Bebeklerde Hipotiroidizm

Bebeklerde, en sık karşılaşılan ve en çok korkulan tiroid hastalığı, tiroid hormonunun yetersiz salgılanmasıdır. Neonatal hipotiroidizm olarak adlandırılan bu hastalıkta, bebeklerin tiroid bezesinden yeterli tiroid hormonu salgılanmaz ve bebeğin fiziksel ve zeka gelişimi geri kalır. Bu bebeklerde başarılı tedavi genellikle tam sonuç verirken tedavi edilmeyen bebeklerde dramatik gelişme geriliği kaçınılmazdır. İşte bu nedenle erken teşhis çok önemlidir.

1981 yılından beri gelişmiş ülkelerde yeni doğan bebeklerde “neonatal tarama testi” yapılarak bebek kılcal kan damarı kanında (topuktan alınan bir damla kanda) bulunan neonatal TSH ve T4 hormonu ölçümü yapılmaktadır. Bu tarama testi gelişmiş ülkelerde doğum sonrası yapılan zorunlu testlerdendir. Bu sayede bu ülkelerde troit kökenli gelişme geriliği ortadan kalkmıştır.

Ne tür Sonuçları Olur?

Tiroid hormonu yetersiz (hipotiroid) olan bebeklerde tedavi yapılmazsa zeka geriliği ve boy kısalığı dikkat çekmektedir. Zeka düzeyi düşüklüğünün nedeni, troid hormon eksikliği (hipotiroidizm) sonucunda beyinde oluşan hasara bağlıdır. Zeka düzeyi belirteci olan IQ çoğunlukla 85‘in altında olmakta, ancak bazen 55‘in bile altına inebilmektedir.

Aynı şekilde boy kısalığı aile tarafından farkedildiğinde artık geçen süreyi geriye döndürmek mümkün olamamakta, sadece ondan sonraki dönemde beklenen gelişme tedavi ile önemli ölçüde sağlanabilmektedir. Zeka geriliği ve boy kısalığı, kandaki hormonun düşüklüğü ile paralel gitmektedir; hormon düzeyine kadar düşükse zeka geriliği ve boy kısalığı da o kadar düşük olmaktadır.

Doğumda yapılan Tarama Testi çok önemlidir, çünkü tarama testi ile ortaya çıkan tiroit hormon yetersizliği vakalarının bir kısmında muayene ile hiç bir anormallik gözlenmemektedir. Bebek büyüdükçe hipotiroidizmin diğer belirtilerine ilave olarak tiroid bezesinin büyümesi (guatr) da görülebilir.

Hangi sıklıkta Görülür?

Bu hastalığın görülme sıklığı ülkeden ülkeye ve kullanılan tarama testinin hassasiyetine göre değişmektedir. Avrupa‘da her 3300 bebeğin birinde tiroid hormon yetmezliği olduğu kabul edilmektedir. Düşük doğum ağrılıklı bebeklerde bu hastalık daha sık görülmektedir.

Nedenleri Nelerdir?

Bu hastalığın nedeni çoğunlukla doğuştan tiroid bezesinin gelişmesinde ve normal fonksiyon göstermesinde ortaya çıkan aksamalardır. Bu durum bazen tiroid bezesinin normalde olması gereken yerde olmayıp başka yerlere yerleşmesi ve orada yeterli düzeyde gelişememesine bağlıdır. Bu duruma ektopik tiroid denir. Bunun yanında bazen tiroid bezesi normal yerinde ve büyüklüğünde olmasına rağmen beyinden salgılanan TSH hormonunun eksikliği normal bir tiroid fonksiyonu oluşumunu engelleyebilir. Bebekte bazen doğumdan sonra ortaya çıkan nedenlerle de hormon yetersizliği olabilir. Bunların en yaygını ‘tiroidit‘ denilen tiroid bezesinin iltihabıdır.

Belirtileri Nelerdir?

Doğum sonrasında uzayan sarılık, vücutta şişlik (ödem), doğumun gecikmesi, doğum ağırlığında düşüklük, vücut ısısında düşüklük, kafa arkasının büyük olması, emme güçlüğü, beslenme zorluğu, kilo almada yavaşlık, yavaş hareket, uykuya eğilim çok fazla olması, kabızlık, karın bölgesinin gergin ve şiş görünümü, solunum zorluğu, cilt kuruluğu, dil büyüklüğü, ağlarken sesinin kalın ve bozuk çıkması gibi belirtilerin bir kısmı görülebilir. Bu belirtilerin tümünün bir bebekte olması şart değildir. Eğer tiroid hormon yetmezliği uzun sürerse hastanın tiroit bezesi büyüyerek guatr gözle görülür hale gelebilir.