karın yaralanmaları ilk yardım

05-03-2015 --
0 Yorum

Karın Yaralanmaları

Derhal tıbbi yardım sağlayın, eğer kişide:

• Ağır kanama

• Bulantı veya kanama

• Kas spazmları

• Baygınlık

• Hassasiyet veya ağrı

• İdrar, dışkı, kusmuk veya balgam da renk değişikliği

• Şişme varsa

1. Varalı kişiyi mümkün olduğunca rahat ve sakin tutmaya çalışın. Boyun ve karındaki elbiseleri gevşetin, sonra hastayı battaniye ile sarın. Eğer dahili yaralanmalardan şüpheleniyorsanız, kişiyi hareket ettirmeyin. Eğer dahili bir yaradan kanama oluyorsa, her durumda onlara aşağıdaki gibi şekil verin (mümkünse plastik eldiven giyin):

• Eğer yara gövde boyunca uzanıyorsa, kişiyi sırt üstü yatırın, bacaklarını hafifçe yükseltin. Başı yükseltmeyin, yoksa karın kasları kasılır ve bu da yarayı etkiler.

• Eğer yara karnı çaprazlıyorsa, kişiyi sırt üstü yatırın, ama başının ve_ dizlerinin altına temiz katlanmış elbiseler yerleştirin. Bu karın kaslarının gevşemesine neden olacak ve yaranın kapalı durmasına yardımcı olacaktır.

• Eğer kanıyorsa, alanı temiz tutmaya çalışın. Yaranın etrafındaki elbiseleri yavaşça çıkarın. Eğer her hangi bir iç organ dışarı çıkmışsa, içeri itmeye kalkmayın. Yara üzerine sargı veya temiz bez koyun ve gevşek bir şekilde bant ya da flaster ile tutturun. Bandajların üzerine basınç uygulamayın.

2. Varalı kişinin yiyip içmesine izin vermeyin. Eğer kazazede su isteyecek olursa, bir bezi suya daldırın ve dudaklarını ıslatın. 1 bardak suya iki damla Kurtarıcı İlaçtan damlatılıp bez içinde ıslatılabilir, eğer istenirse.

Karın Yaralanmalarında İlk Yardım Nasıl Yapılır?

Trafik kazalarında vurma çarpma çarpışma altında kalmaya bağlı olarak açık ve kapalı karın yaralanmaları meydana gelir. İç organların dışarı çıkması veya organların patlaması söz konusu olabilir..

Belirtileri

Kapalı karın yaralanmasında
> Karında kızarıklık morarma
> Karında sertlikşok ve kramplar
> Kusma bulantısusuzluk hissi

Açık karın yaralanmasında
> Gözle görülebilen yara
> İç organların dışarı çıkması
> Kusma bulantı ve ağrı

İlk yardım
> Kapalı karın yaralanması ise soğuk uygulama yapılır
> Açık karın yaralanması ve organ dışarı çıkmamış ise yaranın du*rumuna göre pozisyon verilerek yaranın üzerine temiz sargı bezi kapatılır.
> Eğer organları dışarı çıkmışsa; karın içine sokulmadan yaranın üst kısmına toplanarak temiz ıslak sargı bezi ile kapatılır.

> Yara enine ise
Sırtüstü yatırılarak baş yükseltilirken dizler bükülür.

> Yara boyuna ise
Bacaklar birleştirilerek ayak gergin tutulur.
Her iki uygulamada amaç yara kenarlarının birbirine yaklaştırılarak daha fazla organın çıkmasını engellemek ve yarayı korumaktır.

> Kesinlikle ağızdan bir şey verilmez dudakları ıslatılabilir.
> Kısa sürede sağlık kurumuna gönderilir.

Karın Travması

Abdominal yaralanmalı hastalarda değerlendirmelerde batın yaralanmaları hayatı tehdit edici bir yaralanmadır. Acilen değerlendirmesi gerekir. Hemen teşhis edip tedavisi yapılmalıdır. Abdominal değerlendirme özel uğraş gerektirir. Bu yaralanma kan kaybı açısından önemlidir. Eksternal kan kayıpları hastane öncesi tahmin edilmelidir. Abdomen geniş bir kavitedir, kanın bütünü kolaylıkla o boşluğu doldurur. Bu, fizik muayene, radyolojik incelemede gösterilemeyebilir. Yaralanma olup eve gönderdikten 7-10 güne kadar semptomatik olmayabilir.

