jüvenil romatoid artrit tedavisi
Jüvenil Romatoid Artrit : Eş ve benzer isimler: Stili hastalığı, jüvenil kronik artrit, çocuk roma- toid artriti.Tanımı: çocukluk çağında başlayan, kronik artrit ve iç organ tutulması gösteren iltihabi romatizmal bir hastalıktır.Kısa tarihçe ve önemi: 19'uncu asrın sonlarına doğru tanımlanmaya başlamıştır. Hastalığın ateş, genel hastalık belirtileri ve iç organ tutulmasına neden oluşu dikkati çekmiştir. Erişkinlerdeki romatoid artritten ayrı bir hastalık olduğu üzerinde de durulmuştur, çocukluk çağında görülen her kronik romatizmanın jüvenil romatoid artrit olması gerekmez.Sıklığı: Toplumdaki sıklığının 1/1000 civarında olduğu saptanmıştır, ortalama her 10 erişkin romatoid artritliye karşı 1 jüvenli romatoid artrit düşmektedir. Kızlarda erkek çocuklardan 2 katı kadar fazla görüldüğü söylenirse de ülkemizde erkek çocuklarda biraz daha fazla görüldüğü gözlenmektedir. En çok 1-3 ve 8-12 yaşları arasında başlar.
Nedeni: Erişkin romatoid başlangıçta gösterdiği farklı klinik tablolar dikkate alınırsa 3 tip ayırdedilir.
1— Sistemik tip (ateş, zayıflama, iç organ tutulmasının ön planda olduğu tip (% 20).
2— Poliartiküler (birçok eklemin tutulduğu) tip (% 30).
3— Posi(oligo) artiküler (1-4 eklemin tutulduğu) tip (% 50).
Klinik özellikler: Hastalık yukarıda bahsedilen şekillerden biri ile ya sinsi ya da aniden başlayabilir. Başlangıçta en çok tutulan eklemler dizler ve ayak bilekleridir. Erişkinlerin tersine bacak ve el eklemleri daha az, çene eklemi ve boyun daha fazla tutulur. Eklemlerin hastalığı bazen tek bir bölgenin ya da genel olarak gelişmenin azalması sonucu kısalıklara neden olabilir. Eklem tutulmasının diğer karakterleri erişkindekine benzer.
Eklem dışı belirtiler: Ateş, terleme, halsizlik, zayıflama, deri döküntüsü (romatoid döküntü) ve kiriş kılıflarının tutulması oldukça sıktır. Deri altı nodülleri erişkine göre çok daha seyrektir. Lenf düğümleri, dalak ve karaciğer büyüklüğü sıktır. Perlkardit (kalp zarı iltihabı) olabilir. Daha çok kız çocuklarında olmak üzere gözde sinsi gidişli bir iltihap (üveit) gelişebilir. Bu nedenle ilk yıllarda sık (en az 6 ayda 1) göz muayenesi yaptırılmalıdır. Amiloid denen bir maddenin organlara oturması sonucu oluşan amiloldoz vakaların % 5 kadarında saptanabilir. Bilhassa böbreği bozduğu için ciddi bir durum ifade eder.
Laboratuvar ve röntgen bulguları: Kansızlık (hafif - orta) görülebilir. Kanda sedimantasyon ve lökosit sayımı sık olarak yüksektir. Romatoid faktör % 20 - 30 vakada pozitiftir. Röntgen değerlendiilmesi çocuklarda daha zordur. Hastalığa ait değişiklikler erken dönemlerde sapta- namaz. Boyun ve sakroilyak eklem değişiklikleri erişkindekinden daha sıktır. Bazı eklemlerde yapışmalar (ankiloz) olabilir.
Teşhis ve ayırıcı teşhis: 16 yaşın altındaki bir çocukta eklemleri uzun süreli (2 aydan fazla) hastalandıran bir hastalık tablosu karşısında en çokjüvenil romatoid artrit düşünülmelidir. Diğer hastalıklardan özellikle eklemin mikrobik hastalıkları (kızamıkçık, cerahat yapan mikroplarla olan artrit, tüberküloz vb.), travmalar, hemofil denen ve kanın pıhtılaşmasının olamadığı kalıtımsal hastalıktaki eklem kanamaları, kollajen hastalıklar (lupus vb.), diğer kronik romatizmalar (psoriazis, spondilit vb. ve bazı kemik, eklem tümörlerinden titizlikle ayırdedilmelidir.Gidiş: Uzun yıllar izlenen vakaların yarısına yakın bir kısmı oldukça iyi bir durumda kalmakta, diğer yarısında ise değişik derecelerde deformi- teler, fonksiyon kayıpları ve sakatlık gelişebilmektedir.
Ölüm nadirdir.
Tedavi: Erişkin romatoid artritindeki prensipler geçenidir. Genel olarak çocuklarda ilaçlar bakımından daha dikkatli olmak gerekir. Dokunmayan ilaçları seçmek ve uygun kombinasyonlar yapmak gerekir. Aspirin daha çok kullanılır. Steroid olmayan antiinflamatuvar ilaçlardan tol- metin, naproksen, diklofenak ve piroksikam sık olarak başvurulanlar arasındadır. Kortizonlu ilaçlar, bağışıklığı bastırıcı (immünosüpresif) ilaçlara ancak çok gerekli durumlarda başvurulur. Altın ve penisilamin çok küçük yaşlarda kullanılmaz. Sıtma ilaçları, salazopirin ve levamizol daha kolay kullanılabilir. Kortizonlu ilaçlar yerine ACTH kullanılmasını tercih etmek daha uygundur (büyüme gecikmesi yapmadığı için). Eklem içi kortizon enjeksiyonlarına nadiren başvurulabilir. Eklemlerin korunması ve egzersizler çocuk romatoid artritinin tedavisinde önemli bir yer tutar. Okul eğitimini fazla kesintiye uğratmamak yerinde olur.Cerrahi tedavi erişkinlere göre daha az ve daha geç başvurulan yöntemlerdir.
Tedavi: Erişkin romatoid artritindeki prensipler geçenidir. Genel olarak çocuklarda ilaçlar bakımından daha dikkatli olmak gerekir. Dokunmayan ilaçları seçmek ve uygun kombinasyonlar yapmak gerekir. Aspirin daha çok kullanılır. Steroid olmayan antiinflamatuvar ilaçlardan tol- metin, naproksen, diklofenak ve piroksikam sık olarak başvurulanlar arasındadır. Kortizonlu ilaçlar, bağışıklığı bastırıcı (immünosüpresif) ilaçlara ancak çok gerekli durumlarda başvurulur. Altın ve penisilamin çok küçük yaşlarda kullanılmaz. Sıtma ilaçları, salazopirin ve levamizol daha kolay kullanılabilir. Kortizonlu ilaçlar yerine ACTH kullanılmasını tercih etmek daha uygundur (büyüme gecikmesi yapmadığı için). Eklem içi kortizon enjeksiyonlarına nadiren başvurulabilir. Eklemlerin korunması ve egzersizler çocuk romatoid artritinin tedavisinde önemli bir yer tutar. Okul eğitimini fazla kesintiye uğratmamak yerinde olur.Cerrahi tedavi erişkinlere göre daha az ve daha geç başvurulan yöntemlerdir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
