Bayağı Karadul Sokması
Bayağı Karadul Sokması : Türkiye'de yaşayan örümcek türlerinde hemen hiç saldırgan davranış görülmez. Bu bakımdan Güney Amerika ve Afrika'ya özgü tropik bölge örümceklerine benzemezler. Türkiye'de en korkutucu örümcek türü, oldukça geniş bir yayılım gösteren, Akdeniz, Ege, Marmara, İç ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaşadığı bilinen bayağı karaduldur {Latrodectes tredecimguttatus). Bu türün tüylü gövdesinde 13 küçük kırmızı leke bulunur. Dişiler erkeklerden çok daha iridir. Erkekler çiftleşmeden sonradişi tarafından genellikle öldürülüp yendiğinden ender olarak görülür.
Dişiler yumurtalarını beklerken saldırmaktan kaçınmaz. Ama bunun dışında oldukça ürkektirler ve tehlike karşısında çoğu kez kaçmayı yeğlerler.Karadul zehri derideki ince atar ve toplar damarlarda pıhtı oluşumu gibi lezyona yol açan birçok madde içerir. Aynca derialtı dokusunu da yıkıma uğratır. Ender olarak derialtmda kas kılıfları, kirişler ve kasdokusu da etkilenir. Hafif bir batma duyumu alman sokma yerinde iki küçük kırmızı nokta bulunur. Birkaç saat içinde ağn etkilenen bütün bölgeye yayılır. Sokma yeri kaşınır ve kızarır. Beyaz bir renk alan orta bölümde içi sıvı dolu bir kesecik oluşur. Daha sonra yara yerinde giderek genişleyen bir morluk (ekimoz) gelişebilir. Bu morluğun çevresi soluk renklidir.
Ekimozu, doku sertleşmesi ve ölümü (nekroz) izleyebilir. Morluk beş gün genişlemesini sürdürür, giderek koyulaşıp yıldız biçiminde bir görünüm alır. Iki- dört hafta sonra doku ölümünün görüldüğü bölge kesin biçimde belirlenirkenortadaki yara yeri geride bir sertlik bırakarak kabuğunu atar. Derialtmda kaim bir yağ katmanıyla birlikte geniş ülserli alanlar ve küçük apseler gelişir. Bu durum iyileşme sürecini olumsuz biçimde etkiler. Bölgesel olarak dolaşımın aksadığı dönem boyunca baş ağnsı, ateş, halsizlik, ürperme, bulantı, kırıklık gibi belirtiler görülebilir. Aynca 24 saat içinde sanlık ve böbreklerde doku ölümüne yol açan alyuvar yıkımı ortaya çıkabilir. Bazen damar içinde pıhtı oluşumu yaygınlaşarak hastanın yaşamını tehdit eder. Çocuklarda çırpınma nöbetleri ve kalp yetmezliği görülebilir.Karadulun sokmasından sonra hasta en kısa sürede hastaneye götürülmelidir.
Sokma bölgesi kansızlık belirtilerinin görülmesi durumunda hemen çıkarılır. Derialtındaki sertleşen doku, birkaç gün içinde de sertleşme ve doku ölümünün geliştiği alanlar uzaklaştırılır. Etkilenen dokuların çıkarılması zehrin yayılmasını sınırlar ve böylece çok daha geniş bir bölgenin korunması sağlanır. Yaranın her gün hidrojen peroksitle yıkanması ve yara yerine antibiyotikli pomatlar sürülmesi ikincil enfeksiyonları önleyebilir. Hiperbarik oksijen de iyileşmeyi kolaylaştırabilir.Ağır durumlarda hasta yatakta dinlenmelidir. Ağrıyı azaltmak ve zehre karşı tepkileri denetim altına almak için kortikosteroit grubu ilaçlar verilebilir.
Steroitlerle (kortizon) tedavi yalnız dört saat gibi kısa bir sürede hızla gelişen doku sertleşmesi ya da genel bir zehirlenme durumu görüldüğünde uygulanabilir. Ama lezyonlann genişlemediği, sertleşmenin 6 cm'nin altında kaldığı ve 48 saat içinde doku ölümünün gelişmediği olgular, önemli bir komplikasyona yol açmaması nedeniyle çoğu zaman kortizon tedavisi gerektirmez. Bütün olgularda tetanosa karşı aşı yapılmalıdır. Ağır olgularda antibiyogram (bakterilerin duyarlı olduğu antibiyotiklerin saptanması) önerilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
