Hiperparatiroidizm

• Osteoklast uyanlması, kemik yıkımının ve kalsiyum serbestleşmesinin artması. Bu, osteoblastlardan RANKL üretiminin artmasına bağlı dolaylı bir etkidir.

• Renal tübüllerin kalsiyum emilimlerinin artması

• İdrarda posfatlann atılmasının artması

• Böbrekler tarafından aktif D vitamini, 1,2S(OHhD, sentezinin artması; bu da barsakta kalsiyum emilimini arttırn ve RANKL oluşturarak kemikten kalsiyum serbestleştirir. Net etki serum kalsiyumunun artmasıdır ve bu da normal koşullarda daha fazla PTH üretilmesini engeller. Ancak, aşırı ya da uygunsuz PTH düzeyleri otonom paratiroid salgısına bağlı gelişebilir (primer hiperparatiraidizm) ya da altta yatan bir böbrek hastalığı zemininde gelişebilir (sekonder hiperparatiroidirnı. Hangi nedenle olursa olsun hiperparatiroidizm, sürekli ve şiddetli osteoklast aktivitesi sonucu belirgin iskelet değişikliklerine neden olur. Bazı bölgelerde değişiklikler daha şiddetli olabilse de tüm iskelet tutulur.

Primer hiperparatiroidizmde kemikteki değişikliklerden doğrudan PTH sorumludur, ancak sekonder hiperparatiroidizmde kemik hastalığının gelişimine etki eden ek unsurlar da vardır. Kronik böbrek yetmezliğinde uygunsuz 1,2S(OHhD sentezi vardır ve sonuçta gastrointestinal kalsiyum emilimi bozulur. Böbrek yetmezliğinin hiperfosfatemisi de böbrek o lhidroksilazmı baskılar ve D vitamini sentezini daha da engeller; ek unsurlar arasında metabolik asidoz ve kemikte aluminyum birikimi de bulunur.

Morfoloji

PTH fazlalığının alametifarikası kemik yıkımıyla birlikte artmış osteoklastik aktivitedir. Kortikal ve trabeküler kemik yıkılarak yerlerini gevşek bağ dokusuna bırakırlar. Kemik yıkılması özellikle subperiostal bölgelerde belirgindir ve en iyi ikinci ve üçüncü parmakların orta falankslarının radyal taraflarında görülen karakteristik radyolojik değişikliklere neden olur. Mikroskopik olarak aşırı yıkım, sayıca artmış osteoklastlar ve birlikte kemik yüzeylerinde erozyonla ifade edilir (Şekil 216A). ilik mesafesi artmış miktarda gevşek bağ dokusu içerir. Hemosiderin birikimleri, zayıflayan kemiğin kırılması sonucu oluşan kanamaları ifade eder. Bazen, osteoklastlar, reaktif dev hücreler ve kanama kırıntıları, hiperparatiroidizmin kahverengi tümörü olarak adlandırılan belirgin kitleler oluştururlar.

Bu lezyonlarda kistik değişiklikler sıktır (bu nedenle de osteitis fibroza sistika olarak da adlandırılırlar) ve primer kemik neoplazileri ile karıştırılabilirler. Kemik kitlesi azaldıkça, hastalar giderek kırıklara, şekil bozukluklanna ve eklem patolojisine daha da yatkın hale gelirler. Neyse ki, PTH seviyesinin azaltılması lezyonların tam gerilemesiyle sonuçlanır.