Karaciğer Yetmezliği Nasıl Anlaşılır

NAYKH, genellikle başka bir nedenden dolayı yapılmış karaciğer kan testlerinde yükselme (AST ve ALT) veya ultrasonda karaciğer yağlanması saptanmasıyla karşımıza çıkar. Karaciğer testlerinde yüksekliği yol açabilecek diğer karaciğer hastalıklarının olmadığını göstermek için ek testler yapmak gerekebilir. NAYKH teşhisi konduktan sonra hangi tipi olduğu belirlenmelidir.

Karaciğer Yetmezliği Nasıl Tedavi Edilir

NASH’in kesin tedavisi için henüz bir ilaç bulunamamıştır. Kilo kaybı ve fiziksel aktivite şu ana kadar etkisi kanıtlanmış en iyi tedavi yöntemleridir. Ancak kilo kaybı kademeli olmalıdır (haftada en fazla 1,5 kg), çünkü daha hızlı kilo kaybı da yağlanmaya yol açabilir. Kilo kaybı ve fiziksel aktivite ile NASH ile ilişkili durumların (örneğin şişmanlık, tip 2 şeker hastalığı, hipertansiyon, hiperlipidemi, insülin direnci) kontrolü kolaylaşır. Yağlı karaciğer hastalığında en sık ölüm nedeninin kalp kökenli olduğu hatırlanacak olursa kilo verme ve fiziksel aktivite ile sadece karaciğer yağlanmasının değil kalp damar hastalığı riskinin azalacağı anlaşılır.

Yağlı karaciğeri olanlar kesinlikle alkol tüketmemelidir. Bunu yanı sıra fruktoz içeren meşrubatlardan (kola, fanta, gazozlar vb), hazır meyve sularından da kaçınmalıdır.

karaciğer neden yağlanırNASH tedavisi için pek çok ilaç denenmiştir. Bunlardan bir kısmının karaciğere kısmen de olsa faydasının olduğunu bir kısmının ise karaciğere hiç faydasının olmadığını bilmekteyiz. Bu ilaçlardan bazıları şeker, tansiyon, kolesterol ilaçları gibi zaten eşlik eden hastalıklar nedeniyle kullanmakta olduğunuz ilaçlardır. Bunlardan hangilerinin NASH tedavisine olumlu etkilerinin olduğunu bilmek yağlı karaciğer hastalığınız (özellikle NASH için) için de tercih sebebi olacaktır. Örneğin tansiyon yüksekliğinden dolayı X, Y, Z ilaçlarından herhangi birini kullanmanız uygun görülmüş. Ancak bu ilaçlardan sadece Y ilacının yağlı karaciğere kısmen de olsa iyi geldiği bilimsel araştırmalarla gösterilmişse hipertansiyon ilacı olarak Y ilacının doktorunuz tarafından seçilmesi daha uygun olacaktır. Lütfen ‘organik’, ‘bitkisel’, ‘doğal’ kelimeleri ile ifade edilen yiyeceklerin karaciğeriniz için her zaman ‘sağlıklı ve güvenli’ anlamına gelmediğini hatırlayın. Doktorunuzun onayı olmadan herhangi bir bitkisel ilaç, vitamin veya ilaç kullanmayın.

Yağlı karaciğer hastalığı ne sıklıkla görülür?
NAYKH, dünyada en sık görülen kronik karaciğer hastalığıdır. Gelişmiş ülkelerde toplumda görülme sıklığı %25 civarındadır. Karaciğerde yağlanması olanların en az %80’inde hiçbir ciddi sağlık sorunu gelişmediğini bilmekteyiz. Ancak olguların %10-20’sinde hastalığın ciddi formu olan NASH gelişebilir. Ultrasonunda yağlı karaciğeri olan ve karaciğer testlerinde yükseklik saptananlarda NASH görülme ihtimali çok daha yüksektir. NASH fibrozis, siroz ve hatta hepatosellüler karsinoma (HCC) gibi ölümcül olabilecek hastalıklara yol açabilir.

Karaciğer yetmezliği nedir?

Akut ve kronik pek çok hastalık karaciğerin yaşamsal fonksiyonlarını geri dönüşümsüz olarak etkileyerek karaciğer yetmezliğine sokabilir. AKUT karaciğer yetmezliğinde, öncelikle karaciğer hastalığı olmayan sağlıklı bireylerde aniden görülen bir durumdur. Hepatitler, ilaçlar ve mantar zehirlenmesi başta olmak üzere pek çok sebebi olan bu durumda dolaşımda bulunan toksinler karaciğer hücrelerine zarar verir.

Tedavide ilaç veya böbrek yetmezliğindeki diyaliz gibi bir yöntemi olmayıp, hızlı bir şekilde karaciğer nakli ile tedavi edilmediği takdir de hastalar hayatını kaybetmektedir. Kronik karaciğer yetmezliği olan sirozda (siroza yol açan hastalıkların başında hepatitler ve Alkol kullanımı gelir) ise normal karaciğer hücrelerinin yerini nedbe dokusu almaktadır. Bu durumda karaciğer hayati fonksiyonlarını yerine getiremez. Yetmezlik belli düzeye eriştiğinde hasar o kadar ilerler ki, o zaman tek çözüm yolu karaciğer nakli olmaktadır. Hem akut, hem de kronik karaciğer yetmezliklerinde nakil zamanlaması çok önemli olup geç kalınmaması gerekmektedir.

Karaciğer yetmezliği belirtileri nelerdir?

Erken dönemlerde genelde herhangi bir belirti vermezken hastalık ilerledikçe halsizlik, iştahsızlık, bulantı- kusma, sarılık (deride ve gözlerde sararma), güçsüzlük, kilo kaybı, bacaklarda ve karında sıvı birikimi, artmış kanama eğilimi ve kaşıntı görülebilir.

Hastalık ilerleyip hasar arttıkça, karaciğer kanı temizleyememeye başlar ve vücut atıkları ile birçok ilaç vücutta birikir. Artan bu zehirli maddeler özellikle beyinde birikir ve kişilik- davranış değişiklikleri, bilinç bulanıklığı, unutkanlık ve uyku düzensizlikleri, son aşamada ise şuur kaybı ve koma hali gelişebilir.