle sıkmadan bağlanır; böylece tüm bacak kalça kemiği ve omurilik sabitleştirilir. Uygun bir tahta bulunamayan durumlarda hastanın bacakları arasına kıvrılmış bir çarşaf yerleştirilir. Kalçadan ayak bileklerine kadar iki bacak birbirine şeritlerle (kravat havlu vb) bağlanır. Dizkapağı kırığında bacağı kalçadan ayağa kadar olanak varsa kumaşa sanlmış bir tahta parçası ya da sert bir destekle sabitleştirmelidir. Dizden ayağa kadar olan bacak kırıklarında da bacağı kalçadan ayak ucuna uzanan iki tahta parçası arasında sabitleştirmek gerekir. Bu arada bir elle ayağın ucunu. öbürüyle de topuğu tutup yavaşça çekerek bacağı düzeltmek yararlı olur. Ayak kemiği ya da parmaklannda kınk olduğunda ayakkabı çıkarılmalı aşırı ağrı ya da başka bir nedenle çıkanlamıyorsa kesilmelidir. Daha sonra kalın kompresler uygulanır ve ayak sıkılmadan bağlanır.Böylece kırık görece hareketsiz hale getirildikten sonra hasta en yakın hastaneye ***ürülür.

YÜZ KEMİKLERINDEKİ KIRIKLAR

Yüzdeki kırıkların en yaygın nedeni trafik kazalarıdır. En çok çeşitli travmalar sonucu oluşabilen burun kırıklarına rastlanır. Çoğu kez burun kırığı fark edilmez. Özellikle çocuklarda travma sonrası uygun biçimde tedavi edilmeyen kırık bir burnun bozuk biçimde iyileşerek estetik sorunların yanı sıra Hava geçişinde zorluklar yaratabileceği unutulmamalıdır. Böyle biçim bozukluklarının yetişkin yaşta cerrahi yolla onarılması güçtür.

Altçene kırığına özellikle trafik kazalarında ve sporcularda oldukça sık rastlanır. Bu kemikteki kırıklar oluşan biçim bozukluğundan ötürü kolay fark edilir. Ama bazen kemik uçlarındaki oynama çok hafif olduğundan kırık anlaşılamayabilir.Hastanın ağzını kapatamaması ve tükürüğün kanla kanşık olması altçene kınğının belirtilerindendir. Altçenenin tüm hareketleri acı verir. Çoğunlukla dişlerde de kınlma vardır.Bu durumda yapılacak ilkyardım çeneyi hafifçe kaldırarak ağzı üst ve alt dişler iç içe oturana değin kapatmaktır. Daha sonra çene iki şeritle başın üstünden ve enseden bağlanarak sabitleştirilir.Hastada kusma varsa bağı çözmek gerekecektir. Çene nazikçe desteklenerek kusma bitinceye değin baş bir yana çevrilir.

OMURGA KIRIKLARI

Omurga kırığı ilkyardımda en çok sorun oluşturan türdür. Yanlış bir hareket omurga içinden hareket sinirlerine ve duyulara giden sinir köklerini ya da omuriliği örseleyerek felce neden olabilir. Boyun omurlarındaki kırıklarla öteki omurga kırıklarını ayırt etmek gerekir. Boyun omurlarındaki kırıklarda hastayı hareketsiz tutmak çok önemlidir. Hastanın taşınması için en az 4 kişi gereklidir. Hastayı sedyeye ya da kumaş kaplı tahta bir levhaya (en az iki metre uzunluğunda olmalıdır) taşırken bir kişi başı vücut doğrultusunda tutmalı biri omuzlan biri kalçaları öteki de bacakları tutarak kaldırmalıdır. Bu koşullar sağlanamıyorsa en iyisi cankurtaranı beklemektir. Olanak varsa hastasedyeye koyulabilecek kadar kaldırılıp sık aralıklı şeritlerle bağlanır. Başın altına hiçbir şey koyulmamalı ama hastaneye gidene değin hareketsiz kalmasını sağlamak için kenarlarına sert ya da yarı sert nesneler (gazetekatlanmış giysiler vb) yerleştirilmelidir. Sırt ve bel kınklarında da aynı önlemler alınmalıdır. Hasta bulunduğunda sırtüstü durumdaysa döndürmeden önce tahta levhayı uygulayarak omurgada oluşacak kıvnlmalar önlenmelidir. Bu dummda da doğm hareket etmek olanaksızsa en iyisi cankurtaranı beklemektir. Acı, şişme, güç kaybı, uzuvlarda biçim bozukluğu, kemik düzensizliği, kırık bölgesinde morarma ve siyanoz.

Kırık Tedavisi

Kırıklar, kemikler üzerine gelen aşırı kuvvetlere bağlı oluşur. Düşme, ezilme yada sert cisimlerin çarpması ile bu kuvvetler oluşabileceği gibi tendonların aşırı çekmesi de bazen kırığa yol açar. Kırıklar, kemiklerin gövde kısmında olabileceği gibi eklem yüzlerini oluşturan uç kısımlarında da meydana gelebilir. Kırığın en önemli bulgusu patolojik hareket olarak adlandırılan normalde hareket etmeyen bir bölgenin hareketidir. Kırık sonrasında şiddetli ağrı duyulur. Kırık bölgesinde morarma ve şişme oluşabilir.

Hastanın muayenesi ve röntgen incelemesi sonrası genelde tanı konulabilir. El çok karmaşık bir yapıya sahip olduğu için kırık değerlendirmesinde deneyim önemlidir. Bazı kırıklarda normal radyografilerde kırık görülemeyebilir. Gerek şüpheli kırıkların saptanması gerekse tedavi yönteminin belirlenmesi amacıyla bilgisayarlı tomografi incelemesi (BT) gerekli olabilir.

El kırıklarının tedavisinde temel hedef erken ve tam hareket olmalıdır. Çoğu el ve parmak kırığı alçı ya da atel gibi cerrahi dışı yöntemlerle tedavi edilebilir. Çok parçalı kırıklarda, kırık uçları birbirinden ayrılmışsa ya da kırık dış ortamla ilişkili ise (Açık kırık) cerrahi tedavi gerekli olabilir. Özellikle eklem yüzlerini ilgilendiren kırıklarda, kırık parçalarının pürüzsüz olarak bir araya getirilmesi ve sağlam bir tespit elde edilerek erken dönemde hareket sağlanması, ilerde oluşabilecek kireçlenmeleri önlemek açısından çok önemlidir. Ameliyat sırasında kırıklar çeşitli tel veya plak-vidalarla sağlam bir şekilde uç uça sabitlenir. Ameliyat sonrası uygulanacak rehabilitasyon programları, karmaşık el hareketlerinin sorunsuz olarak geri kazanılmasında büyük önem taşır.

Kırık Nedir?

Kırık, kemik bütünlüğünün bozulmasıdır. Kırıklar darbe sonucu ya da kendiliğinden oluşabilir. Yaşlılık ile birlikte kendiliğinden kırık oluşma riski de artar.