A Vitamini İçeren Besinler Ve Yararları
A Vitamini İçeren Besinler Ve Yararları : A vitamini en çok süt, tereyağı, yumurta, bahkyağı, karaciğer, peynir gibi hayvanı besinlerde ve az çok bütün sebzelerde bulunur.Anne sütünde (% 335, inek sütünde %250 ünite A vitamini vardır.Memleketimizde, bilhassa yalnız inek sütü ile beslenen çocukları, gıdalarına A vitamini ilâvesi zorunluğu vardır.Barsak bozukluklarında, karaciğer hastalıklarında eksik doğanlarda, ateşli hastalıkların seyri esnasında A vitamini ihtiyacı artar.
A Vitamini eksikliğinde görülen belirtiler (A Avitaminoz belirtileri)
Uzun zaman yağsız bir beslenmeye tabi tutulan çocuklarda, kondanse kuru toz sütle beslenenlerde, mide, barsak bozukluklarında, prematürelerde, karaciğer hastalıklarında, ateşli hastalıklarda A vitamini eksikliği belirtileri ortaya çıkar.
1 — Gözde:
a) Kseroftalmi: Süt çocuklarında ilk görülen belirti Kseroftalmi denilen bir göz hastalığıdır. Bu hastalıkta ilkin göz küresi kurur ve donuklaşır. Gözyaşı ifrazı kesilir. Hastalık ilerlerse, Kornea?da yara açılır. Gözde iltihap başlar ve bu iltihap bütün göz küresini sarar ve göz kör olur. Erken teşhis ve tedavi ile gözü kurtarmak mümkündür.
b) Gece körlüğü (Hemeralopi): A vitamini eksikliğinde gözün karanlığa uyması (adaptasyon) bozulur ve böy- lece gece körlüğü olur. (Göz ışıkta retina tabakasındaki Koni’- lerle, hafif ışıkta Beton lorla görür. Betonların vazife görmesi için Rodopsin denilen «A vitamini + protein» bir maddeye ihtiyacı vardır. A vitamini noksanlığında bu madde yapılamayacağından karanlıkta göz görmez.)
2 — Deri belirtileri :Ciltte kuruluk, sertleşme, pullanma renginde koyulaşma olur. Saçlar kurur ve ağarır. Ter ve yağ bezlerinin ifrazatı ve cildin mikroplara karşı dayanıklılığı azalır. Tırnaklarda renk ve şekil değişikliği meydana gelir.
3 — Sindirim sistemi belirtileri:Ağız mükozasının parlaklığı kaybolur ve yaralar açılır. Mide asiditesi azalır ve ishaller ortaya çıkar.
4 — Solunum sistemi belirtileri:Koku alma duygusunda azalma olur. Sık sık Larenjit, Bronşit meydana gelir.
5 — İdrar yolları ve genital organ belirtileri:İdrar yolları epitel hücrelerinde dökülme, idrar yollarında iltihap ve taş teşekkülü olur.
6 — Sinir sistemi belirtileri:
Bütün sinirlerin kılıfları zarara uğrar. Özellikle zararlar, görme, işitme ve denge sinirlerinde olduğundan, görme, işitme ve dengede bozukluk olur.
Genel değişiklikler : Vücudun mikroplara karşı mukavemeti azalır. İştahsızlık, halsizlik, gelişmede gerilik, karında büyüme, ödem, Guatr’a meyil olur.
Korunma ve tedavi:
Anne sütü ile beslenen çocuklarda A vitamini noksanlığı hemen hemen görülmez. Ancak sun’î beslenen çocuklarda karaciğerin A vitamini deposu az olduğundan, erkenden A vitaminine başlanması icab eder. Ayrıca, yağsız rejime tabi süt çocuklarında da A vitaminine erken başlanmalıdır.Çocuğun mamasına karıştırılan birkaç damla balıkyağı veya A vitamini preparatları çocuğu korur. Balıkyağınm 1 san- timetreküpünde 600 ünite A vitamini vardır.A vitamini noksanlıklarında günde 40 - 50 bin ünite A vitamini verilmelidir. Karaciğer ve barsak bozukluklarında A vitamini, iğne şeklinde yapılır.A vitamini, C vitamini gibi yaraların çabuk kapanmasında rol oynadığından melhem şeklinde de yara tedavisinde kullanılır.
A vitamini fazlalığı (A Hipervitam inozu):Uzun zaman yüksek dozda A vitamini verildiği takdirde ve Özellikle 1-2 yaş arasında A hipervitaminozu belirtileri ortaya çıkar. (Bir yaşından küçük çocuklarda görülmez.) A vitamini fazlalığı belirtileri karakter bozukluğu, zayıflama, iştahsızlık, saç dökülmesi, kaşıntı, yorgunluktur. Ayrıca, kol ve bacaklarda ağrı ve şişlik olur. Uzun kemiklerde kireç eksilmeleri meydana gelir.Kemik ağrıları ve kansızlık, C vitamini noksanlığı ile, kaşıntı, iştahsızlık, B vitamini noksanlığı ile, kemiklerdeki kireç eksilmeleri, D vitamini noksanlığı ile karışabilir. Dikkatli olmak lâzımdır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
