inme nedir nasıl olur

İnme boyun civarındaki şahdamarın ya da baştaki bir atardamarın tıkanmasından veya yakındaki hassas beyin hücreleri ile sinirleri tahrip eden beyindeki bir kanamadan kaynaklanan beyin tahribatıdır. Beyin hücreleri yenilenmedikleri için, tahribat çoğu kez ciddi ve sürekli olabilir.İnme vakalarının üçte biri ölümcüldür. İnme için “serebrovasküler araz” terimi de kullanılır. Bazen “küçük inme” olarak adlandırılan geçici iskemi krizi aynı belirtileri gösterse de, beyni tahrip etmez ve sürekli işlev kaybına yol açmaz

inme vakalarının %80’i atardamar tıkanmasından kaynaklanır. Bu bir atardamarın içinde oluşan pıhtının kanın akışını engellediği serebral trombozdur. Bazı inme vakaları serebral embolizm nedeniyle meydana gelir; lipid, doku ya da kan pıhtısı biçimindeki emboli vücudun herhangi bir yerinden (kalp kapakçığı, aort ya da şahdamarı) koparak beyindeki atardamara kadar gelir ve orada yerleşir. Bazı inme vakaları atardamar duvarlarındaki anevrizma sonucu oluşur. Beyin kanaması olarak bilinen bu inme türü toplam vakaların %20’sini oluşturur. Kanama ya basınçla durana ya da oluşan bir pıhtının kan akışını tıkamasına kadar devam eder.İnme açısından önde gelen risk faktörleri hipertansiyon ve ateroskleroz, yani damar daralmasıdır. Yaş da önemli bir faktördür. Pek çok inme vakası 65 yaşını geçenlerde görülür. Erkekler kadınlara oranla dahabüyük bir riskle karşı karşıyadır. Emboli çoğu kez kalpte aritmi, kalp kapak hastalığı, miyokardiyal enfarktüs (s. 244) veya kardiy- omiyopati gibi başka kalp hastalıklarından da kaynaklanabilir. Kokain veya anfetamin gibi maddeler kalp atışını hızlandırıp tansiyonu yük- settiği için riski de artırır. Öteki risk faktörleri arasında ailede kalp hastası bulunması ve damar sertliğine yol açacak sigara içmek, aşırı şişmanlık, çok yağlı ve kolesterollü yemek, hızlı bir hayat ve şeker hastalığı bulunur. Ağızdan alman doğum kontrol hapları kanı kolay pıhtılaşır hale getirerek özellikle 40 yaşını aşmış ve sigara içen kadınlarda inme riskini artırır.

İnme aniden ve hiçbir uyarı olmaksızın gelişir. (Kanama varsa) şiddetli baş ağrısı veya bilinç kaybı (tam inmede) görülür. Bunu izleyen belirtiler beyindeki tahribatın boyutuna ve yerine göre değişir, inmeden sonra görülen tipik belirtiler şunlardır:

• His kaybı

• Hareket edememe

• Kollarda ve bacaklarda karıncalanma

• Konuşma yeteneği kaybı ve konuşma zorluğu

• Yutkunma zorluğu

• Mide bulantısı ve kusma

• Zihinsel bulanıklık

• Hafıza kaybı

• Baş dönmesi

Bazı fiziksel belirtiler vücudun sadece sağ ya dasol tarafında görülür. Geçici iskemi krizinde güçsüzlük, uyuşma veya karıncalanma, görme sorunları, konuşma zorluğu, baş dönmesi ve işitme kaybı görülür.İnme Önlenebilir mi?İnme önlemenin en iyi yolu mümkün olduğu kadar sağlıklı bir yaşam sürdürmektir. Sigara içmeyin; egzersiz yapın; doymuş yağ yemeyin ve kolesterol miktarı düşük dengeli bir beslenme uygulayın; alkol tüketiminizi günde 2 veya daha az bardakla kısıtlayın. Aşın kiloluysanız, kilo verme yöntemlerini düşünün Kanı sulandırma özelliği olan aspirini önleyici bir tedbir olarak düzenli kullanma konusunda doktorunuza danışın. Yüksek tansiyonunuz varsa, doktorun önerdiği tedaviye uyun. Kalp aritmisi gibi hastalıkları olanlar kanın pıhtılaşmasını önleyen warfarin ya da tiklopidin gibi ilaçlardan yararlanabilir. Bazı durumlarda pıhtıyı şahdamardan temizlemek için karotis endarterektomisi denen bir ameliyat uygulanır.

İnme acil bir tıbbi durumdur. Tahribatı en aza indirmek için hastanın derhal gözetim altına alınması ve hastaneye yatırılması gerekir. İnme geçiren hasta 6 saat içinde gözetim altına alınır ve kanama riski yoksa pıhtılardan kaynaklanan inme streptokasin gibi pıhtı çözücü ilaçlar veya heparin ya da warfarin kullanılarak tedavi edilir. Anevrizma söz konusuysa, tansiyonu düşürmek amaçlanır.İnmeden sonra tekrarı önlemek için kanısulandıran veya pıhtılaşmayı önleyen ve tansiyonu düşüren ilaçlar verilir. Karotis endarterektomisi gelecekteki inmeleri önlemek için tavsiye edilebilir.Öteki tedavi yöntemleri inmenin türüne ve meydana getirdiği hasara göre değişir. Pek çok inme hastası yeniden yürümeyi ya da konuşmayı öğrenmek için özel bir terapi veya destek ihtiya- cındadır. Beyin hücreleri kalıcı biçimde tahrip olsa bile, öteki hücreleri konuşma veya kas hareketi gibi bazı işlevleri yerine getirmek yönünde “eğitmek” mümkündür. Her 3 vakanın l’inde hasta, inmeden ya da konuşma kaybından sonra iyileşebilir. Ağır vakalarda 24 saat gözetim gereklidir.