İvme (akserelerasyon) Yaralanmaları
İvme (akserelerasyon) Yaralanmaları : Bu yaralanmalar çoğunlukla akserelas- yon-deselerasyon (hızlanma-yavaşlama) yaralanmaları olarak isimlendirilir veya başın hareket halinde zedelenmesi diye de isimlendirilebilir. Mekanik yönden akselerasyon ve de- selerasyon birbirine eşit bir fiziki durumdur ve aralarında sadece yön farkı vardır. Sagit- tal planda başın akselerasyonunun meydana getirdiği etki anteriordan posteriora desele- rasyonun etkisi ile aynıdır. Akselerasyon yaralanması beynin ve kafatasının farklı hareketi nedeniyle olabilir. Zira beyin kafatası içinde bir miktar serbest hareket etme imkanına sahiptir ve kafatasının ve beynin hareketleri arasında kısa bir zaman farkı vardır. Bu hareket farkı nedeniyle beynin yüzeyinde ve subdural venlerde bir gerilme meydana gelir ve çoğunlukla subdural hematomlar bu mekanizma ile teşekkül eder.Beyinde meydana gelen zedelenmeyi ak- selerasyonun miktarı ve tipi ile süresi etkiler.Primer kafa travmaları dört ayrı tipde olabilir.
1) kafa derisi yaralanmaları,
2) kafatasıkırığı,
3) fokal beyin yaralanmaları,
4) yaygın beyin yaralanmaları.
Çeşitli travmalar saçlı deride, kafatasında ve beyin dokusunda değişik derecelerde ve aralarında bir paralelizm olmadan yaralanma yaparlar. Travma sonucu ortaya çıkan kuvvet bileşkesi öyle olabilirki, kafatasında önemli bir yaralanma olmadan, beyin, dokusunda önemli zedelenmeler olabilir.Kafatası kırığı beyinde bir yaralanma olmadan da meydana gelebilir; ancak böyle bir kırık kendi başına nörolojik bir bulguya neden olmaz. Nörolojik bulgu ise beynin doğrudan nöral veya vasküler travması ile veya kanama, ödem gibi kitle etkisi sonucu meydana gelir.Fokal yaralanmalar lokal zedelenmeden meydana gelir ve ağır kafa travmalı hastaların yaklaşık yarısını kapsar. Kortikal kontüz- yon, subdural, epidural ve intraserebral hematomlar fokal zedelenmeleri oluşturur ve bu grup az veya çok sınırlı, makroskopik olarak görülebilen lezyonlarla karakteristiktir.
Bu gruptaki hastaların çoğunluğu kafa travması nedeniyle cerrahi girişim yapılmış hastalardır.Yaygın beyin zedelenmesi fokal yaralanmadan esas olarak ayrıdır ve makroskopik yapısal bir yaralanma olmadan meydana gelen yaygın beyin fonksiyon bozukluğü ile ka- rakterizedir. Zedelenme, kitle lezyonu olmadan uzamış travmatik komadaki strüktürel birliğin bozulması şeklinde veya kontüzyon- daki gibi fonksiyonel düzeyde olabilir. Aksonların ileri derecede zarar görmesi nedeniyle, bu durum diffüz aksonal zedelenme olarak da isimlendirilmiştir. Ciddi yaralanması olan hastaların yaklaşık %40'mda ve kafa travması nedeniyle ölen hastaların üçte birinde, yaygın beyin zedelenmesi vardır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
