Dizanteri İyileşme Süresi
Dizanteri İyileşme Süresi : Dizanterinin en yaygın şekli olan basilli dizanteriye Shigella cinsi bakteriler sebep olur. Bu basilin belli başlı dört türü vardır. Bunlar Shigella dysenteriae, Shigella flexneri, Shigella boydu ve Shigella sonneidir. Bu bakterilerin bulaştığı yiyecekleri yiyenler veya içecekleri içenler hastalığa yakalanırlar. Bakteriler çoğalabilmelerine elverişli tek yer olan, kalın bağırsağa vardıkları zaman, bağırsak çeperini zedelemeye başlarlar ve bazen geniş yaralara yol açarlar. Bazen Salmonella cinsi bakteriler de kalın bağırsakta yaralar meydana getirerek dizanteriye sebep olurlarsa da, bu az rastlanan bir durumdur. Salmonella bakterileri, daha çok tifo ve paratifonun etkenleridir; bazıları da besin zehirlenmesine yol açar. Bu durumlarda zarar gören ince bağırsaktır: Bazı Salmonella enfeksiyonları, insanlardan geçen Shigella enfeksiyonlarının tersine, hastalıklı hayvanlardan geçer.
Basilli dizanteriye yakalanan hastaların dışkılarında sayısız bakteri bulunur ve bunlar koşullar elverişli olursa kolayca başkalarına hastalık geçirebilirler. Hasta iyileştikten sonra bakteriler dışkılarda bir veya iki hafta daha kalır. Bazı enfeksiyonlarda hiç bir belirti görülmez. Bu durumlarda mikrobun bulaşmış olduğu kimseler, kendileri hasta olmadan başkalarına hastalık taşıyabilirler.
Amipli dizanteriye dizanteri amipi adıyla bilinen birhücreli hayvan sebep olur; bu hayvan kalın bağırsağın iç yüzeyinde zararsız bir asalak gibi yaşar. Bilinmeyen bazı koşullarda bağırsak çeperine girerek yaralar açar. Yaralar bazen çok derin olur ve bağırsak zarını yırtar.
Asalaklar, bağırsaktan kapı toplardamarlarına oradan da karaciğere geçebilirler ve böylelikle karaciğerde çoğalarak bir apse meydana getirirler.
Amipli dizanteriye yakalanan hastaların dışkılarında çok sayıda amip bulunur; fakat bunlar çok geçmeden öldükleri için başkalarına bulaşmazlar; amipler yutulsa bile midedeki asit onları yok eder.
Ancak mikroplu ve kistli amipler yutulduğu zaman enfeksiyon meydana gelir. Bu kistler, amiplerin aksine, dört çekirdeklidir ve kalın zarları sayesinde elverişli koşullar altında iki ay kadar yaşayabilirler. Bunları, kalın bağırsak çeperinin yüzeyinde zarar vermeden yaşayan amipler üretir. Amipli enfeksiyonların çoğu hiçbir belirti göstermez ve hasta da hastalığının farkına varmaz. Ama enfeksiyon her an dokulara geçebilir ve dizanteriye ya da karaciğer apsesine sebep olabilir. Bu gibi hastalıklar, özellikle karaciğer apsesi, hastanın mikrop kapmasından yıllar sonra ortaya çıkabilir. Mikrop taşıma süresi bazen 25 yıla kadar uzayabilir. Dizanteri amipi bazen hayvanlara (köpek vb.) bulaşırsa da, hastalık insanlara hep insanlardan geçer.
Balantidiyumlu dizanteri kirpiklisi (Balantidium coli) adı verilen birhücreli ise, balantidiyumlu dizanteri veya kirpikli dizanteri denen dizanteriye sebep olur. Bu asalak öbür birhücreli hayvanlardan daha iridir ve vücudunu kaplayan kirpikler (cilia) aracılığıyla hareket eder. Bu organizmanın insanlarda meydana getirdiği enfeksiyonların kaynağının domuz olduğu sanılmaktadır; çünkü bu asalak en çok domuzlarda yaşar.
Basilli dizanteriye yakalanan hastaların dışkılarında sayısız bakteri bulunur ve bunlar koşullar elverişli olursa kolayca başkalarına hastalık geçirebilirler. Hasta iyileştikten sonra bakteriler dışkılarda bir veya iki hafta daha kalır. Bazı enfeksiyonlarda hiç bir belirti görülmez. Bu durumlarda mikrobun bulaşmış olduğu kimseler, kendileri hasta olmadan başkalarına hastalık taşıyabilirler.
Amipli dizanteriye dizanteri amipi adıyla bilinen birhücreli hayvan sebep olur; bu hayvan kalın bağırsağın iç yüzeyinde zararsız bir asalak gibi yaşar. Bilinmeyen bazı koşullarda bağırsak çeperine girerek yaralar açar. Yaralar bazen çok derin olur ve bağırsak zarını yırtar.
Asalaklar, bağırsaktan kapı toplardamarlarına oradan da karaciğere geçebilirler ve böylelikle karaciğerde çoğalarak bir apse meydana getirirler.
Amipli dizanteriye yakalanan hastaların dışkılarında çok sayıda amip bulunur; fakat bunlar çok geçmeden öldükleri için başkalarına bulaşmazlar; amipler yutulsa bile midedeki asit onları yok eder.
Ancak mikroplu ve kistli amipler yutulduğu zaman enfeksiyon meydana gelir. Bu kistler, amiplerin aksine, dört çekirdeklidir ve kalın zarları sayesinde elverişli koşullar altında iki ay kadar yaşayabilirler. Bunları, kalın bağırsak çeperinin yüzeyinde zarar vermeden yaşayan amipler üretir. Amipli enfeksiyonların çoğu hiçbir belirti göstermez ve hasta da hastalığının farkına varmaz. Ama enfeksiyon her an dokulara geçebilir ve dizanteriye ya da karaciğer apsesine sebep olabilir. Bu gibi hastalıklar, özellikle karaciğer apsesi, hastanın mikrop kapmasından yıllar sonra ortaya çıkabilir. Mikrop taşıma süresi bazen 25 yıla kadar uzayabilir. Dizanteri amipi bazen hayvanlara (köpek vb.) bulaşırsa da, hastalık insanlara hep insanlardan geçer.
Balantidiyumlu dizanteri kirpiklisi (Balantidium coli) adı verilen birhücreli ise, balantidiyumlu dizanteri veya kirpikli dizanteri denen dizanteriye sebep olur. Bu asalak öbür birhücreli hayvanlardan daha iridir ve vücudunu kaplayan kirpikler (cilia) aracılığıyla hareket eder. Bu organizmanın insanlarda meydana getirdiği enfeksiyonların kaynağının domuz olduğu sanılmaktadır; çünkü bu asalak en çok domuzlarda yaşar.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
