Felç Çeşitleri

Hareketi sağlayan sinirlerin merkez nöronları ve çevre nöronları diye ikiye ayrılması nedeniyle felçler de "merkezsel felçler" ve "çevresel felçler" diye ikiye ayrılır.

Merkezsel felçler: Merkezsel felçlerde, kas gücünün azalması ya da yokolmasıyla birlikte kaslarda aşırı gerginlik, kemik kiriş reflekslerinde artma görülür. Bu gibi felçlere "kasınmalı felçler" denir.

Felç çeşitleri

Çevresel felçler: Çevresel felçler, omuriliğin ön boynuzlarında, omurilik köklerinde, sinir ağlarında ya da sinirlerde ortaya çıkan bir bozukluktan ileri gelir.

Kimi kas hastalıklarının neden olduğu felçlerde ise sinir sistemi sağlam kalmakta, yalnızca kaslarda bozukluk olmaktadır.

İskemik felç: En yaygın felç tipidir ve beyindeki bir kan damarında görülen tıkanıklıkla (kan damarında oluşan bir pıhtı (tromboz) ya da vücudun başka bir yerinde oluşmuş ve beyne kadar ilerlemiş, tıkaç gibi bir pıhtı (emboli) nedeniyle) oluşur.

Beynin o kan damarı ile beslenen bölgesi ölür ve o bölgenin yürüttüğü bütün fonksiyonlar da bundan etkilenir. Bu tip bir felcin altında yatan asıl neden damar sertliği (ateroskleroz) olarak bilinen rahatsızlıktır: Kan damarlarının iç örtüsünde oluşan yağ tabaka lan (aterom), beyinde ya da başka bir yerde, kan pıhtılarının oluşumunu ko laylaştırır.

Öte yandan, iskemik fecin daha az yaygın olan diğer nedenleri ara sında, orak hücre hastalığı (kanın pıhtı oluşturmaya fazla meyilli oluşu), kalp ritmi bozuklukları ve kalp kapakçıklarındaki bozukluklar gibi çeşitli bozukluklar sayılabilir.

Kanama felci: Felcin bu tipinde beyindeki bir kan damarı çatlar ve buradan sızmaya başlayan kan, çevresindeki beyin dokularına zarar verir.

Bu sorunun asıl nedeni beyindeki kan damarlarının zayıf olmasıdır. Belki hipertansiyon nedeniyle, ya da ilaç tedavisi yüzünden kanın pıhtılaşma düzeni bozulmuş ve bu oluşumu kışkırtmış olabilir.

FELÇ İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ

Damar sertliği ve felç riskini azaltmak üzere yasam biçiminizde yapmanız gereken bir takım düzenlemeler olabilir. Kotrol altına alabileceğiniz risk faktörlerinden bazıları şunlardır:

►Hipertansiyon (Yüksek tansiyon): Bu durum, beyindeki kan damarlarını zorlamak suretiyle damar sertliği riskinin yükselmesine neden olur.

► Sigara: Sigara kan damarlarının daralmasına neden olur ve kan pıhtısı oluşumunu kolaylaştırır.

► Kandaki kolestrol seviyesinin yüksekliği: Kalıtımsal bir eğilim ya da fazla yağ içeren beslenme sonucu ortaya çıkan bu durum damar sertliğine neden olur.

►Aşırı alkol tüketimi: Az miktarda içilen alkolün kan dolaşımına yararı olabilir , ancak düzenli olarak ve aşırı miktarda alkol tüketmek felç riskini artırır

► Hareketsiz yaşam biçimi : düzenli egzersiz damar sertliği oluşumunu azaltır ve tansiyonun sağlıklı düzeyde kalmasına yardım eder

► Diyabet (şeker hastalığı): Yüksek oranda damar sertliği riski vardır. Bu nedenle, şeker hastalarının tansiyonunun çok dikkatle gözlenmesi önemlidir.

► Obezite: Aşırı kilolu olmak ile dolaşım problemlerinin tamamının arasında doğrudan bir ilişki vardır.

FELÇTEN SIKLIKLA ETKİLENEN BÖLGELER

Teorik olarak, beynin herhangi bir bölgesi felçten etkilenebilir. Ancak beynin bazı bölgeleri daha fazla risk altındadır. Bu bölgeler:

► Motor bölge: Bu bölge kas kontrolü ile ilgilenir ve beynin bir yanındaki motor bölgede oluşabilecek bir hasar vücudun diğer yanında güçsüzlüğe ve/veya felce neden olur.

► Broka ve Wernicke bölgeleri: Beynin sol yanındaki bu bölgeler esas olarak konuşma ile ilgilidir. Bu bölge felçlerinden etkilenen hastalar konuşulanları anlamakta ve doğru sözcükleri bulmakta zorlanırlar.

► Beyin sapı: Bu bölgede soluk alma gibi yaşamsal fonksiyonlar kontrol edilir. Burası omuriliğe giden sinir lifleriyle tamamen doludur. En basit felç bile yaşamsal tehlike yaratabilir. Beyninin.bu bölgesi felç olanların uzun dönemde toparlanmaları enderdir.

► Fast food ve hazır yiyecekler genellikle çok yağlı olur. Felç riskini azaltmanın önemli bir yolu da vücuda giren yağın kontrolüdür.

► Felcin neden olduğu etkilerden kurtulmaya çalışan hastalara özel terapistler yardım edebilir. Aktiviteler ve oyunlarla konuşma, koordinasyon ve düşünme işlemlerinin yeniden inşası amaçlanır.

İŞARET VE BELİRTİLERİ

► Bilinç kaybı.

► Vücudun bir yanında güçsüzlük ya da hareket ettirememe.

► Bulanık görme veya bir gözde görme kaybı.

► Vücudun bir yanında uyuşukluk.

► Hassas hareketlerin kontrolünü yitirme ve titreme.

► Konuşma güçlükleri.

► Dengeyi sağlamada zorluklar ve baş dönmesi.