PATOFİZYOLOJİ:
Yaklaşık 40 milyon insan intestinal yaralanma sonucu acillere müracaat etmektedir(ABD). Bunun 2.5 milyonundan fazlası hastanede yatırılmaktadır. 1996’dan sonra ard arda gelen 4 yılda nonintansiyonel yaralanmalarda 93874 kişinin öldüğü tespit edildi. Dünyada ölüm ve sakatlanmaların çok yaygın sebebi olan intansiyonel yaralanmalar sıklıkla motorlu araç kazalarında oluşur. ABD’de 1996’da sadece motorlu araç kazalarında 43.300 kişi ölmüş ve yaklaşık 21.000 kişide sakatlık verici travmaya maruz kalmış. Bu kazalarında %41’i alkolle ilgiliymiş.

ABD’de ölümcül kazaların ikinci sık nedeni düşmelerdir. 1994’te ilk yardım departmanlarına 8.436.000 kişinin başvurmasına neden olur. Hastaneye kabul edilen yaralıların %20’sinden fazlasında neden düşmelerdi.
ABD’de şehirlerdeki şiddetin artmasıyla penetran travma insidansı artmaktadır. Penetran travmalarda %55’inden fazlasında ölüm nedeni kişisel zorlamalrdır. Ateşli silah ve bıçaklanma sonucu 1994’te birleşik devletlerinde acillere 4.123.000 (%10) kişi müracat etmiştir.
Abdominal travma iki grupta incelenir: penetran ve künt travma

KÜNT TRAVMA:
Künt travma ABD’de yaralanmanın çok yaygın görülen sebebidir, bütün abdomende yaralanmaya sebep olabilir. Künt travmalarda hastalarda gücün direkt yayılımıyla kompresyon tipi yaralanma olur. Şayet kompresyon organ veya dokunun tolerans limitini aşarsa, dokular dağılır. Bunun sonucunda GİS’te dalak gibi solid organlarda yaralanma ve içi boş organlarda rüptür oluşabilir.

Künt travmada organların hareketiyle yaralanma oluşabilir. Bazı organlar sert fikse iken bazı organlar çok hareketlidir. Yaralanma bir yandan fikse olanlarda özellikle çok yaygınken diğer serbest organlarda biraz daha azdır.
Yüksekten düşmeler künt yaralanmaya örnektir. Yaralanmanın derecesi; mesafeyle ve yere çarpma hızıyla orantılıdır. İlginç olan yüksekten düşen hastalarda intraabdominal yaralanmalar çok yaygın değildir. Genelde içi boş visseral organ rüptürü görülür ve bu hiçbir zaman hipotansiyon yapmaz. Bununla birlikte retroperitoneal yaralanmalar oldukça yaygındır. Çünkü genellikle aksiyal iskelet yanında yüksek geçiş gücü görülür.

Yaylara araba çarpmasıyla yaralanmada künt yaralanmaya sık örnektir. Çünkü hastaların vücudu tamamen korunmasız ve direkt uygulanan güç fazladır. Motorsiklet kazalarıda bu yaralanmaya örnektir. Bunların yaralanması genelde yüksek hızla duvara çarpmayla ilgilidir.

PENETRAN TRAVMALAR:
Kesici alet yaralanmaları nispeten daha basittir. Bıçak ağzı direk vücuttan geçerek dokuda yaralanmaya neden olur. Kesici alet vücuda girdiği yerde kendi çapından daha büyük bir yaralanmaya neden olur. Dış muayenede daha az tahmin edilen yaralanmanın içerideki hasarı daha büyük olabilir. kesici aletin giriş ekseni dış muayenede anlaşılamaz. Bir kesici alet, göğüs aşağısında, pelviste, yanda ve sırtta olsa da abdominal yaralanmaya neden olabilir.

Ateşli silah yaralanmalarında farklı yaralanmaya neden olabilir. Kurşunların kemikleri parçalamasıyla sekonder yaralanma sebebi olabilir. bazı mermiler girdiği yerden uzakta büyük geniş parçalanmalara neden olabilir. kurşun bütünlüğü bozulmamış dokuda daha fazla destrüksiyon yapma eğilimindedir.

Direkt grafilerde lokalize yabancı cisim yardımıyla organ riskleri tahmin edilebilir. Ne yazıkki mermiler bir çizgide yol almaz. Kurşun yörüngesi boyuınca yakın organlarda aksi ispatlanıncaya kadar yaralanma olduğu düşünülmelidir.