Çocuklarda Reflü Belirtileri

Çocuklarda reflü belirtileri sindirim sistemini ve solunum sistemini ilgilendirenler olarak iki grupta toplanır. Sindirim sistemi ile ilgili genellikle safrasız kusmalar, öğürme, büyüme gelişme geriliği, huzursuzluk, yeme de isteksizlik, göğüs yanması, kanlı kusma, yemek yerken ağrı hissi gibi belirtiler görülür. Solunum sistemi ile ilgili de öksürük, solunum sıkıntısı, solunum durmaları, tekrarlayan akciğer enfeksiyonları, astım benzeri belirtiler görülebilir. Bu çocuklarda ağız kokusu, diş çürükleri, yemek borusunda asit etkisi ile ortaya çıkan uzun süreli hafif kanamalara bağlı demir eksikliği kansızlığı görülebilmektedir. Çocuklar sıklıkla defalarca geçirilmiş akciğer enfeksiyonları ve asit etkisi ile ağrılı beslenme, kusmalarla zayıf ve hastalığa meyillidir.

Nörolojik hastalığı olan çocuklarda ise sürekli olan kasılmalar reflüyü tetikler. Kasılmalar ve reflü hastanın kalori ihtiyacını arttırır. Reflüye bağlı yetersiz beslenme hayat kalitesini olumsuz etkiler. Bu hastalarda daha konforlu bir yaşam için reflü tedavisi önerilir.

Çocuklarda Reflü Hastalığının Tedavisi

Günümüz tıp pratiğindeki iki gelişme reflü tedavisinde çığır açmıştır. Birincisi proton pompa inhibitörü denilen mide asit salgısını etkin bir şekilde azaltan ilaçların keşfedilmesi, ikincisi ise ameliyatların laparoskopik, yani kapalı metodla yapılmaya başlamasıdır.

Reflü tedavisinde öncelik ameliyatsız alınan tedbirlere verilir. Reflü olan bebeklere daha koyu kıvamlı mama verilmesi, dik beslenmesi, az ve sık besleme ile yüzükoyun yatma önerilir. Bu yaklaşıma 3-4 hafta devam edilir. Kusmalar geçmezse, mide boşaltımını hızlandıran ilaçlar ve mide asit salgısını azaltan ilaçlar tedaviye eklenir.

Aşağıdaki durumlarda cerrahi tedavi önerilir;

• Çocuğun ilaç tedavisine rağmen kilo alamaması
• Sık sık akciğer enfeksiyonları geçirmesi
• Solunum durması (apne) nöbetleri geçirmesi
• Yemek borusu tahrişine bağlı olarak oluşan kanama ve beslenme yetersizliğine bağlı şiddetli kansızlık
• Büyük çocuklarda; yemek borusu tahrişine bağlı göğüs ağrıları iştahsızlık ve kilo kaybı
• Yemek borusu tahrişine bağlı darlık gelişmesi
• Solunum yollarına sit kaçışına bağlı akciğer enfeksiyonları
• Yemek borusu tahrişlerine bağlı kanamalar
• Mide fıtıkları

Çocuklarda reflü hastalığında tercih edilen cerrahi tedavi yöntemleri erişkin hastalar ile paralellik göstermektedir. Erişkinlerde günümüzde olduğu gibi laparoskopik kapalı ameliyat yöntemleri öncelikle tercih edilir. En sık tercih edilen yöntem laparoskopik Nissen fundoplikasyonudur. Bu ameliyatta midenin en üst kısmı, yemek borusun en altında karın içindeki bölgenin etrafına sarılır. Reflü sırasında bu sarılan kısmın mide sıvısı ile dolarak yemek borusunu sıkıştırıp asidin yukarı doğru kaçışını engellemesi beklenir.

Bu ameliyatların başarısı %85 ile 94 arasındadır. Ameliyattan sonra gaz sıkışması sendromu, hızlı mide boşaltımı sonrası hazımsızlık, kusamama ve küçük hacimli beslenme gibi şikayetler görülmekle beraber genellikle 6 ayda kaybolur.

Çocuklarda Reflü Tanısı

İyi alınmış bir hastalık öyküsü reflü tanısına yönlendirme açısından önemlidir. Diğer taraftan tanının desteklenmesi ve tedavi sürecine geçilmesi için bazı testlere ihtiyaç duyulur;

- Özofagus-mide-duodenum(ÖMD) grafisi, yemek borusuna ağız yoluyla verilen, röntgende de görülebilen, sıvı bir ilaç sayesinde mideden yemek borusuna doğru olabilecek kaçak tespit edilir. Çalışma sırasında iki kez reflü görülmesi veya tek reflüde ilacın yemek borusundan boşalmasında yetersizlik görülmesi tanı koydurur.

- 24 saat pH monitorizasyonu, burundan mideye gönderilen asit düzeyini ölçebilen özel bir kateterle, 24 saat içinde yemek borusuna yönelik asit kaçağının şiddeti tespit edilir. Reflü tanısı için altın standart özelliğinde bir testtir. Yemek borusu pH değerinin 24 saat içinde, 60 dakikadan fazla 4.0 ve aşağısında kalması reflü tanısı için yeterlidir.

- Yemek borusu manometrisi, yemek borusu içindeki basınç değişiklikleri ölçülür. Yemek borusunun alt ucunun yeteri kadar kasılamayıp mide asidinin geçişini engelleyememesini göstermesi açısından değerlidir.

- Mide boşalım sintigrafisi, mide boşaltımı yavaş olan hastalarda mide çıkışına ek bir işlem yapılıp yapılmamasını göstermesi açısından kullanılır.

- Endoskopi, yemek borusunda oluşan yanıkların tespiti için gerekebilir.