Kıkırdak Dokusu

Kıkırdak hücreleri olan kondroblastlar mezenkimden köken alır. Kıkırdak doku, hücreler ile hücreler arası matriksten oluşur ve perikondriyumla çevrelenmiştir. Perikondriyum kondroblastlara farklılaşabilen farklılaşmamış hücrelerden meydana gelen bir tabakadan oluşur. Kıkırdak dokusunda kan damarı bulunmaz, bu durumda hücreler besinlerini hücreler arası matriksten difüzyon yoluyla alır.

Kıkırdak Tipleri

Hiyalin kıkırdak:

insanda en yaygın bulunan kıkırdak tipidir. ismini matriksin şeffaf görünümünden alır. Hiyalin kıkırdak fetus iskeletinin büyük bir kısmını oluşturur. Erişkinde nazal, larinjiyal. trakeobronşiyal ve kostaya ait kıkırdak olarak kalır. Sinoviyal eklemlerin artiküler yüzeyleri de hiyalin kıkırdaktan oluşur ve enkondral kemikleşmeye katılmaz. Artiküler yüzeyler epitel ile örtülmez. Hiyalin kıkırdak. hücreler (kondrositler). Iifler ve hücreler arası maddeyi içerir. Kondrositler protein salgılayan hücrelerin tipik özelliklerini gösterir ve sitoplazmalarında lipid ve glikojen depo eder. Kondrositler sırasıyla; teritoriyal matriks ve interteritoriyal matriksle çevrelenen periselülar matriksle örtülüdür. Hiyalin kıkırdak yüzeyi perikondriyumla çevrilidir. ancak artiküler kıkırdak perikondriyum içermez. Perikondriyum dış fibröz tabaka ve iç kondrojenik tabakadan oluşur. Hücreler arası madde hiyalüronik asit, proteoglikanlar ve fazlaca su içerir (Resim 4).

Elastik kıkırdak:

Hücreler arası matrikste bulunan bol miktardaki elastik lifler haricinde, yapısı hiyalin kıkırdağa benzer. Elastik kıkırdak kulak kepçesinde. dış kulak kanalı duvarında. östaki borusunda. epiglottisin büyük bir kısmında ve küneiform kıkırdakta bulunur (Resim 5).

Fibröz kıkırdak:

Büyük gerilme direncine sahiptir. İntervertebral diskler, simfizis pubis. tendon ve ligamentlerin kemiğe tutunduğu kısımlarda bulunur. Fibröz kıkırdak kısa sütunlar oluşturan lakün içermeyen yassılaşmış fibroblastlar ve lakün içinde yer alan karakteristik kondrositlerden oluşur. Fibröz kıkırdak hiyalin kıkırdağa benzemez. Opaktır ve matriks tip i kollajen lifler içerir. Hücreler arası matriks düşük konsantrasyonda proteoglikanlar içerir. Fibröz kıkırdağın perikondriyumu yoktur. Kondrogenez (Kıkırdak Büyümesi) iki yolla olur:

1. Interstisiyel büyüme:

Var olan kondrositler bölünerek çoğalır. Kıkırdak büyümesinin bu şekli sadece kıkırdak oluşumunun erken döneminde matriksi içeriden genişleterek doku kitlesini artırır. Bu büyüme uzun kemiklerin epifiz plaklarında ve eklem kıkırdağında izlenir.

2. Apozisyonel büyüme:

Perikondriyumdaki hücrelerin farklılaşması yoluyla gerçekleşir. Vücutta sertleşen kıkırdağın bulunduğu bölgelerde apozisyonel büyüme söz konusudur. Bu durumda perikondriyumdaki kondroblastlar çoğalarak etraflarını matriksle sardıklarında kondrosite dönüşür ve var olan kıkırdağa katılır (Iunqueira).